Recenzja filmu

Tajemnica Brokeback Mountain (2005)

Od premiery głośnego i kontrowersyjnego obrazu tajwańskiego reżysera Anga Lee "Tajemnica Brokeback Mountain", stanowiącego adaptację krótkiej noweli Annie Proulx, minęło już prawie siedem lat. Produkcja, która mimo wielu negatywnych opinii, zarówno prasowych, jak i społecznych, podważających etyczny i moralny charakter filmu ze względu na wyeksponowany homoseksualizm, zdobyła gros prestiżowych nagród (3 Oscary z 8 nominacji, 4 Złote Globy, 4 BAFTY, Lew Wenecki, Złoty Laur, etc.) i zyskała uznanie. Reżyser, scenarzyści Diana Ossana i Larry McMurtry oraz twórca soundtracku Gustavo Santaolalla zostali nagrodzeni, lecz nie bez rozgłosu przeszły pierwszoplanowe role Heatha Ledgera i Jake'a Gyllenhaala, również nominowane przez Amerykańską Akademię Filmową.

Ze względu na nietuzinkową tematykę, stanowiącą w dalszym ciągu novum dla ówczesnych czasów (jak paradoksalnie brzmi to stwierdzenie, podczas gdy mówimy o tym, co działo się zaledwie wczoraj) film spotkał się z burzliwą oceną nietolerancyjnego społeczeństwa, w niektórych rejonach świata emisja "Tajemnicy..." została wręcz zakazana przez władze państwa.Ostatnio zauważa się coraz częstszą tendencję w przemyśle filmowym do wykorzystywania podmiotów gejów i lesbijek, zarówno adaptując analogicznej treści powieści, jak i tworząc oryginalne scenariusze ("Samotny mężczyzna", "Modlitwy za Bobby'ego", "Powrót do Brideshead", wiele innych) Okrojony homoerotyzm już nie szokuje do tego stopnia, ludzie przechodzą z nim na drodze powolnej aklimatyzacji do porządku dziennego. Teraz historia Ennisa i Jacka może zostać odebrana w sposób zupełnie kontradykcyjny.

Ennis del Mar (Heath Ledger) przyjeżdża do Signal w stanie Wyoming, by zaciągnąć się do pracy u niejakiego Joego Aguirre (Randy Quaid) przy wypasie owiec na stokach góry Brokeback. Okazuje się, że w pracy będzie mu towarzyszyć Jack Twist (Jake Gyllenhaal). Mężczyźni mają spędzić ze sobą w odosobnieniu cały letni sezon, w trudnych warunkach, w jakich przychodzi im żyć zbliżają się do siebie. Na początku łączy ich zwykła, przyjacielska zażyłość, jednak z czasem przeradza się ona w coś zupełnie silniejszego, niezależnego - miłość, bynajmniej nie braterską. Lato się kończy, przyjaciele rozstają się i starają zapomnieć o przeszłości. Ennis wyjeżdża do swojej dziewczyny, Almy (zachwycająca rola Michelle Williams) z którą bierze ślub i wychowuje nowo narodzone córki. Jack natomiast udaje się do Teksasu, gdzie spotyka Lureen Newsome (Anne Hathaway) z którą, podobnie jak del Mar, żeni się. Po paru latach, kiedy wydawałoby się, że historia wzgórz Brokeback należy do zamierzchłej przeszłości, jedno niewinne zdarzenie budzi ją do życia.

Film Anga Lee opowiada historię dwóch, uwikłanych w konflikt silnych emocji i uczuć, których sami nie są w stanie pojąć, mężczyzn. Ennis i Jack zakochują się w sobie nieco wbrew własnej woli. Kiedy do tego dochodzi, ich związek napawa ich przerażeniem, rezerwą, zawierzeniem własnej heteroseksualności i nie zachwianej męskości graniczącej z brakiem pewności ze względu na perspektywę przeciwstawienia się rodzącej się między nimi miłości. Wmawiają sobie, że nie są homoseksualistami, okłamują samych siebie, by nie dopuścić swoich osób do marginalizacji na łamach jednolitego, nieskażonego organizmu, jakim jawi się społeczeństwo, aby pasować do powszechnych ładu i harmonii. Niestety - okrutne fatum dopada ich w najmniej oczekiwanym momencie i nie mogą z nim walczyć. Jest zbyt silne. Ennis i Jack znajdują ostoję w miejscu stanowiącym kolebkę ich miłości - na Brokeback Mountain, będącego ich schronieniem przed zewnętrznym światem, azylem, gdzie nie muszą zakładać masek i udawać ludzi, którymi nie są, a jedynie chcieliby być wbrew samym sobie.

W filmie zostaje ukazany dramat nie tylko uwikłanych w skomplikowaną relację mężczyzn, ale również ich żon - w szczególności Almy, wychowującej samotnie córki, podczas gdy Ennis wyjeżdża na całe tygodnie na spotkania z ukochanym. Ciężko pracuje, by utrzymać siebie i dziewczynki, osamotniona, pozostawiona samej sobie, znająca sekret męża i żyjąca przez lata skażona piętnem tej bolesnej tajemnicy. Każda z postaci filmu jest trudna na swój własny sposób, konglomerat skomplikowanych charakterów, silnych emocji, teraźniejszych działań zdeterminowanych wydarzeniami z przeszłości - jak chociażby w przypadku Ennisa, osieroconego w młodym wieku, wychowanego przez rodzeństwo, które ostatecznie też zaczęło wieść własne życie pozostawiając chłopaka na pastwę okrutnej rzeczywistości.

Szczerze polecam "Tajemnicę Brokeback Mountain", ale kieruję tę rekomendację do konkretnego grona odbiorców - przede wszystkim do ludzi tolerancyjnych, którzy zobaczą w obrazie Lee coś więcej poza związkiem erotycznym dwóch mężczyzn i z tego też powodu nie zauważą prawdziwej wartości, jaką ze sobą ów film niesie - ponieważ pod osłoną związku Ennisa i Jacka kryją się ekspresje i impresje, których może doświadczyć każdy człowiek, bez względu na orientację seksualną. Każdy powinien dostrzec tragizm miłości, marzenia, które nigdy nie miały miejsca bytu, które nie mogły się spełnić. Gorąco polecam "Tajemnicę..." również wszelkiego rodzaju estetom ze względu na piękno kadrów, ukazujących majestatyczny górski krajobraz oraz obrazujących w urzekający sposób realia życia małych miasteczek w Wyoming, Teksasie, Meksyku. Produkcja odzwierciedla homoseksualny wątek głównych bohaterów w bardzo subtelny sposób, nie prowokuje. Każdy znajdzie na Brokeback coś dla siebie, jeśli potrafi czytać między wierszami i wie, gdzie dokładnie zacząć swoje poszukiwania.