Recenzja wyd. DVD filmu

Kobieta na Księżycu (1929)

Klęska finansowa "Metropolis" nie była w stanie zatrzymać Fritza Langa przed realizacją kolejnych projektów. Tym razem musiał jednak dużo ostrożniej obchodzić się z budżetem i trafić do szerszej grupy odbiorców. Z pomocą przyszła piękniejsza połówka reżysera: Thea von Harbou. Jej zawdzięczamy nie tylko punkt wyjścia filmu, w postaci powieści o tytule "Kobieta na księżycu", ale również pierwszy skrypt scenariusza. Dzięki połączeniu sił powstało dzieło, które jednoczy w sobie zarówno lekkość kina przygodowego, jak i mrok znany z wcześniejszych produkcji reżysera. Przełożyło się to na sukces filmu: tym razem nie tylko artystyczny, ale i komercyjny.

Opowieść zaczyna się w niewielkiej klitce profesora Georga Manfeldta (Klaus Pohl). Niegdyś szanowany uczony, w chwili gdy go poznajemy jest wygłodniałym biedakiem, którego nie stać nawet na plasterek szynki. Wszystko jest winą teorii, jaką przedstawił na konwencie naukowym, mówiącej iż na księżycu znajdują się złoża złota. Uczeni wyśmiali jego przemowę, a prasa nazwała profesora głupcem. Manfeldt nie jest jednak osamotniony w swych podejrzeniach co do ziemskiego satelity. Astronauta Wolf Helius (Willy Fritsch) uważa je za na tyle prawdziwe, by zorganizować wyprawę kosmiczną. Pomoc oferują mu najlepszy przyjaciel Hans Windegger (Gustav von Wangenheim) oraz wieloletnia asystentka Frieda (Gerda Maurus). Niestety na notatki naukowca czai się również, obrzydliwy przestępca, Walter Turner (Fritz Rasp), przebiegły niczym sam doktor Mabuse. Namawia on 5 najbogatszych handlarzy kruszcem by pomogli mu przejąć misję wyprawy na księżyc.

Tytuł i fabuła pochodząca od kobiety może sugerować, jakobyśmy mieli do czynienia z opowieścią o heroinie odkrywającej wszechświat. Nic bardziej mylnego. To film o rozgrywce twardych męskich charakterów, nie lubiących kompromisów. Jedynie Turner jest tu postacią jednoznacznie negatywną, zaś pozostali panowie, mimo sympatii widzów, miewają sprzeczne poglądy. Niewiasta w osobie łagodnej Friedy stanowi przy nich uosobienie niewinności. Nie bez powodu ta jest ona blondynką, o bladej cerze, ubraną w biel. Wszechobecna "jasność" ma symbolizować nieskazitelne dobro. Lang wykreował dwie skrajności, by reszta postaci była jeszcze trudniejsza do porównania. To nietypowe, gdy obcujemy z tworem mającym na celu nieść widzom głównie rozrywkę. A tej w "Kobiecie na księżycu" bez liku.

To science-fiction nie odrzucające ekspresjonistycznych założeń, ale będące również wzorcem dla współczesnych reprezentantów gatunku. Pełna napięcia chwila startu rakiety kosmicznej jest pierwowzorem scen znanych choćby z "Kontaktu" czy "Star Treka". Rozpoczyna się od długiej prezentacji pojazdu latającego, przechodzi niepokojącą sekwencję odliczania tuż przed wyjściem w przestrzeń, a następnie zostaje zwieńczona walką astronautów o życie, gdy ci muszą opanować prędkość maszyny. Tuż po jej zakończeniu, my jako widzowie zdajemy sobie sprawę, iż mimo 85 lat na karku "Kobieta na księżycu" nadal wywołuje emocje. Styl budowy dramaturgii z tego utworu jest obecna w kinie do dziś. Lang zdaje się być wizjonerem, zdającym sobie sprawę z kierunku zmian w jakich podąża X muza.

Jedyne o co można oskarżyć niniejszy film to jego nieskładność. Przekrój gatunków z jakich korzysta jest zbyt duży, by wszystko do siebie pasowało. Przeskoki są nagłe, wstęp przesadnie rozwlekły, a księżycowe sceny przeciwnie: nie wykorzystują zupełnie odpowiedniego czasu ekranowego. Ostatecznie sprawia to, że w filmografii reżysera "Kobieta na Księżycu (1929)Kobieta na księżycu" ląduje na nieco niższej półce niż choćby "Zmęczona śmierć". Nadal warto ją jednak zobaczyć.