Kreskówki zachwycają dzieci na całym świecie. Amerykańskich naukowców przerażają. Ich zdaniem te na pozór niewinne bajki przedstawiają w krzywym zwierciadle ludzi starszych. W oglądających je dzieciach budzi się niechęć do seniorów.
Złe macochy, przygłupie krasnoludki, złośliwe wiedźmy. Naukowcy z Uniwersytetu Brigham Young w stanie Utah zbadali 93 postaci filmowe Disneya, które przedstawiają osoby starsze. Jedna czwarta z nich, stwierdzili, to złośliwe sknery. Pozostałe są okrutne, ponure lub głupawe. Aż 48 procent bohaterów bajek Disneya w starszym wieku to postacie negatywne. - To bardzo niepokojące zjawisko - mówi "Rzeczpospolitej" dr Tom Robinson, jeden z autorów badań. Według niego czarne charaktery w podeszłym wieku występują w 71 proc. filmów animowanych Disneya z ostatnich 70 lat.
- Starsi ludzie są przedstawiani jako wścibscy, zwariowani lub zwyczajnie sklerotyczni - ubolewa. Zdaniem Robinsona dziecięca percepcja seniorów w dużej mierze kształtuje się właśnie podczas oglądania tego typu filmów. - Te bajki są popularne na całym świecie. Przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Te same wartości i percepcja przechodzą z rodziców na dzieci -dodaje.
Postacie pozytywne należą, jego zdaniem, do rzadkości. Dzieci muszą patrzeć na okrutne kobiety w średnim wieku jak Cruella w "101 dalmatyńczykach" lub na stare wiedźmy, czyli "odrażające bezzębne staruszki ze skrzeczącym głosem".
Na liście szczególnie szkodliwych bajek naukowcy umieścili "Królewnę Śnieżkę", "Kopciuszka" i "Piotrusia Pana", filmy oparte na bajkach braci Grimm. Zdaniem Robinsona Disney świadomie obsadza seniorów w negatywnych rolach. - Twórcy filmów w ten sposób przekazują własne uprzedzenia - twierdzi. Sondaże przeprowadzone wśród amerykańskich przedszkolaków miały wykazać, że pięcioletnim dzieciom staruszkowie kojarzą się ze słabością, złośliwością i brakiem inteligencji. Skąd się to bierze? - pyta Robinson. Według niego bajki Disneya odzwierciedlają ogólną niechęć nowoczesnych społeczeństw do osób starszych.
Dr Robert Szwed z katedry socjologii kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego jest innego zdania. - Oczywiście bajki tworzą stereotypy. Jednak nie da się moim zdaniem udowodnić naukowo, że one są odpowiedzialne za to, w jaki sposób dzieci patrzą na osoby starsze - powiedział "Rzeczpospolitej". Według Szweda na percepcję starości u dzieci o wiele bardziej wpływają kontakty z osobami starszymi w rodzinie.
Organizacje feministyczne narzekają, że 83 procent postaci bajkowych to mężczyźni. Kobiety są ich zdaniem przedstawiane jako "bezradne kury domowe" czekające na "rycerza na białym koniu". Organizacje obrony praw człowieka twierdzą z kolei, że w bajkach brak czarnoskórych bohaterów. Disney zareagował na krytykę. Na 2009 rok zapowiedziano produkcję bajki animowanej, której główną bohaterką jest Murzynka. Droga do końcowej wersji scenariusza będzie jednak długa. Obrońcom praw człowieka już teraz się nie podoba, że bohaterka nie jest księżniczką, tylko pokojówką
Złe macochy, przygłupie krasnoludki, złośliwe wiedźmy. Naukowcy z Uniwersytetu Brigham Young w stanie Utah zbadali 93 postaci filmowe Disneya, które przedstawiają osoby starsze. Jedna czwarta z nich, stwierdzili, to złośliwe sknery. Pozostałe są okrutne, ponure lub głupawe. Aż 48 procent bohaterów bajek Disneya w starszym wieku to postacie negatywne. - To bardzo niepokojące zjawisko - mówi "Rzeczpospolitej" dr Tom Robinson, jeden z autorów badań. Według niego czarne charaktery w podeszłym wieku występują w 71 proc. filmów animowanych Disneya z ostatnich 70 lat.
- Starsi ludzie są przedstawiani jako wścibscy, zwariowani lub zwyczajnie sklerotyczni - ubolewa. Zdaniem Robinsona dziecięca percepcja seniorów w dużej mierze kształtuje się właśnie podczas oglądania tego typu filmów. - Te bajki są popularne na całym świecie. Przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Te same wartości i percepcja przechodzą z rodziców na dzieci -dodaje.
Postacie pozytywne należą, jego zdaniem, do rzadkości. Dzieci muszą patrzeć na okrutne kobiety w średnim wieku jak Cruella w "101 dalmatyńczykach" lub na stare wiedźmy, czyli "odrażające bezzębne staruszki ze skrzeczącym głosem".
Na liście szczególnie szkodliwych bajek naukowcy umieścili "Królewnę Śnieżkę", "Kopciuszka" i "Piotrusia Pana", filmy oparte na bajkach braci Grimm. Zdaniem Robinsona Disney świadomie obsadza seniorów w negatywnych rolach. - Twórcy filmów w ten sposób przekazują własne uprzedzenia - twierdzi. Sondaże przeprowadzone wśród amerykańskich przedszkolaków miały wykazać, że pięcioletnim dzieciom staruszkowie kojarzą się ze słabością, złośliwością i brakiem inteligencji. Skąd się to bierze? - pyta Robinson. Według niego bajki Disneya odzwierciedlają ogólną niechęć nowoczesnych społeczeństw do osób starszych.
Dr Robert Szwed z katedry socjologii kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego jest innego zdania. - Oczywiście bajki tworzą stereotypy. Jednak nie da się moim zdaniem udowodnić naukowo, że one są odpowiedzialne za to, w jaki sposób dzieci patrzą na osoby starsze - powiedział "Rzeczpospolitej". Według Szweda na percepcję starości u dzieci o wiele bardziej wpływają kontakty z osobami starszymi w rodzinie.
Organizacje feministyczne narzekają, że 83 procent postaci bajkowych to mężczyźni. Kobiety są ich zdaniem przedstawiane jako "bezradne kury domowe" czekające na "rycerza na białym koniu". Organizacje obrony praw człowieka twierdzą z kolei, że w bajkach brak czarnoskórych bohaterów. Disney zareagował na krytykę. Na 2009 rok zapowiedziano produkcję bajki animowanej, której główną bohaterką jest Murzynka. Droga do końcowej wersji scenariusza będzie jednak długa. Obrońcom praw człowieka już teraz się nie podoba, że bohaterka nie jest księżniczką, tylko pokojówką
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
