Niestety tak już jest ze tragicznie kończą się próby uszczęśliwiania ludzi na siłę poprzez budowania nowego, szczęśliwszego świata. Wielu już próbowało sformatować społeczeństwo według jednego wzorca, tak by wszyscy jednakowo myśleli, w to samo wierzyli, mieli taki sam sposób na życie i podporządkowali się jedynie słusznej sile. Nie jest ważne jaka ideologia za tym stoi, czy jest to robione pod znakiem swastyki, sierpa i młota, krzyża czy np. półksiężyca. Efekt jest zawsze taki sam – mordy, więzienia, tortury i wykluczenie nie mieszczących się w szablonie. Wszystko już było, zmieniają się tylko aktorzy, scenografia i rekwizyty. Raz będą to gułagi i Łubianka, innym razem obozy koncentracyjne, wojny krzyżowe święta Inkwizycja, mordowanie niewiernych czy zamachy terrorystyczne. Kluczem do umacniania pozycji ideologii czy religii, mających za zadanie budować jednobarwną i jednomyślną wspólnotę, jest terror i indoktrynacja szczególnie najmłodszych członków społeczeństwa. Wykorzystuje się w tym celu mechanizm polegający na tym że dzieci są bezbronne na wtłaczane w ich umysły treści ( nie wykształcone w pełni płaty czołowe mózgu). Przyjmują one bezkrytycznie magiczne myślenie, czy najbardziej absurdalne przekazy, których bardzo trudno jest się potem pozbyć Wszystkie religie czy ideologie uzurpujące sobie prawo do arbitralnego orzekania co jest dobre a co złe , jak mamy żyć, co myśleć i jak postępować podejmują ten sam sposób działania, którego przejawem są np. katechizacja , szkoły koraniczne, hitlerjugend , komsomoł. Można zabijać w imię Boga i równości klasowej – nie ważne pod jakim sztandarem walka o „lepszy świat” odbywa się.
Nie jest przypadkiem że w państwach demokracji liberalnej konstytucyjnie wyeliminowano z życia publicznego ideologie totalitarne (faszyzm , komunizm), a także wprowadzono rozdział państwa i kościoła. Prawo powinno być stanowione w oparciu o kryteria etyczne, aksjologiczne, filozoficzne nigdy zaś religijne.
Parę słów o filmie. Niestety brakowała mi w nim tła polityczno -społecznego wojny domowej w Hiszpanii. Ciekawym byłoby pokazanie jakie podglebie i środowisko potrzebne jest by wybuchła rewolucja o lewackim charakterze. Na ile anarchistyczno – marksistowska rewolta miała zakorzenienie i uzasadnienie we wcześniejszym sojuszu władzy i kościoła katolickiego owocującego przywilejami tych drugich jak i ześlizgiwaniem się ówczesnej Hiszpanii w kierunku państwa wyznaniowego.? Film niestety słaby, oparty na marnych, patetycznych dialogach. Słaba gra aktorska, postaci niewiarygodne psychologicznie, malowane grubym pędzlem. Można było z tego tematu wycisnąć dużo więcej , ale trzeba byłoby zrezygnować z wizji KK jako zbiorowiska samych dobrych, pokornych, sprawiedliwych ludzi mających za nic dobra doczesne. Film porażka.