Wybitny słowacki dokumentalista Dušan Hanák będzie jednym z najważniejszych bohaterów startującego 29 kwietnia 16. Przeglądu Filmowego Kino na Granicy w położonym na Olzą polsko-czeskim Cieszynie. Twórcy festiwalu zaplanowali prezentację dwunastu jego filmów. 76-letni reżyser osobiście pojawi się na Kinie na Granicy, gdzie nie tylko spotka się z widzami, ale także otworzy wystawę swoich fotografii.
Urodzony w 1938 roku w Bratysławie
Hanák zaliczany jest do grona twórców czechosłowackiej nowej fali i po dziś dzień uważany za najważniejszego słowackiego reżysera. Będący wnikliwym portrecistą czeskiej rzeczywistości lat 60. i 70.
Hanák, choć w swoich filmach nie poruszał tematów politycznych, był jednym z najbardziej niewygodnych dla władzy filmowców. Komunistycznych decydentów drażniła satyryczna wymowa filmów zręcznie łączących poetykę dokumentu i fabuły. Realizowane przez
Hanáka obrazy z powodu kłopotów z cenzurą trafiały na półki nawet na kilkanaście lat.
W programie Kina na Granicy obok krótkometrażowych dokonań reżysera, które zdobywały wyróżnienia m.in. w Oberhausen, Montevideo i na Biennale Młodej Sztuki w Paryżu, znalazł się jego głośny pełnometrażowy debiut fabularny
"322" zrealizowany z gościnnym udziałem
Lucyny Winnickiej. Opowiadający o chorym na raka mieszkańcu Bratysławy, który w swojej śmiertelnej chorobie widzi karę za grzechy przeszłości, w 1969 roku przyniósł słowackiemu twórcy główną nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mannheim.
Cieszyńska publiczność zobaczy także głośne
"Obrazy starego świata" (1972), przez wielu krytyków uważane za najlepszy słowacki dokument wszech czasów. To inspirowana fotografiami Martina Martinčeka opowieść o mieszkańcach położonej z dala od cywilizacji tatrzańskiej wioski pokazująca ich zmagania z codziennością. Premiera filmu odbyła się dopiero w 1989 roku przynosząc reżyserowi Nagrodę Specjalną Europejskiej Akademii Filmowej, Grand Prix MFF w Monachium oraz Nagrodę Stowarzyszenia Krytyków z Los Angeles.
Ponadto widzowie będą mogli obejrzeć wyświetlane przed laty na polskich ekranach
"Różowe sny" (1976) - komediową opowieść o zakazanej miłości Słowaka i Cyganki nagrodzoną na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Teheranie, portretującą tęsknoty słowackich kobiet
"Cichą radość" (1985) oraz zrealizowany w 1980 roku, a wprowadzony na ekrany dopiero dziewięć lat później i wyróżniony wówczas Srebrnym Niedźwiedziem oraz Nagrodą FIPRESCI
Berlinale, obraz
"Ja kocham, Ty kochasz"w którym główną rolę zagrał
Roman Kłosowski.
Nie zabraknie także ostatniego, jak dotąd, filmu reżysera, zrealizowanego w 1995 roku dokumentu
"Papierowe głowy" stanowiącego rodzaj filmowej refleksji nad historią socjalistycznej Słowacji zapisu happeningu, który odbył się podczas pierwszych po upadku komunizmu obchodów święta 1 Maja.
16. edycja Kina na Granicy zakończy się 4 maja.
Rafał Pawłowski