Recenzja filmu

Pachnidło: Historia mordercy (2006)

Najbardziej wyczekiwana ekranizacja bestsellera Patricka Süskinda "Pachnidło" budziła emocje od wielu lat. Sukces książkowy przerósł najśmielsze oczekiwania autora, być może dlatego tak skrupulatnie wybierał w ofertach. O prawa do sfilmowania powieści zabiegały wielkie nazwiska jak Scorsese, Tim Burton czy Miloš Forman. Ostatecznie zwyciężył Bernd Eichinger, powierzając reżyserię Tomowi Tykwerowi. Idąc na seans, bez wcześniejszego przeczytania powieści, zastanawiałam się czy film będzie potrafił mnie zachęcić do zapoznania się z lekturą. Moja odpowiedź brzmi - tak. Historia Jean-Baptiste Grenouille'a rozpoczyna się na targu rybnym XVIII-wiecznego Paryża, najbardziej odrażającym smrodliwym miejscu, pełnym brudu. Matka Jeana wydaje podczas pracy, jako sprzedawczyni ryb, piąte dziecko. Sądzi, że jest ono, jak poprzednie, martwe lub nawet, jeśli żyje, wkrótce umrze. Rzuca niemowlę pośród nieświeżych ryb. Dziecko wydaje głośne krzyki. Wygląda tak bezbronnie, że choć widz zna jego przyszłość i jego zbrodnie, solidaryzuje się z niemowlakiem. Krzyk dziecka skazuje matkę na śmierć, zostaje bowiem powieszona za próbę zabójstwa własnego dziecka. Kolejne ujęcia to życie w sierocińcu i kolejne próby zgładzenia malca przez starsze dzieci. Jean ma w sobie tak wielką wolę przeżycia, że dane jest mu stać się dorosłym człowiekiem. Kolejne losy to sprzedaż nastolatka do garbarni, gdzie przeciętny człowiek jest w stanie przetrwać ok 5 lat. Tu 13-letni Jean poznaje nowe zapachy, na razie bez możliwości odróżnienia dobrych od złych. Okazją staje się wyprawa do miasta. Jean odkrywa w sobie zachłanność nowych zapachów. Czuje się odkrywcą. Wiedziony nieziemskim eliksirem podąża za dziewczyną ze śliwkami. Ona uosabia piękno, które będzie poszukiwać rozpaczliwie przez resztę życia. Jej wyjątkowość to jej zapach. Niedoświadczony w kontaktach z ludźmi, wychowany w bezwzględnym dotąd świecie, zbliża się do dziewczyny wąchając jej ciało. Przestraszona dziewczyna wyrywa mu się. Jean niechcący dusi ją. Początkowo zaskoczony tym, co się stało, zaczyna zachłannie wciągać zapach jej młodego ciała. Po kilku godzinach zapach ulatnia się, a chłopak wie, co chce osiągnąć. Zna swoje przeznaczenie. Utrwalanie zapachu staje się jego obsesją. Zatrudnia się u włoskiego perfumiarza, Baldiniego (niezrównany Dustin Hoffman). Przewyższa swojego mistrza. Postanawia ruszyć do Grasse, miasta perfumiarzy znających tajniki destylacji aromatów. W drodze Jean odkrywa, że nie posiada własnego zapachu... co będzie początkiem wielkiej tragedii. Klimat akcji powieści pogłębia niezwykła ścieżka muzyczna stworzona przez trio przyjaciół, Toma Tykwera, Johnnego Klimka i Reinholda Heila przy akompaniamencie Berlińskiej Orkiestrze Filharmonicznej. Zdjęcia Franka Griebe są tak sugestywne, oddające emocje strachu, współczucia czy miłości. Warto wspomnieć o kreacjach aktorskich Bena Whishaw jako Jeana-Baptiste czy młodziutkiej Rachel Hurd-Wood jako urodziwej Laury. Dobrze że to Whishaw zagrał mordercę. Orlando Bloom czy DiCaprio nie wypadliby tak przekonywająco. Karoline Herfurth w roli rudowłosej dziewczyny ze śliwkami dała się zapamiętać mimo roli trzecioplanowej. Starsi w zawodzie Hoffman czy Alan Rickman nie zawiedli. Szczególnie wychwalam tu Hoffmana. Zaprezentował się z nowej strony. "Pachnidło" z zaskakującym, niebanalnym zakończeniem to najciekawszy film, jaki dane mi było ostatnio obejrzeć.