Historia Jeffa Lebowskiego (Jeff Bridges), który pada ofiarą fatalnej pomyłki. Dwóch zbirów włamuje się do mieszkania zasiedziałego w latach 70-tych, zblazowanego, bezrobotnego Jeffa Lebowskiego, każącego się nazywać "Koleś" ("The Dude"), w głębokim przekonaniu, że napadają na Jeffa Lebowskiego (David Huddleston), milionera z Pasadeny. Ofiara pomyłki odwiedza bogatego imiennika w celu otrzymania rekompensaty za zniszczony (obsikany przez włamywaczy) dywan. "Koleś" oraz jego kumpel Walter (John Goodman) nie dostają perskiego dywanu, po który przyszli, za to wplątują się w coenowską czarną komedię pomyłek, wymuszeń, moralnego zdegenerowania, fałszerstw, seksu i narkotyków.

Jeff Lebowski zwany "Dude" (Jeff Bridges), to człowiek leniwy, żyjący "swoim tempem". Jego motto brzmi: "idź przez życie powoli, abyś się nie przemęczył". Całe dnie spędza w miejscowej kręgielni razem ze swoimi kumplami, byłym komandosem Walterem (John Goodman) i Donnym (Steve Buscemi). Pewnego dnia po powrocie do domu Jeff zostaje zaatakowany przez dwóch drabów, którzy przyszli upomnieć się o dług, jaki rzekomo u nich zaciągnął. Okazuje się, że bandytom chodziło o milionera Lebowskiego (David Huddleston). Dude udaje się w odwiedziny do swojego imiennika prosząc o... nowy dywan. Od tej chwili jego życie nie będzie już takie jak do tej pory. Zostaje zamieszany w uwolnienie porwanej małżonki milionera oraz zawiera bliską znajomość z jego córką, Maude Lebowski (Julianne Moore). W międzyczasie przygotowuje się do turnieju w kręgle, gdzie jego przeciwnikiem będzie Jesus (John Turturro). Pomaga mu Walter, ale ich poczynania nie podobają się bandytom, którzy nie zdają sobie sprawy z popełnionej pomyłki i po kolejnym wieczorze na kręgielni napadają bohaterów pod klubem. Podczas szamotaniny Donny umiera na zawał.

Jeff Lebowski (Jeff Bridges) to... "Koleś". Prowadzi on życie proste. Nie pracuje, pali trawkę, płaci czekami (nawet jeśli rachunek to kilkanaście centów) i jeździ zdezelowanym, zardzewiałym samochodem. Jedyny sens jego życia to spotkania z kumplami, którzy też nie należą do pospolitych jegomości. Walter Sobchak (John Goodman), gruby, znerwicowany weteran wojny wietnamskiej, każdy problem rozwiązywałby za pomocą broni, oraz Donny (Steve Buscemi), wiecznie nienadążający myślami. Ich najważniejszym zajęciem jest gra w kręgle.
Pewnego dnia Koleś wraca do domu, gdzie czeka na niego dwóch zbirów. Bez słowa pakują jego głowę do klozetu i żądają spłaty długu. Jeden z oprychów sika na dywan Lebowskiego. Rozzłoszczony Koleś idzie do swojego bogatego imiennika, z którym pomylili go napastnicy, Wielkiego Lebowskiego (David Huddleston), aby upomnieć się o pieniądze za dywan. Ten jednak nie daje się naciągnąć. Po pewnym czasie, gdy porwano mu żonę, Big Lebowski wzywa Kolesia, który ma wręczyć porywaczom walizkę z forsą. Oczywiście sam by sobie nie poradził, więc zabiera Waltera. Prosta sprawa nagle wymyka się z rąk. Nieporadni bohaterowie stają się ofiarami własnej osobowości, co prowadzi do tak nieprawdopodobnych i śmiesznych sytuacji, które tylko bracia Coen mogli wymyślić. Czarna komedia w wykonaniu mistrzów gatunku.

