Nie była to łatwa droga i trwała długo. Poważni intelektualiści głowy nie zawracali sobie ruchomymi obrazkami - zabawą dla motłochu. Systematycznie jednak kino walczyło o uznanie swojej pozycji jako środka wyrazu dla artysty, a nie kuglarza. Klasyczne nieme kino przekonać mogło wielu, Fellini znakomitą większość, ale to Kobayashi przypieczętował to, że filmy mogą być dziełami sztuki. Wiele wynika z tego, że większość tych starych, poważnych intelektualistów z monoklami poumierało i nie mogli nadal się wzbraniać, a przyszło nowe pokolenie, ale i tak sądzę, że mało kto odmówić może (NIKT!) Kwaidanowi artystycznego piękna. Szczytowe osiągnięcia kina, nigdy wcześniej nie powstało coś równie fantastycznego i nigdy już nie powstanie. Film jedyny w swoim rodzaju. Najpiękniejszy (w dosłownym tego słowa znaczeniu) ruchomy obraz jaki widziałem. Kobayashi dokonał czegoś, co niewielu artystom z jakiejkolwiek dziedziny się udało. Wykreował dzieło oryginalne, a jednocześnie tradycyjne, piękne i sztuczne zarazem, straszne i wzruszające, hipnotyzujące i rześkie, ciche, powolne i krzyczące głośniej niż cokolwiek, ekscytujące. Film się kończy i jest to jeden z najsmutniejszych momentów w życiu pasjonata sztuki. Właśnie skończył obcować z czystym pięknem, każda kolejna próba nie będzie już tak świeża jak pierwsza, ale nadal warta podjęcia.

Tak oto kończy się ta krótka historia. Tak oto zacząć się może Twoja pasja sztuką filmową.

Oto Kobayashi ofiarował nam najpiękniejszy dar, który może zainspirować do dalszego poszukiwania piękna w kinie. Trudno będzie odnaleźć coś równie pięknego, ale droga poszukiwań będzie z pewnością owocna i warta odbycia. Moment doznania uczucia pełni po seansie Kwaidana może być najważniejszą chwilą w Twoim "filmowym" życiu. Wtedy być może już nigdy nie docenisz rozrywkowych filmów, a będziesz wiecznie głodny nowych form czystego piękna.