Na początku chciałbym zaznaczyć, że „recenzja” będzie zawierała sporo spojlerów, choć będę starał się ograniczać pod tym względem, więc jeżeli ktoś nie oglądał filmu, to radzę nie czytać dalej . W szczególności, jeżeli ktoś nie jest przygotowany na swego rodzaju falę krytyki od fana, który tylko po to założył konto na Filmwebie .

Od czego by tu zacząć - Chciałbym przede wszystkim powiedzieć, że moją intencją nie jest tzw „hejt”, tylko rzeczowe wypunktowanie wszystkich cech, które sprawiają, że nie mogę uznać, iż „Przebudzenie mocy” było filmem tak dobrym jak wynikałoby z większości recenzji, ani nawet zwyczajnie dobrym . Przyznam, że w przeciwieństwie do większości fanów (a zaliczam się do tych, którzy dość dobrze orientują się w Expanded Universe itd), moje przeczucia co do filmu, zwłaszcza po obejrzeniu trailerów nie były, delikatnie mówiąc, najlepsze . Postanowiłem jednak dać filmowi „czystą kartę” i podejść do niego w miarę możliwości bez jakichkolwiek, złych, czy dobrych oczekiwań . Czy była to dobra decyzja ? Chyba tak, bo gdybym oglądał film nastawiony na coś wielkiego skala rozczarowania byłaby jeszcze większa, natomiast zakładając od razu najgorsze nie byłbym w stanie go w miarę obiektywnie ocenić . Gwoli formalności: film oglądałem w wersji oryginalnej z polskimi napisami, 2D . W miarę możliwości postaram się nie zamieszczać tutaj streszczenia fabuły (która swoją drogą i tak była szczątkowa), chciałbym jednak zanalizować wszystkie złe i dobre cechy tego filmu; podsumowanie i moje czysto osobiste wrażenia zostawmy na koniec tej recenzji .

Nie da się ukryć, że fabuła jest podstawą niemal każdego filmu, a już w szczególności filmu, którego przeznaczeniem nie jest bycie subtelną, filozoficzną opowieścią, w której niewiele się dzieje jeśli chodzi o akcję . Moim pierwszym wrażeniem jest to, że była ona niezwykle chaotyczna . Jak później się dowiedziałem, film został znacząco „przycięty” i niestety jest to bardzo widoczne, zwłaszcza w drugiej połowie, kiedy ma się wrażenie, że wszystkie wydarzenia następują po sobie w niezbyt logiczny sposób, a przede wszystkim, całość wydaje się dziwnie „przyspieszona”, jakby starano się zmieścić jak najwięcej scen i wątków w jak najkrótszym filmie, mniej więcej jak to zdanie . Drugie wrażenie : niezwykła banalność fabuły . Okej, nie spodziewałem się czegoś niesamowitego po „Gwiezdnych Wojnach”, ale bez przesady: całość filmu sprawiała wrażenie dziwnego miksu „Nowej Nadziei” oraz gier „Knights of the Old Republic” I i II . Nie chodzi nawet o brak głębszej treści, ale o sam fakt bezczelnego kopiowania schematów z poprzednich filmów oraz innych elementów tworzących Expanded Universe; aby wymienić tylko kilka: młoda, biedna, wychowująca się na pustynnej planecie bohaterka zostaje wplątana w walkę ze ZŁYM rządem w tym przypadku części Galaktyki, pomagają jej rozbitkowie z atakowanego przez „złeeee” siły statku, antagoniści dowodzeni są przez wyznawcę Ciemnej Strony w masce (Oh, hi Darth Revan ! ),obie strony szukają brakujących części mapy, wskazującej drogę na nieznaną planetę, uciekają SOKOŁEM MILLENIUM, następnie zostają pojmani, uciekają, trafiają na lesistą planetę (?), gdzie mieści się baza rebeliantów, a w kulminacyjnej scenie niszczą przy pomocy x-wingów gigantyczną stację kosmiczną/superbroń zdolną niszczyć całe planety . Czy czegoś to nie przypomina ? Między innymi to sprawiało, że fabuła była do bólu przewidywalna, ale można by było to jeszcze przecierpieć, gdyby nie fakt, że ze względu na jej wtórność wobec poprzednich części oraz słabą grę aktorską, nie była mnie ona w stanie zainteresować, chociaż naprawdę się starałem i niemal cały seans wytrwale obserwowałem ekran, mimo iż miałem ochotę wyjść .

