Recenzja wyd. DVD filmu

Sekretarka (2002)

Cóż, jednak należę do grona męskich szowinistycznych świń. Potwierdziło się to po raz kolejny, kiedy na półce sklepowej zobaczyłem opakowanie "Sekretarki" Stevena Shainberga. Nie znając zarysów fabuły, wiedziałem, że muszę kupić tę płytę. Utwierdziłem się w tym przekonaniu, gdy przeczytałem krótki opis na odwrocie.

Film opowiada historię miłosną spod znaku BDSM. Lee Holloway (Maggie Gyllenhaal), dziewczyna, która sytuacje stresowe odreagowuje poprzez akty samookaleczania, po zwolnieniu ze szpitala psychiatrycznego zatrudnia się na stanowisku sekretarki w biurze prawnym E. Edwarda Greya (James Spader). Grey, z pozoru przykładny obywatel i poważny prawnik, czerpie seksualną satysfakcję z faktu poniżania swych partnerek - szczególnie sekretarek.

Cała intryga zapowiada się świetnie. Młoda sekretarka odkrywa, iż samookaleczanie nie jest tak pasjonujące, jak możliwość bycia poniżaną i kontrolowaną przez dominującego mężczyznę. Dzięki szefowi udaje się jej odkryć fascynujący obszar seksualnych podniet, prowadzących do spełnienia. Sugestywne, acz wizualnie delikatne, sceny perwersji podlane znakomitą muzyką Badalamentiego niosą z sobą zdecydowanie seksualne napięcie, które udziela się widzowi. Cóż z tego, skoro świetny wstęp i rozwinięcie zostały zaprzepaszczone ckliwym hollywoodzkim zakończeniem. Doskonały materiał roztrwoniono, dodając "happy end" w stylu: "...i żyli długo i szczęśliwie". Film, który miał potencjał stać się dramatem psychologicznym z mocno seksualnym wątkiem, zamienił się w romantyczną komedię, nieco tylko odbiegającą od gatunkowego kanonu.

Główna rola w "Sekretarce" stanowiła przełom w karierze Maggie Gyllenhaal, jednakże mimo wszystko aktorka wydaje się nieco zbyt dojrzała (miała wówczas 25 lat), by być w pełni przekonywająca. Patrząc na nią trudno uwierzyć w autentyczność min podlotka zdumionego swoimi perwersyjnie erotycznymi potrzebami. Spader natomiast nie odbiega od swej zwykłej predyspozycji aktorskiej. W jakimkolwiek filmie się pojawia, zawsze wygląda na zdziwionego, zmieszanego i zagubionego faceta. Czasami zastanawiam się, czy jego zdziwienie nie bierze się z faktu, iż został obsadzony w głównej roli.

Reżyser gładko prześlizguje się po sado-masochistycznym pejzażu, nie starając się wniknąć głębiej. Wykorzystuje śmiało popkulturowe obrazki w stylu uległej i zawsze chętnej sekretarki, scen siodłania i uprzęży - "wypożyczone" z filmów pornograficznych. Bynajmniej, nie ma tutaj żadnej pornografii sensu stricto, mamy jedynie do czynienia z ikonografią (wnętrza, rekwizyty, itp.) pochodzącą z "pornosfery". A do tego naiwnie romantyczne zakończenie. Trudno traktować "Sekretarkę" poważnie, to tylko zbiór fantazyjnie zestrojonych cliches.

Kiedy przypomnimy sobie "Ostatnie tango w Paryżu" Bertolucciego lub "Nocnego portiera" Liliany Cavani, dostrzeżemy przepaść dzielącą "Sekretarkę" od tych dzieł. Traktowały one o perwersyjnej namiętności, która była siłą niszczącą i wypalającą wewnętrznie. Akt seksualny stanowił rozpaczliwą próbę zespolenia z innym człowiekiem, ostatecznie podkreślając niemożność przezwyciężenia samotności. Miały one wymiar egzystencjalny.

Film Shainberga oferuje natomiast podszytą erotycznym klimatem rozrywkę - ot, romantyczna komedia dla napalonych prawników i managerów średniego szczebla. Nie jest bynajmniej zły, gdyż przyjemnie się go ogląda. Miło łechce męską szowinistyczną podświadomość. Gdyby zawierał jeszcze sceny otwarcie erotyczne (pornograficzne) mógłby uchodzić za wzorcowy film pornograficzny "dla blondynek" - ze ślubem na końcu.