Specyficzna sytuacja polityczna, powstanie PRL-u, jak też załamanie nadziei ogromnej części społeczeństwa, przyczyniło się do powstania polskiej szkoły filmowej. Wajda wspomina reżyserów, operatorów i aktorów tworzących to zdumiewające zjawisko, jakim było polskie kino lat 1945-1989. Posługując się własnym doświadczeniem odsłania prawidłowości kinematografii państwowej, która posiadała monopol na wszystkie talenty, o przyczynach zainteresowania polskim kinem widowni zagranicznej i krytyki światowej...
Film Andrzeja Wajdy o polskiej szkole filmowej jest spojrzeniem reżysera na polską kinematografię i analizą jej fenomenu. Polska szkoła filmowa zawdzięcza swój poziom odwołaniu się do pierwowzorów literackich, a nie - pisanych specjalnie scenariuszy, jako podstawy do realizacji filmów.
Reżyser zwraca uwagę na sposoby działania cenzury w tamtych czasach i sposoby jej omijania. Używając fragmentów własnych filmów, objaśnia jak działał aparat kontroli i jak środowisko filmowców walczyło o poszerzenie swobód artystycznych i politycznych w kolejnych latach.
„Lekcja” wykładana przez Wajdę ilustrowana jest fragmentami filmów z powojennych początków polskiej szkoły filmowej oraz kronikami filmowymi. Film dedykowany jest Dyskusyjnym Klubom Filmowym, najwierniejszym widzom polskiego kina.