Pomijając już fabularny recykling, należy dodać też do tego całe mnóstwo nieścisłości i całkowicie nielogicznych rozwiązań, które pojawiają się w całym filmie . Z tych najbardziej rażących wymienię chociażby: skąd nagle na planecie, gdzie bohaterowie spotykają Maz Kanatę podczas ataku sił Nowego Porządku pojawiają się x-wingi Ruchu Oporu ? Imperatyw narracyjny, czy deus ex machina ? Jak Nowy Porządek zdołał zbudować superbroń wielkości całej planety, skoro kontrolujące całą niemalże galaktykę Imperium potrzebowało wielu lat i ogromnych ilości surowców, siły roboczej i pieniędzy aby zbudować Gwiazdę Śmierci ? Skąd Maz miała miecz Luke'a ? Dlaczego Han bez w zasadzie żadnego powodu postanowił porzucić Leię i zostać z powrotem przemytnikiem ? Czemu w jednej z pierwszych scen, aby uniemożliwić Finnowi i Poe'owi wylot z hangaru myśliwcem TIE po prostu nie zamknięto bramy, lub nie wypuszczono setek innych myśliwców w pościg, które musiały przecież znajdować się na tak dużym statku ? Przykłady te można mnożyć, ale idźmy dalej .
Subiektywnie umieszczam soundtrack na drugim miejscu, bo dla mnie osobiście jest to jeden z najważniejszych, jeśli nie najważniejszy element każdego filmu i dobra muzyka jest w stanie przykryć naprawdę wiele niedociągnięć . Niestety, znowu tu nie mogę go pochwalić . Zastanówmy się tak szczerze: czy pamiętamy jakiś charakterystyczny motyw muzyczny, który był oryginalny dla tej, tylko tej części ? Albo scenę, gdzie był on niesamowicie dobrze dobrany ? Ja nie jestem w stanie wskazać niczego takiego . Dobre fragmenty muzyczne wykorzystywały znane motywy ze starszych części i osobiście miałem wrażenie, że wstawiono je nie dlatego, że pasowały do scen, ale aby obudzić nostalgię widza . Natomiast wszelkie oryginalne fragmenty muzyczne były niesamowicie nijakie, mało charakterystyczne i niezapadające w pamięć . Przez to i mam wrażenie, że w moim przypadku głównie przez to, nie czułem klimatu „Gwiezdnych Wojen” . Nie miałem poczucia, że oglądam kolejną część sagi, tylko raczej coś w rodzaju filmów Marvela .

