Recenzja filmu

Holy Motors (2012)

Obrazowi Caraxa bliżej do instalacji wideo (tyle że rozciągniętej do rozmiaru dwugodzinnego filmu) niż "Kochanków na moście", najpopularniejszego filmu reżysera. Wywodzi się on z tego samego pomysłu co nowela "Merde'" Caraxa z filmu "Tôkyô!". I trudno uciec od wrażenia, że materiał nie był przeznaczony na pełnometrażową narrację. Choć dużo tu zajmujących pomysłów, wkracza się w ten film jak w urywany, krótki sen, w którym znienacka pojawiają się dziwne postaci robiące niewytłumaczalne rzeczy. Carax wyciąga rekwizyty z kapelusza jak wytrawny magik: w jego opowieści spotkamy między innymi bezdomnego skrzata mówiącego coś w dziwnym języku, Evę Mendes biorącą udział w sesji zdjęciowej na cmentarzu, płyty nagrobkowe z napisem "odwiedź moją stronę". A to tylko na początek przygody.

W otwierającej scenie przeglądamy się jak w lustrze: widzimy zanurzoną w ciemności kinową publiczność. Tyle że wydaje się ona martwa. Albo przynajmniej zamarła. Potem będziemy śledzić losy tajemniczego osobnika przemierzającego Paryż w białej limuzynie. Przystępuje on do wykonania swoich zadań jak do najzwyczajniejszej pracy biznesmena, choć jego misja wcale nie będzie taka typowa: będzie wcielał się w różnych ludzi, których dane zostały mu zostawione w teczce. Przybiera różne tożsamości: staje się mieszkającym w norze skrzatem, ojcem dziewczynki wracającej z imprezy u znajomych, emigrantem. W tym celu maluje się, przebiera, a nawet przywdziewa bardzo realistyczne maski. A widz, niekoniecznie zamarły z wrażenia jak widzowie z prologu, może poddać się tej szalonej wizji lub zastanawiać nad tym, czym jest tożsamość: jak to jest być tą samą osobą bez przerwy, jak można uwolnić się od siebie, czy można wkroczyć w cudze życie jak w swoje własne. Pod względem wizualnym i sposobu obserwacji bohaterów przypomina to trochę obrazy Matthew Barneya. Carax przywołuje Jorge Luisa Borgesa, Franza Kafkę, Georgesa Bataille'a. A na deser serwuje Kylie Minogue. Czysta postmoderna.

Zza tego bałaganu majaczy opowieść o zmechanizowanym świecie i jego wyalienowanych jednostkach (stąd też święte motory w tytule). Jednak przesłanie robi na mnie mniejsze wrażenie niż fakt, że wiele rozwiązań w "Holy Motors" jest po prostu wybitnie zabawnych.