Jeff Lebowski, który sam siebie nazwał Kolesiem, to największy luzak, jakiego świat widział. Nosi luźne, dość oryginalne ciuchy, pali trawkę, nie przejmuje się w ogóle otaczającym go światem, największą rozrywką jest dla niego gra w kręgle z ukochanymi kumplami. Pewnego dnia Jeff wraca do domu i napada go dwóch zbirów, z których jeden sika mu na dywan. Gangsterzy twierdzą, że Jeff winny jest im pieniądze, które wydała jego żona. Problem tylko w tym, że Jeff nie ma żony, nie ma pieniędzy, a sam został pomylony z jednym z najbogatszych i wpływowych ludzi w mieście, nomen omen też o nazwisku Jeff Lebowski. Bohater postanawia wybrać się do milionera i odzyskać pieniądze za stracony dywan. Pan Lebowski proponuje Kolesiowi pokaźną sumkę w zamian za dostarczenie gangsterom pieniędzy na okup za żonę, która w międzyczasie została porwana. Tutaj zaczynają się kłopoty Kolesia, ponieważ jego życiem zaczynają kierować zbiegi okoliczności i nieporozumienia, dlatego wciągnięty zostaje w grę przestępczą, zachowując jednak przy tym swoją pogodę ducha i wyluzowanie.

Jeff Lebowski, (Jeff Bridges), dla wtajemniczonych Koleś, nigdy nie przestał być hippisem. Spędza czas słuchając muzyki, paląc trawkę i grając w kręgle z przyjaciółmi: Sobchakiem (John Goodman) i Donnym (Steve Buscemi). Pewnego dnia odwiedza go kilku ciemnych typów, którzy sugerują mu spłacenie długów za nijaką Bunny, ponoć jego żonę. Koleś nie przejąłby się tym zbytnio, gdyby nie zniszczony przez intruzów dywan. Dochodzi do wniosku, że został pomylony z innym Jeffem Lebowskim i postanawia dochodzić u niego odszkodowania. W ten sposób wkracza w świat wielkich pieniędzy, skrytych żądzy i rodzinnych tajemnic. Świat z boku może zabawny, ale w środku śmiertelnie groźny. Ale nie dla Kolesia i jego kumpli.

Jeffrey Lebowski to zapyziały hipis, który woli, kiedy nazywa się go Kolesiem. Jego życiową pasją jest gra w kręgle, więc jest wielce zdziwiony, kiedy pewnej nocy zastaje w swoim domu dwóch cyngli, którzy nie dosyć, że żądają spłaty nieistniejącego długu, to jeszcze załatwiają się na jego drogocenny dywan. Okazuje się, że cyngle popełnili pomyłkę, gdyż Koleś ma takie samo nazwisko jak rzeczywisty dłużnik, obrzydliwie bogaty Big Lebowski. Koleś postanawia udać się do dworu Lebowskiego, by uzyskać rekompensatę za zniszczony dywan. Jednak Lebowski oraz jego asystent, oprócz tego, iż darowują mu nowy dywan, mają dla niego bardzo łatwe zadanie: oddać okup porywaczom, którzy uprowadzili młodą żonę Lebowskiego, Bunny. Koleś liczy na łatwy zarobek, jednak, głównie z winy kolegi, Waltera, plan przekazania pieniędzy spala na panewce...

Jeffrey Lebowski to człowiek sukcesu. Jest sławny, bogaty i całkowicie nie świadomy tego, że w tym samym mieście, co on, mieszka inny Lebowski, który też ma na imię Jeffrey, jednak wszyscy nazywają go Kolesiem. Więc kiedy bandyci porywają młodą żonę Lebowskiego, a w tym samym czasie, z potężnymi pretensjami o zniszczony dywan przychodzi do niego Koleś, Jeffrey oraz jego wierny asystent, opracowują sprawną intrygę. Sami nie chcą maczać palców w przekazywaniu okupu, jednak z chęcią oddadzą to zadanie mało obeznanemu Kolesiowi. Wszystko byłoby pięknie, gdyby nie jeden szkopuł: przekazanie pieniędzy porywaczom nie idzie zgodnie z planem...