Będę do bólu szczery co do tego co myślę o scenariuszu i grze aktorskiej: to były jedne z najbardziej sztucznych, drętwych, nienaturalnych i pompatycznych dialogów jakie kiedykolwiek widziałem w filmie . Mówię na razie tylko i wyłącznie o ich treści . To jeszcze nie był poziom takich arcydzieł jak „The Room” czy „Foodfight”, ale jak dla mnie było blisko . Moja cierpliwość ostatecznie wyczerpała się w momencie, kiedy pokazując C-3PO scenarzyści poczuli się zobowiązani włożyć postaci w usta przedstawienie się, wyjaśnienie że ma rękę innego koloru i jedną z najbardziej ordynarnych tzw . (za Nostalgia Criticiem) „exposition” jakie w życiu widziałem, a widziałem wiele . . . Najgorsze są chyba jednak dialogi pomiędzy parą głównych bohaterów prowadzone podczas ucieczki Sokołem Millenium, które wydają się jeszcze bardziej sztuczne (tak, to możliwe ! ), niż w reszcie filmu . Generalnie dużym problemem jest zbyt szybkie budowanie kompletnie niewiarygodnych relacji emocjonalnych między postaciami, które nie dość, że znają się od pięciu minut, to jeszcze do niedawna walczyły po przeciwnych stronach (dotyczy to przede wszystkim Finna i Rey oraz Finna i Poe) . Osobną kwestią jest gra aktorska, która w przypadku każdego z aktorów jest po prostu słaba i/lub zła na swój własny, unikalny sposób . Przede wszystkim, nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego J . J . Abrams, mając do dyspozycji tak gigantyczny budżet, wybrał do głównych ról nie tyle nieznanych aktorów, co nieznanych aktorów, którzy nie wykazali się żadnym szczególnym talentem, a w każdym razie na pewno nie w tym filmie . Daisy Ridley wydaje się niesłychanie sztuczna, podobno sam reżyser określił jej grę jako „drewnianą” . Nie wiem czy to prawda, ale to określenie świetnie pasuje, zwłaszcza, że mamy całe sceny kiedy po prostu wpatruje się w innych aktorów bez jakichkolwiek emocji na twarzy, np kiedy słuchają opowieści Hana na Sokole Millenium . Spotkałem się z pochwałami co do tego, iż postać ta jest „feministyczna”, jednak mnie osobiście wydaje się to nieuzasadnione . Być może dlatego, że sam fakt, że jednym z głównych bohaterów jest kobieta i że podejmuje ona walkę, także dosłowną jest dla mnie czymś całkiem naturalnym i nie widzę w tym nic rewolucyjnego . To prawda, że zarówno fandom jak i filmy sagi były dotychczas mocno zmaskulinizowane, ale mieliśmy też silne postaci kobiece, jak Leia (najmłodsza senator w historii Republiki i Imperium, jedna z przywódczyń Rebelii, w expanded universe prezydent Nowej Republiki), Padme Amidala (królowa Naboo, senator), Mon Mothma (również senator, przywódczyni Rebelii), czy znani rycerze Jedi płci żeńskiej jak Ayla Secura, Luminara Unduli i wiele innych . Kobiety te potrafiły się realizować nie tylko jako polityk, ale także często matki oraz aktywnie potrafiły walczyć w interesie swoim i innych . Na tym tle nie widzę w postaci Rey nic rewolucyjnego, zwłaszcza przy słabym poziomie gry aktorskiej Ridley . John Boyega nie wydaje się aż tak „sztywny”, ale nie da się ukryć, że brak mu charyzmy i „tego czegoś” co sprawiłoby, że nadałby swojej postaci jakiś bardziej wyrazisty charakter, coś co sprawiałoby, że nie wydawałaby się ona tylko jednym z setek identycznych protagonistów . Adam Driver jako Kylo Ren sprawia niedorzeczne wrażenie . Może częściowo miało tak być, że jeden z głównych przeciwników wciąż jest jeszcze adeptem z wieloma problemami emocjonalnymi, jednak nie sądzę, aby celem twórców było stworzenie sithańskiego teen drama . Sceny kiedy dostaje on szału i jak rozkapryszone dziecko demoluje pomieszczenia mieczem świetlnym są w dużej mierze po prostu śmieszne w odbiorze . Aktorzy ze „Starej trylogii”, czyli Carrie Fisher i Harrison Ford, grają jakby bardzo chcieli mieć to już za sobą oraz częściowo zdawali sobie sprawę z tego, że to co z tego wyniknie nie będzie dobrym filmem . Nie będę wypowiadał się o Marku Hamillu, który miał tylko jedną scenę, podczas której nie powiedział ani słowa (swoją droga, Luke tak po prostu stał sobie cały czas na szczycie tej skały i kontemplował ocean ? A może specjalnie wszedł na nią, aby malowniczo wyglądać i zmusić Rey do wspinaczki na samą górę ? Nie chcę się czepiać, po prostu wykazuję brak elementarnej logiki w konstruowaniu fabuły . ) Za to już wchodząc w takie małe uszczypliwości : DYSZENIE . Nie wiem, czy ktoś jeszcze to zauważył, ale główni bohaterowie zwłaszcza Finn, niesamowicie często dyszą . Naliczyłem co najmniej 10 scen dyszenia od początku filmu . To tak dla informacji, jeśli ktoś zwrócił na to uwagę . Między innymi słaba gra aktorska połączona z momentami hmmm . . .nietypowym operowaniem kamery w postaci nagłych zbliżeń rodem z gdy komputerowej, sprawiało, że czułem się jakbym oglądał coś co w połowie jest gameplayem gry RPG, a w połowie nie samym filmem, a relacją z planu, gdzie kręcony jest film, który podobno właśnie oglądam . Ten drugi przypadek dotyczy przede wszystkim wszystkich scen z udziałem aktorów ze „Starej trylogii” .

