Recenzja serialu

Stawka większa niż życie (1967)
Janusz Morgenstern
Andrzej Konic
Stanisław Mikulski
Emil Karewicz

Nazywam się Kloss, Hans Kloss

Legenda polskiej popkultury, 18-odcinkowy serial "Stawka większa niż życie",  powstał w latach 1967-1968. Był wynikiem powodzenia 14 przedstawień telewizyjnego Teatru Sensacji z lat 1965-1967.
Legenda polskiej popkultury, 18-odcinkowy serial "Stawka większa niż życie",  powstał w latach 1967-1968. Był wynikiem powodzenia 14 przedstawień telewizyjnego Teatru Sensacji z lat 1965-1967. Jednak tylko część odcinków powtarza ich fabułę. Sukces serialu był oszałamiający, także za granicą, i co zadziwia najbardziej – zwłaszcza w NRD. Odtwórca roli J-23 vel Hansa Klossa - Stanisław Mikulski - stał się  rozpoznawalny w każdym kraju na wschód od Łaby, co zresztą złamało mu karierę aktorską. Należy rozróżnić warstwy filmu – dobrej rozrywki i ukrytej ideologii. Jak na lata 60. serial ma rozmach, akcja jest wartka i gra w nim cała śmietanka polskich aktorów. Ponadto dokonywano cudów przy organizowaniu planu, np. umiejscawiając Stambuł w Szczecinie, z Cyganami zamiast Turków. Również postacie, z drugoplanowymi włącznie, są krwiste i zapadają w pamięć. W opinii wielu widzów najlepszym aktorem serialu jest Emil Karewicz w roli Brunnera, a nie nasz superagent J-23. Jednak trudno nie zauważać propagandowego aspektu serialu. Władzy bardzo zależało na pokazaniu społeczeństwu, że to wschodni front zadecydował o wyniku wojny w Europie. W jaki sposób jeden człowiek może zmieniać losy wojny – jako szpieg wykradając największe tajemnice wrogowi.  A do tego chętnie oglądamy filmy, w których to my Polacy jesteśmy wspaniali, więc jakoś dziwnie łatwo zapominamy, że J-23 jest w służbie dla sowieckiego GRU. Ponadto, patrząc z perspektywy czasu (a ludzie u władzy i twórcy scenariusza na pewno przynajmniej słyszeli o Bondzie), widać, że postać agenta przypomina 007. Przystojny i uwodzicielski wobec kobiet (co wykorzystuje do zbierania informacji), wprawny w walce wręcz i strzelaniu, wychodzący cało z nieprawdopodobnych opresji - coś jak pewien brytyjski komandor. Może więc chodziło o stworzenie mu konkurenta po tej stronie żelaznej kurtyny. Baczni widzowie już dawno wyłapali błędy w obsadzie serialu. Leszek Herdegen pojawia się raz jako von Vormann ("Hasło"), raz jako angielski pułkownik ("Bez instrukcji"). Bronisław Pawlik zazwyczaj jest kontaktem Klossa z centralą, aż nagle jako leśny partyzant nic nie wie o randze agenta i chce go rozstrzelać ("Wielka wsypa"). Do tego meldunki Klossa dostarczane radiotelegrafistom są podpisywane zawsze tym samym kryptonimem J-23, a hasła przez cztery lata się nie zmieniają i wciąż słyszymy, że „W zeszłym roku o tej porze padał deszcz”. Biorąc pod uwagę, że przeciwnikiem naszego bohatera jest SD (kontrwywiad SS), który zlikwidował legendarną siatkę wywiadu GRU - „Czerwoną orkiestrę”, długo by nie poszpiegował przy takim braku profesjonalizmu. Twórcy serialu z pewnością mogli się bardziej wysilić. Zdumiewająca jednak była reakcja młodego pokolenia. Inaczej niż w przypadku "Czterech pancernych i psa", to nie postać J-23 fascynowała i inspirowała do zabaw. Wrażenie robiły postacie Niemców, ich nienaganne mundury (Rosjanie wyglądają przy nich jak dworcowi bezdomni), strzelanie obcasami i rzecz jasna „rzymskie” pozdrowienia. Nastolatkowie z pamięci powtarzali dialogi typu „Nazywam się Knoch, zapamiętaj to nazwisko” itp. Losy serialu "Stawka większa niż życie"  pokazują, że najchętniej oglądamy te filmy, które już kiedyś widzieliśmy. Za czasów prezesa Wildsteina, pod zarzutem zakłamywania historii Polski, film w TVP "zapółkowano" (czyli wycofano z emisji również dla innych kanałów tv i zamknięto w magazynie). Nie zdołano jednak zmusić widzów, żeby o serialu zapomnieli i po ich protestach w końcu wrócił na ekrany. Kolejne pokolenia zasiadają więc przed telewizorem i choć wiedzą, co przyniesie każda minuta filmu, oglądają ten zupełnie przyzwoity serial. Może więc kiedyś pojawi się odświeżona, pokolorowana komputerowo wersja, bo jest dla kogo.
1 10 6
Czy uznajesz tę recenzję za pomocną?
W latach 60. ciągle jeszcze świeżo w pamięci ludzkiej była II wojna światowa. Wszelkie okrucieństwa,... czytaj więcej

Pobierz aplikację Filmwebu!

Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
phones