Recenzja filmu

Duch (1982)

Można ignorować fanaberie dziecka, które boi się dziwnie wyglądającego drzewa za oknem albo zawadiacko uśmiechającego się plastikowego pajacyka. Przez jakiś czas można też wytrzymać z pięciolatką lunatykującą po nocach i rozmawiającą z wyimaginowanymi przyjaciółmi. Ale kiedy krzesła w kuchni zaczynają samoczynnie wskakiwać na stół, układając się w piramidkę, a najmłodsza latorośl zostaje zassana przez odbiornik telewizyjny to są to wskazówki, że na super nianię już trochę za późno...

Rodzinka Freelingów od kilku lat mieszka na wymarzonym osiedlu każdego Amerykanina w latach 80-tych. Szybko rozrastające się suburbia z mnóstwem zieleni i (przeważnie) miłymi sąsiadami to podstawa harmonijnego rozwoju zarówno dla dzieci jak i rodziców. Ale tylko z pozoru. To ładne osiedle kryje tajemnicę z przeszłości, która niebawem zostanie ujawniona w najgorszy z możliwych sposobów.

Oddanie Tobe Hooperowi filmu produkcji Stevena Spielberga było znakomitym pomysłem. Ten pierwszy fenomenalnie zburzył obraz szczęśliwej rodzinki stworzony przez tego drugiego. Nie ma tu zbyt długiego cackania się z widzem - dziwne rzeczy zaczynają się dziać właściwie od samego początku i dają o sobie znać z coraz to straszliwszą siłą. Zaskakujące jest to, jak szybko rodzice odkładają racjonalny osąd na półkę i na poły z fascynacją, na poły ze strachem obserwują poruszające się własną siłą woli meble. Wtajemniczają tylko jednego sąsiada, który najwyraźniej nie jest fanem science-fiction, bo nawet się do niezwykłego domu nie udaje. Nie powiedzieliby pewnie nikomu innemu, gdyby nie fakt, że nawiedzony telewizor zassał im córkę. Dosłownie. I wtedy akcja nabiera tempa, a paranormalne zjawiska tłoczą się na potęgę.

Trudno powiedzieć, czy "Poltergeist" jest  dobrym horrorem. Pierwszy raz oglądałam go jako dziecko i wtedy nieźle mnie przestraszył. Jest motyw świata nadprzyrodzonego, jest medium porozumiewające się z duchami, jest burza, są szkielety. Dobre kino lat 80-tych. Jednak w dzisiejszych czasach widza denerwuje trochę kiczowatość efektów specjalnych, obojętność otoczenia na wybuchy świetlne w oknach domu sąsiadów czy zbyt długie ciągnięcie się akcji. W pewnym sensie jest to film kultowy, dzieło, które przetarło szlaki horrorowego świata, jednocześnie zrywając z modnymi w tamtym czasie motywami okultystycznymi. Ile jednak swojej kultowości zawdzięcza czasom, w jakim powstało, a ile własnemu potencjałowi - naprawdę trudno stwierdzić.

Nie bez wpływu na film pozostała też zauważona przez wielu "klątwa" ciążąca nad filmem. Ponoć prawdziwe plotki o tym, że używano do scen prawdziwych ludzkich kości poskutkowały ofiarami pośród aktorów i ekipy filmowej. Nagła śmierć młodziutkiej Heather O'Rourke czy brutalne zamordowanie niespełna 23-letniej Dominique Dunne w roku premiery pierwszej części trylogii, odbiły się szerokim echem na sławie filmu.

Nie wnikając w prawdziwość plotek, jakoby śmierci członków ekipy powiązane były z fatum ciążącym nad filmem, należy oddać szacunek twórcom. Stworzyli oni bowiem po takich hitach jak "Dziecko Rosemary", "Omen" czy "Egzorcysta" film, który naprawdę straszy i nie kopiuje motywów z genialnych poprzedników. I, nawet jeżeli jemu samemu do bycia genialnym sporo brakuje, i tak plasuje się naprawdę wysoko w rankingu horrorów wszech czasów.