Kolejnym elementem, który mnie osobiście niesłychanie irytował (aczkolwiek nie mogę go w pełni zaliczyć do obiektywnych kryteriów oceny jakości filmu, gdyż jest w dużej mierze motywowany gustami) był humor, czy raczej „humor” . Zabrzmi to może złośliwie, ale według mnie był po prostu żałosny . Zauważyłem „żarty”, które w większości opierały się na slapsticku w rodzaju, że dana postać podskoczy, droid wyciągnie zapalniczkę itd, a także niezręcznie wplecionych w dialog „zabawnych” uwagach . Nie wiem na ile jest to kwestia upodobań, ale dla mnie po prostu zwyczajnie nie były one śmieszne . Były sztuczne, umieszczone w dziwnych miejscach i wyraźnie „na siłę” . Nie będę się rozwodził już nad często występującymi również w innych amerykańskich filmach okrzykach, pojawiających się zwłaszcza w scenach walki, typu „oh yeeaah ! ”, które działają na mnie jak płachta na byka .

Co do scenografii, kostiumów i ogólnie pojętej warstwy plastycznej filmu mam mieszane odczucia . Z jednej strony doceniam to, że dekoracje nawiązywały do stylu i technologii (zwłaszcza mam na myśli wnętrza baz i statków) pokazywanych w starej trylogii, co sprawiało wrażenie pewnej spójności w tym aspekcie . Doceniam także mniej lub bardziej udane łączenie obrazu generowanego komputerowo z modelami, co mimo wszystko częściej zakończyło się jednak szczęśliwie i stanowiło udane nawiązanie do stylu wszystkich poprzednich części . Dostaliśmy też kilka naprawdę pięknych ujęć, zwłaszcza uwzględniających rozbite imperialne statki na powierzchni Jakku . ALE . Niestety zawsze musi być jakieś „ale” . . . Osobiście miałbym dwa główne zarzuty i jedną, nazwijmy to tak: opinię, a kwestii tego, czy to zaleta, czy wada nie zamierzam rozsądzać . Pierwsza wada: leniwie zaprojektowane planety . Przykro mi to mówić, ale akcja rozpoczyna się na Tatooine II, potem przenosi na Yavin/Endor II, kulminację ma na Hoth II/Gwieździe Śmierci model Milion, a finał następuje na planecie „Skończył nam się budżet”, która, co smutne, jest najbardziej oryginalną z nich wszystkich . W skrócie dostaliśmy pustynną planetę, lesistą planetę z ruinami, zimowo-górzystą planetę i właśnie tą szczęsno-nieszczęsną ostatnią . Ach tak, po drodze zniszczone zostaje też kilka Alderaanów/Coruscant które pojawiają się na ekranie na kilka sekund... Druga wada: ruch i wykonanie modeli/kostiumów/lalek, z szczególnym uwzględnieniem przedstawicieli obcych ras . Tak, widzę czytelne nawiązanie do estetyki starej trylogii, ale nie ukrywajmy : bardzo wiele zastosowanych wówczas rozwiązań było podyktowanych uwarunkowaniami technicznymi, a i tak dostaliśmy w niektórych przypadkach komicznie wyglądające postaci (Admirał Ackbar wygląda mniej realistycznie niż w „Powrocie Jedi” . . . ) . Twórcom filmu polecam zapoznanie się z brytyjskim serialem dokumentalnym „Wędrówki z dinozaurami”, który stanowi według mnie jeden z najlepszych przykładów realistycznie wykonanych modeli i lalek, które dobrze wyglądają na ekranie, poruszają się naturalnie i współgrają z ujęciami generowanymi komputerowo wykonanymi przecież już dobre parę lat temu . Uwaga ostatnia/opinia: nie wiem, czy jestem w tym osamotniony, ale patrząc na sposób operowania kamery, zwłaszcza w ujęciach z dużej odległości i koncentrujących się na pejzażu zimowym miałem wrażenie, że oglądam gameplay z Battlefront III . Nie jest to zarzut, czy zaleta, a raczej po prostu obserwacja .

