Recenzja filmu

Baader-Meinhof (2008)

"Baader - Meinhof" jeszcze przed swoją premierą wywołał w Niemczech skandal. Później protesty towarzyszyły filmowi między innymi we Włoszech. Wszystko za sprawą tematu podejmowanego przez Uli Edela. Jego film jest bowiem swoistą biografią RAF, jednej z najbardziej krwawych organizacji terrorystycznych zachodniej Europy, która przez całe lata trzymała w szachu rząd niemiecki, i nie tylko. Film oskarżany jest o gloryfikowanie, a w każdym razie pokazywanie w pozytywnym świetle terrorystów walczących pod sztandarem RAF. Jest w tych oskarżeniach trochę racji, ale to naturalne, kiedy próbuje się przeniknąć przez mur dogmatycznych sądów i naprawdę zrozumieć jakiekolwiek zjawisko. Oskarżenia te są jednak z tych samych powodów całkowicie błędne. Edel wykorzystuje historię RAF, by zaśpiewać widzom pieśń żałobną o pokoleniu, które miało ideały i gotowe było za nie ginąć. Reżysera nie interesują racje, lecz sam fakt posiadania woli walki, ten niespożyty entuzjazm i siła, która kazała masom przeciwstawiać się rzeczom postrzeganym jako niesprawiedliwe i okrutne. "Baader - Meinhof" jest wyrzutem stawianym współczesnej młodzieży, która pogrążona w samozadowoleniu rozpasanego konsumpcjonizmu zabić może jedynie dla nowego iPoda, ale nie dla umierającej Afryki. W "Baader - Meinhof" śledzimy losy założycieli RAF i pierwszego pokolenia terrorystów. Jednak to nie oni z osobna, lecz jako grupa są bohaterami filmu. Widzimy masowe poruszenie studentów przełomu lat 60. i 70. W większość wygasło ono po krótkim czasie, brutalnie stłumione (jak w Czechosłowacji) lub też wygaszone przez niewielkie ustępstwa władz (jak w Niemczech). Większość ludzi pogodziła się z tym stanem rzeczy, dla niewielkiej grupy była to rzecz nie do pomyślenia. Ich do działania poruszała postrzegana na świecie niesprawiedliwość. Dopóki ona istnieje, dopóty oni czuli się zobowiązani do walki. Jednak świat zawsze pozostaje niedoskonały i ci, którzy dadzą się zaślepić, porwać prądowi walki, stawiają się w sytuacji od razu skazanej na porażkę. Edel nie kryje swojego współczucia dla tych niespokojnych dusz, daje jasno do zrozumienia, że walka z niesprawiedliwością jest niezbędnym elementem rozwoju cywilizacji. Jednocześnie z pełną bezwzględnością dekonstruuje mit terroryzmu, ukazując go jako ślepą drogę, wyraz desperacji i de facto porażki. Nie mogąc się zatrzymać, nie potrafiąc jednak doprowadzić do zmian, terroryści są niczym zwierzęta postawione pod ścianą: próbują się wyrwać, uciec, lecz nie mają dokąd, więc kłapią zębami na ślepo, gryząc wszystkich, którzy znajdują się wystarczająco blisko, nawet tych, którzy chcą im pomóc. Z tej sytuacji jest tylko jedno wyjście: śmierć. Film został całkiem dobrze zagrany, nieźle sfilmowany i ma naprawdę ciekawy przewodni temat muzyczny. Edel jednak przesadził z jego długością, mógł spokojnie zmieścić się w czasie dwóch godzin. Nie do końca udanym pomysłem okazał się wyraźny podział na dwie części, zabrakło bowiem wyważenia proporcji. Pierwsza część filmu jest naprawdę mistrzowska, pełna energii, żywiołowości, idealizmu. Druga część jest już słabsza. Edel wie, co chce powiedzieć, ale nie bardzo wiedział jak. Przez to - podobnie jak jego terroryści - chwyta się nieskutecznych i destrukcyjnych rozwiązań, jak choćby dziwacznych monologów z offu. Jako całość "Baader - Meinhof" wypada dobrze. Jest to kolejny element układanki rozliczającej społeczeństwo zachodniej Europy ze zjawisk, jakie miały miejsce na świecie po II Wojnie Światowej.