Melancholia (teraz obowiązuje termin depresja) "zabija"' Justine w pierwszej części filmu. Rozwija się ona na tle wiwisekcji ludzkiej natury i kultury, dokonanej wspaniałą (lepszej bodaj nie widziałem) pracą kamery "z ręki".
Inni, w tym Claire, siostra Justine, w dedykowanej jej drugiej części filmu "żyją" dalej, kierowani popędami natury oraz kanonami i nawykami kultury, już wcześniej skompromitowanymi. Żeby im uświadomić bezsens istnienia (sic!), "zabić", reżyser wprowadza drugą Melancholię, inną planetę (pobraną z repertuaru SF i filmów katastroficznych).
Jedni (John) bronią się przed unicestwieniem "męskim" racjonalizmem i przebojowością - do czasu; później, też "po męsku", uciekają w samobójstwo.
Inni, z natury kochający, spolegliwi, ale też zorganizowani i pragmatyczni (Claire) bezradnie miotają się, do końca szukają ratunku i rozpaczają.
Jest też dziecko (Leo), które wierzy w czarodziejską moc "superdorosłych", którym do końca z nadzieją ufa.
Jest jeszcze Justine, która jako już "nieżyjąca", okazuje stoicki spokój wobec zagłady - a nawet może pomóc innym.
Niezwykle mądry i smutny film, który jeszcze w trakcie oglądania przywołał mi skojarzenia z filozofią Sartre'a (żeby nie sięgać do wcześniejszych mędrców) i książkami Kurta Vonneguta oraz, częściowo, Philipa K. Dicka. Film o śmierci, destrukcji, entropii.
Jedyny jego pozytywny wydźwięk to sugestia o nieistotności istnienie nas, ludzkości, Wszechświata; to my, całkiem arbitralnie, nadajemy sobie i otaczającej rzeczywistości jakiś tam sens i czasem cel.
Ale nie bądźmy pesymistami - wszak >> śmierć żyjących nie dotyczy a martwych już nie interesuje <<.