Recenzja filmu

Nierozłączni (1988)

David Cronenberg jest bez wątpienia twórcą bardzo ważnym dla świata horroru. Ten kanadyjski reżyser i scenarzysta jest jednym z "ojców" podgatunku grozy o nazwie body horror (tzw. kina cielesnego rozpadu), który skupia się na ludzkim ciele, jego deformacjach, chorobach, mutacjach i rozkładzie, pokazując je bardzo szczegółowo w pozbawionych dobrego smaku ujęciach.

W 1975 roku Cronenberg nakręcił mało znany horror "Dreszcze", do którego napisał także scenariusz. Film opowiadał historię mieszkańców apartamentowca, w którym doszło do makabrycznej zbrodni: naukowiec zabił kobietę, oblał kwasem jej zwłoki i w końcu popełnił samobójstwo. Morderca pracował nad transplantacją zmodyfikowanych organów ludzkich, eksperymentując na swoich sąsiadach, którzy wraz z rozwojem fabuły okazują się być nosicielami agresywnych pasożytów. Debiutancki body horror Kanadyjczyka cechuje idiotyczna fabuła i mało dynamiczny rozwój akcji, ale właśnie w "Dreszczach" i innych jego wczesnych filmach pojawia się lubiany przez reżysera motyw naukowców z chorą fascynacją ludzkim ciałem, rozmiłowanych w operacjach i "ulepszaniu" natury.

W późniejszych dziełach – m.in. "Wideodromie" czy "Wściekłości" – poznajemy lepiej same ofiary drastycznych zabiegów; Cronenberg za swoich bohaterów obiera też naukowców nie bojących się eksperymentować na samych sobie jak doktor Seth Brundle w znakomitej "Musze". W 1988 roku reżyser znowu sięgnął po postać naukowca-lekarza, tym razem ginekologa, kręcąc "Nierozłącznych", bez wątpienia jeden z najdojrzalszych filmów w swoim dorobku.

W "Nierozłącznych" główną, podwójną rolę – braci bliźniaków-ginekologów – gra Jeremy Irons. Beverly jest tym zrównoważonym, ciężko pracującym i nieśmiałym, Elliot dla równowagi to kobieciarz i showman-lekkoduch. Kiedy ich znaną w mieście klinikę ginekologiczno-położniczą odwiedza sławna aktorka Claire Niveau (Geneviève Bujold), niezwykła mutacja jej narządu rodnego – kobieta ma aż trzy szyjki macicy, zwraca uwagę obu lekarzy. Elliot uwodzi Claire, a następnie "odstępuje" ją bratu. Bliźniacy wymieniali się kobietami już w przeszłości, ale tym razem Beverly zakochuje się w swojej niezwykłej pacjentce. Niestety szybko zaczyna podejrzewać ją o to, że spotyka się z innym mężczyzną, co powoli popycha go w szpony szaleństwa i nałogów.

Historia braci Mantle'ów to wciągający dramat, którego scenariusz powstał na podstawie powieści grozy autorstwa Bari Wood. Irons w swojej znakomitej podwójnej roli stworzył pełnokrwiste postaci bliźniaków, którzy tylko z pozoru wydają się tak bardzo od siebie różni. Kiedy Beverly zaczyna odurzać się psychotropami, Elliot musi dla odmiany zaopiekować się swoim do niedawna jeszcze odpowiedzialnym bratem, który przecież zawsze miał na niego oko. Właśnie to odwrócenie ról doskonale sprawdza się w scenariuszu i nadaje fabule wartkie tempo aż do samego finału. Ówczesne efekty specjalne i inne sztuczki montażowe wypadły przekonująco, a kadry, w których pojawiają się obaj bracia, nie rażą sztucznością i nie są zbyt rzadkie.

Fani Cronenberga i body horroru w całym filmie znajdą dla siebie tylko jedną jedyną scenę, ale same ujęcia przedziwnych i przerażających – jak mogłoby się wydawać – narzędzi ginekologicznych stworzonych przez Beverlyego powinny przypaść im do gustu, bo ich widok przyprawiał mnie osobiście o dreszcze. Może właśnie dlatego "Nierozłączni" to bez wątpienia film warty obejrzenia i polecam go nie tylko fanom reżysera. Chociaż podobno Cronenberga albo się kocha, albo nienawidzi, ja traktuję go bardzo neutralnie, bo z jeden strony mam powyżej zrecenzowany film czy na przykład "M. Butterfly", z drugiej zaś wspomniane na początku "Dreszcze".