Czuję też potrzebę poświęcenia osobnego akapitu finałowej walce . Nie będę jej streszczał, gdyż jak już pisałem, przede wszystkim kieruję tę recenzję do osób które już widziały film . Czytałem też liczne opinie osób broniących w tej kwestii zarówno filmu, jak i niezadowolnych z jej przebiegu . Cóż . . . jeśli chodzi o mnie, to mam wrażenie, że usprawiedliwianie filmu wynikać może tylko z niewiedzy na temat świata Gwiezdnych Wojen i nie winię nikogo za to, bo często są to naprawdę niuanse . To prawda, Kylo Ren w czasie walki był ranny, był jeszcze adeptem oraz nie panował do końca nad swoimi emocjami; ze wszystkim tym się zgadzam . Jednak na ile prawdopodobne jest, aby osoba która trzyma miecz świetlny najprawdopodobniej pierwszy raz w życiu była w stanie pokonać kogoś, kto od dzieciństwa szkolił się w walce ? Usprawiedliwiane jest to tym, że Rey doznała tytułowego „przebudzenia Mocy”, ale jeśli ktoś zagłebi się w świat „Gwiezdnych Wojen” to dowie się, że w gruncie rzeczy walka mieczem świetlnym opierała się przede wszystkim na umiejętnościach szermierczych oraz sile fizycznej (jak każda walka bronią białą, mówię z doświadczenia), a znaczenie umiejętności związanych z kontrolą Mocy było w niej raczej marginalne . Dla porównania, Luke w całej „Nowej Nadziei” nie odbył żadnej walki, tylko szkolił się m . in . właśnie w posługiwaniu się mieczem, nie tylko kontroli Mocy; a w walce z Vaderem pod koniec „Imperium Kontratakuje” zostaje łatwo pokonany, traci rękę i tak naprawdę jedynym powodem, dla którego przeżył jest to, że Vader chciał go oszczędzić, aby spróbować przeciągnąć go na Ciemną Stronę . Pojawiają się hipotezy, że Rey jako dziecko mogła być szkolona na Jedi, ale nawet jeśli, to jej nagle „przywołane” umiejętności nie mogłyby stanowić konkurencji dla nieustannie szkolonego wojownika, jak Kylo Ren . Osobną kwestią jest sama choreografia walki, która jest najsłabsza w całej serii, poza walką Obi Wana z Vaderem w „Nowej Nadziei”, jednak należy oddać sprawiedliwość twórcom, że wtedy nie do końca wiedzieli zapewne jak chcą to przedstawić, mieli większe trudności techniczne oraz obaj bohaterowie fabularnie nie byli najmłodsi . Nie chodzi o to, aby umieszczać w walce niesamowite akrobacje, ale ta pokazana w „Przebudzeniu Mocy” wyglądała po prostu leniwie, sztucznie i zwyczajnie . . . nudno .

Kilka dodatkowych, małych szpilek (i plusików) ode mnie pod koniec, przed którymi nie mogę się powstrzymać:

- Maz Kanata jest dla mnie nowym Jar Jar Binksem . Przepraszam, to raczej subiektywne odczucie, ale postać, sposób jej przedstawienia, treść dialogów były niezwykle irytujące i pompatyczne .

- Wprowadzenie w sytuację polityczną w Galaktyce po 30 latach, które minęły od „Powrotu Jedi” jest szczątkowe, żeby nie powiedzieć niemal żadne . Nie wiemy jak silne są strony konfliktu, gdzie chociaż mniej więcej, się on rozgrywa w skali całej Galaktyki, jaka jest jego geneza: dostajemy tylko ochłapy fabularne w postaci napisów początkowych i relacji Hana Solo zamkniętej w kilku zdaniach .

