"Niech żyją kajdany!"
Okrzyk zdaje się absurdalny i nielogiczny. Czyżby oksymoron? "Widmo wolności" jest zagadką, którą należy rozumieć dokładnie tak, jak ten okrzyk: dziwny, dramatyczny, buntowniczy, absurdalny, śmieszny, agonalny...

Doskonale zbudowana opowieść, której konstrukcja przypomina układ rozlewiska wielkiej rzeki (Bunuel przemierza jej koryto penetrując wszystkie dopływy, odnajdując na końcu nich zjawiska absolutnie wyjątkowe). Właśnie dzięki tej formie, artysta w pełni wykazał się wielkim kunsztem reżyserskim.
Bunuel prowadzi historię w ten sposób, że obserwator nawet nie zauważa kiedy filmowa rzeczywistość staje się absurdalna i groteskowa. Dopiero zdanie sobie sprawy z tej niezwykłości wywołuje prawdziwy przebłysk Uczucia Metafizycznego. Czujemy dziwność i zastanawiamy się, czy wszystko, co do tej pory zobaczyliśmy było tak samo odrealnione. Doznanie to potęguje całkowicie realistyczne, stonowane i grzeczne aktorstwo. Widzimy zwykłych ludzi, których wyjątkowość ujawnia się wyłącznie w ich naturalnym podejściu do wydarzeń skrajnie absurdalnych.
Groteskowa nieprzystawalność i kontrastowość wzbogaciły film o jeszcze jeden walor – absurdalny humor.

Na początku opowieści Bunuel pokazuje legendarny dla każdego Hiszpana symbol zniewolenia (rozstrzelanie powstańców madryckich przez wojska napoleońskie). Wtedy po raz pierwszy padają słowa: "Niech żyją kajdany!". W tym kontekście okrzyk ten nabiera ideowego i dramatycznego sensu. Przecież to właśnie kajdany były symbolem walki o niepodległość. To dzięki nim powstańcy przeszli do historii jako męczennicy. One ich stworzyły!
Po krótkiej chwili znajdujemy się w czasie teraźniejszym. Człowiek jest już istotą "wolną". Ma konstytucyjnie zagwarantowane niemal wszystkie swobody, jakie może sobie wyobrazić. Jednak paradoksalnie, to właśnie czerpanie z wolności doprowadziło do zdegenerowania. Współczesny człowiek wpadł w NAŁÓG wykorzystywania możliwości wszelkich swobód. Każdy nałóg, to zniewolenie. Staliśmy się niewolnikami: żądzy, wiary, etykiety, pracy, przyzwyczajeń, a nawet ekscentryczności. Staliśmy się niewolnikami tego, co było eskalacją naszej wolności.
W filmie Bunuela sami sobie zgotowaliśmy ten los. My chyba naprawdę kochamy swoją niewolę. Ponownie: "Niech żyją kajdany!".
"Widmo wolności" ukazuje świat niemal apokaliptyczny – świat odwróconej ewolucji.

Najbardziej frapująca jest refleksja nad tym, co czuł sam Luis Bunuel podczas kreowania tego świata. Czyżby w swoim przedostatnim filmie Ten-Który-Od-Zawsze-Walczył-O- Wolność zwątpił w idee tej walki?

Pamiętajmy, że reżyser "Widma wolności" całe życie był nieprzewidywalnym cynikiem. To sprawia, że w stu procentach możemy być pewni tylko jednego: tego, że wszystkiemu przygląda się struś. Górujący, dumnie kroczący, milczący obserwator... a może po prostu esencja filmu: stwór dziwny, komiczny, uwięziony przy ziemi i cholernie groteskowy...