Recenzja filmu

Upadek (2004)

Film Olivera Hirschbiegela jest dość kontrowersyjnym obrazem. Przedstawia kilka ostatnich tygodni istnienia III Rzeszy i życia Adolfa Hitlera. Zrealizowany na postawie książki-wywiadu z Traudl Junge, sekretarką samego Hitlera, ukazuje kluczowe momenty w historii zamykania się pewnego ważnego etapu w dziejach świata. W dziele Hirschbiegela wszystkie postacie są prawdziwe i pełne skrajności. Prawie każdy, oprócz znanego przez wszystkich oblicza zbrodniarza, posiada drugą twarz - próbującą wtopić się w rolę zwykłego człowieka. Magda Goebbels, nazywana przez samego Hitlera żelazną damą III Rzeszy, jest przecież matką siedmiorga małych dzieci, Eva Braun zakochaną kobietą, a wielu generałów i popleczników Hitlera - ojcami rodziny. W filmie wyraźnie ukazane jest zacieranie się granicy między ideą a rzeczywistością oraz wiarą w słuszność sprawy a rozsądkiem. Kiedy staje się jasne, że światłość narodu "panów" minęła i III Rzeszę czeka rychły koniec, najbliższe otoczenie Hitlera wybiera śmierć jako drogę ucieczki. W filmie dość przerażającą i smutną sceną jest moment, w którym żona Josefa Goebbelsa zabija wszystkie swoje dzieci, po czym wraz z mężem popełnia samobójstwo. Scenarzysta ukazał zdarzenia przed tym morderstwem, by usprawiedliwić decyzję Goebbelsów. Scenarzysta i reżyser wiele razy dają się złapać na próbie usprawiedliwiania. Ostatnie chwile przed samobójstwem Hitlera mogą być dla wielu ludzi wręcz szalenie wzruszające, co w moim mniemaniu jest niepotrzebnym subiektywizmem ze strony realizatora. Sam film zrobiony jest na wysokim poziomie, a gra aktorska jest niesamowicie prawdziwa, sugestywna i poruszająca. "Upadek" całą swoją formą zadaje widzowi szereg pytań, natomiast na końcu zadaje to kluczowe: "Kto zasłużył na śmierć, a kto nie? Kto miał moralne prawo opuścić Berlin bez procesu, a kto na niego zasłużył?".