- Mam wrażenie jakby imiona bohaterów zostały wygenerowane w internetowej aplikacji służącej do tworzenia randomowych imion ze świata „Star Wars” . Kylo Ren, Ren, Finn, Poe – wszystkie są perfekcyjnie jednosylabowe, aby łatwo je było zapamiętać i dobrze się sprzedały . Plus osobisty przytyk: cały czas myślałem o Lanie del Rey i Alanie Edgarze Poe .

- Stylizacja Nowego Porządku na Nazistów jest momentami niemal groteskowa, zwłaszcza kiedy jeden z oficerów przemawia do szturmowców na tle wielkiego, czerwono-czarnego sztandaru; krzycząc, opluwając się i sprawiając ogólne wrażenie, że za chwilę wyrośnie mu charakterystyczny wąsik . Brakowało jeszcze tatuażu na czole z napisem „JESTEŚMY ŹLI” .

- Nieustanne nawiązania, czy wręcz przekopiowane z części IV, V i VI sceny były nachalne i jak wiele innych elementów sprawiały wrażenie, jakby zostały umieszczone w filmie wyłącznie w celu obudzenia u widza uczucia nostalgii, ale zamiast tego budzą raczej irytację tym, jak słabo wypadają w porównaniu z oryginałem .

- Pokazano krew . Dla mnie osobiście jest czymś ważnym, aby filmy w których ludzie giną, były wierne rzeczywistości: pokazywały, że to nie jest zabawa, taka gra; tylko śmierć jest ostateczna i najczęściej niezbyt estetyczna oraz okrutna . Zwłaszcza w kontekście tego, że poprzednie części sagi raczej unikały widoku krwi, chociaż trup nieraz słał się gęsto (w końcu to „Gwiezdne WOJNY”), to sceny kiedy bohaterowie byli realistycznie ranni, oraz sam początek filmu, kiedy całkiem dobrze pokazano masakrę cywilów dokonaną przez siły Nowego Porządku zasłużyły u mnie na zdecydowany plus .

Podsumowując, film oceniam jako słaby . Nie czułem atmosfery „Gwiezdnych Wojen”, raczej wysokobudżetowych blockbusterów Marvela, które wszystkie odbieram jako takie same, z prostą fabuła, produkowanymi na taśmie fabrycznej postaciami, męcząco nieśmiesznym humorem i rozwiązaniami deus ex machina . Do tego dołóżmy słabą grę aktorską, okropne dialogi, chaotyczny scenariusz, powielanie schematu wydarzeń z poprzednich części, brak charakterystycznego, czy też wręcz jakiegokolwiek oryginalnego soundtracku, irytująca postać Maz, trzydziestoletnia dziura fabularna, co do której mam dziwne przeczucie, że nie będzie zbyt dokładnie wypełniona, jeżeli w ogóle i mamy w miarę pełen obraz tego złego, czym przytłoczył mnie ten film . Starając się silić na maksymalny obiektywizm: nie są to dobre „Gwiezdne Wojny” (zaryzykuję nawet twierdzenie, że nie są to w ogóle „Gwiezdne Wojny”) i niestety po prostu nie jest to dobry film, nawet oceniając go poprzez nieco łagodniejsze kryteria wysokokomercyjnej produkcji, która musi podobać się możliwie najszerszemu gronu odbiorców . Pójścia na film paradoksalnie nie odradzam i nie żałuję, bo gdybym tego nie zobaczył to nie uwierzyłbym, że można było aż tyle w nim popsuć . Przykro mi to mówić, ale momentami miałem wrażenie jakby ktoś celowo chciał napisać najgorszy scenariusz jaki tylko da radę . Realistycznie patrząc, przypuszczam że winne było tu lenistwo twórców filmu, który machina marketingowa skazała na sukces . Tyle jeśli chodzi o recenzję właściwą, gdzie starałem się być jak najuczciwszy wobec filmu i siebie . Co do czysto personalnego, nieco emocjonalnego odczucia, czułem się jakby mi zrobiono lobotomię: film zaczął się średnio/dobrze, był umiarkowany do połowy filmu, a potem mój ból tylko rósł, aż w końcu poczułem się na niego kompletnie zobojętniały i byłem gotów przyjąć już wszystko czym zaatakuje mnie obraz .