TOFFI po żydowsku

Informacja prasowa /
https://www.filmweb.pl/news/TOFFI+po+%C5%BCydowsku-26275
Czterdzieści godzin projekcji. Filmy z Polski, Izraela, Argentyny, Rosji, Francji, Anglii. Prywatne archiwum filmów żydowskich Stevena Spielberga z rarytasami takimi jak dokumenty syjonistyczne z 1919 roku. To wszystko będziecie mogli obejrzeć podczas trzydniowych pokazów filmów żydowskich, które ruszają w piątek 27 stycznia, w Toruniu. Filmy sprowadziło do Polski Stowarzyszenie Żydowskie Motywy, a pokazy organizuje Toruń Film Festival TOFFI wraz ze Stowarzyszeniem "Litery-Obrazy" i toruńskim "Naszym Kinem".

Toruń po raz pierwszy w historii kina na Kujawach i Pomorzu gości tak wielki przegląd filmu żydowskiego i obracającego się wokół żydowskiej tematyki. By pokazać bogactwo "żydowskich motywów", na zaproszenie organizatorów Toruń Film Festival TOFFI swoje siły połączyły Stowarzyszenie Litery-Obrazy, Stowarzyszenie Żydowskie Motywy oraz toruńskie "Nasze Kino". Trzydniowe święto kina żydowskiego zorganizowała Katarzyna Jaworska, dyrektor TOFFI oraz szef "Naszego Kina" - Krzysztof Kucharski i Tomek Witkowski, lider Stowarzyszenia "Litery - Obrazy".

"Pol-lan-yah" ["polonya"] znaczy po hebrajsku "Bóg tu śpi". Jak mówią legendy, właśnie dlatego Żydzi wybrali Polskę, spośród wielu innych krajów, na najważniejsze dla Narodu Wybranego miejsce na ziemi poza Izraelem. Kultura żydowska zniknęła jednak z naszych ziem wraz z jej twórcami, w czasie ostatniej wojny - ofiarą Holocaustu stała się też toruńska synagoga przy ulicy Szczytnej. Toruński przegląd spróbuje przypomnieć o tym jak wielkie znaczenie miało dla polskiej kinematografii kino żydowskie, oraz pokazać nowe kierunki poszukiwań reżyserów wywodzących się z Izraela.

Wśród produkcji, które obejrzymy w Toruniu znalazły się filmy wyprodukowane od USA, przez Polskę po Argentynę. Kilka z nich zasługuje na szczególną uwagę.

O ile cały świat zna historię Władysława Szpilmana opowiedzianą przez Romana Polańskiego w nagrodzonym w Cannes "Pianiście", o tyle niewiele osób widziało Szpilmana-pianistę w rzeczywistości. Marek Drążewski w filmie "Władysław Szpilman 1911-2000 - własnymi słowami" opowiada historie najsłynniejszego pianisty świat jego własnymi ustami.

Hitem przeglądu będą na pewno filmy z prywatnego Żydowskiego Archiwum Filmowego Stevena Spielberga. Reżyser "Parku Jurajskiego", "Szeregowca Ryana", "E.T." czy "Listy Schindlera" stworzył największą kolekcję żydowskich filmów dokumentalnych składającą się z ponad 10.000 tytułów. Zbiory zawierają filmy zrealizowane w Izraelu przed, jak i po ustanowieniu państwa w 1948 roku. W tym takie unikaty jak najstarszy film syjonistyczny świata - z 1911 roku.

W Toruniu zobaczymy trzy zestawy filmów z archiwum Spielberga. Produkcje przedwojenne stworzone pomiędzy 1919, a 1938 rokiem promujące ideę syjonizmu; filmy opowiadające o powstawaniu państwa Izrael w 1948 roku oraz - w ostatnim dniu przeglądu - wczesne filmy izraelskiej kinematografii stworzone w latach 50-tych.

Zobaczymy też wspaniałe filmy fabularne polskich reżyserów takie jak "Austeria" i "Sanatorium pod klepsydrą". O filmowej wersji "Austerii" głośno było jeszcze w trakcie produkcji. Ekranizacja jednej z najwybitniejszych powieści Juliana Stryjkowskiego wzbudzała wielkie zainteresowanie. Nagrodzony "Złotymi Lwami'84" film Kawalerowicza wprowadza widza w świat dla wielu nie znany lub zapomniany, świat, który odszedł bezpowrotnie - kulturę Żydów polskich.
"Sanatorium pod klepsydrą" to klasa sama dla siebie. Nagrodzony w Cannes film Jerzego Wojciecha Hasa [TOFFI'2005 poświęciło temu reżyserowi specjalną wystawę plakatu do jego filmów] do dzisiaj zaskakuje i zadziwia wielbicieli kina.

Warto przypomnieć, że Polska jest krajem mającym wielkie znaczenie nie tylko dla historii narodu, ale i dla... kina żydowskiego. W latach 30-tych XX w. nasz kraj był terenem najobfitszej ilościowo i najwartościowszej artystycznie produkcji filmów żydowskich w języku jidysz. Dziś te filmy - jak "Dybuk" (1937) Michała Waszyńskiego czy "Jidl mitn fidł" (1936) Józefa Greena i Jana Nowiny-Przybylskiego - pokazywane w odrestaurowanych kopiach, przeżywają drugą młodość. Występowali w nich wspaniali żydowscy aktorzy żyjący w Polsce, jak Ida Kamińska. Niestety szybko zapomniano o tym jak tej wielkiej polskiej aktorce honory składał Gregory Peck. Kamińska była pierwszą aktorką z krajów komunistycznych nominowaną do Oscara w 1965 roku za główną rolę w nagrodzonym tym trofeum czeskim filmie "Sklep przy głównej Ulicy". Innym wielkim żydowskim twórca polskiego kina był reżyser legendarnych "Krzyżaków" Aleksander Ford. Tradycję Polaków o żydowskich korzeniach przynoszących swojemu krajowi wielkie trofea światowe podtrzymuje swoimi filmami Roman Polański, laureat Złotej Palmy Festiwalu w Cannes w 2002 r i czterech Oscarów.

Filmy, które pokazane zostaną podczas toruńskiego mini-festiwalu, prezentowano na Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym "Żydowskie motywy".

Pobierz aplikację Filmwebu!

Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
phones