Otar Iosseliani

Reżyser, scenarzysta, producent, aktor. Urodził się 2 lutego 1934 roku w Tbilisi w Gruzji i tam ukończył konserwatorium na wydziałach fortepianu, kompozycji i dyrygentury. W 1952 roku przeniósł się do Moskwy, gdzie studiował matematykę oraz reżyserię w Instytucie Filmowym WGIK; jego opiekunami byli Aleksandr Dowżenko i Mikhail Chiaureli. Jeszcze w czasie studiów pracował dla gruzińskiej telewizji - nakręcił około dziesięciu krótkometrażowych filmów. W 1962 roku zrealizował swój fabularny debiut - legendarny "Kwiecień" - błyskotliwą komedię o miłości dwojga młodych ludzi walczących ze złośliwą materią. Film został jednak oskarżony o formalizm i nie doczekał się oficjalnej premiery aż do festiwalu w Cannes w 2000 roku. Rozczarowany reżyser na kilka lat porzucił film i zarabiał na życie jako dalekomorski rybak i robotnik w zakładach metalurgicznych. Jego pierwszy długometrażowy film, "Cierpkie wino", w Związku Radzieckim rozpowszechniany jako "Listopad", został pokazany na MFF w Cannes i zdobył nagrodę FIPRESCI. Niestety kolejny obraz - "Pastorałka" - znów został zatrzymany przez radziecką cenzurę. Kiedy Iosseliani po pięciu latach wyjechał z nim na festiwal w Berlinie i zdobył tam kolejną nagrodę FIPRESCI, nie widząc dla siebie realnych szans w kinematografii ZSRR, postanowił kontynuować twórczość na Zachodzie. Filmy Iosselianiego, w jakiś sposób typowe dla gruzińskiej poetyki, we Francji zyskały sobie opinię egzotycznego i bardzo oryginalnego spojrzenia na życie ludzkie i uczyniły z ich twórcy faworyta festiwalowych jury. Pierwszy film zrealizowany we Francji, abstrakcyjna komedia "Ulubieńcy Księżyca", otrzymał Srebrnego Lwa na MFF w Wenecji w 1984 roku. W następnym filmie "I nastała jasność" Iosseliani porzucił komediowy ton i stworzył przejmujący portret mieszkańców afrykańskiej wysiedlanej wioski i znów zdobył Srebrnego Lwa w Wenecji. W kolejnych filmach - "Polowanie na motyle", "Żegnaj, stały lądzie" czy właśnie prezentowanym "W poniedziałek rano" - reżyser pozostał wierny swojemu stylowi i stworzył dyskretne, acz bardzo zabawne studia małych społeczności, pełnych ekscentrycznych postaci i surrealistycznego humoru. Również za te filmy zebrał kilka prestiżowych festiwalowych nagród. W 1994 roku, kiedy jego ojczyzna odzyskała niepodległość, Gruzin zrealizował dla telewizji Arte czterogodzinny dokument o swoim kraju "Gruzjo, jedyna". W 1996 roku Iosseliani nakręcił "Zbóje: Rozdział VII", komedię o niby wszechwładnej, a jednak czasem bezradnej cenzurze, film, który stał się jego słodką zemstą wobec tej instytucji.