Bez podziękowań
Łącznie w walkach w Wietnamie, Laosie i Kambodży zginęło 500 psów i 263 ich opiekunów. Tę tragedię pogłębiło jeszcze to, co stało się po zakończeniu działań wojennych. O ile po II wojnie światowej większość amerykańskich psów wróciła do swych rodzin, te służące w Wietnamie miały dużo mniej szczęścia. Żaden z nich nie wiódł już cywilnego życia, a tylko garstka mogła dalej służyć w Stanach Zjednoczonych. Dowódcy wojskowi nie godzili się na ich powrót do kraju, obawiając się azjatyckich chorób. Nie liczyły się ani względy humanitarne, ani prośby żołnierzy. – Zdaniem dowódców pies był elementem wyposażenia żołnierza – mówi Larry Gandy, opiekun psa wartownika w Wietnamie – nie znaczył więcej niż plecak czy karabin.
Żołnierze nie potrafili się z tym pogodzić. – Te psy za swoją pracę chciały tylko jednej zapłaty: miejsca przy naszej nodze i podrapania za uszami – mówi emerytowany opiekun z Wietnamu Stan Eriksen. – Więcej niż pan i sługa, więcej niż bracia, byliśmy jednym ciałem i jedną duszą – wspomina Charlie Cargo, który walczył z psem Wolfem. Nigdy nie zapomni wyrazu smutku w oczach czworonoga, gdy go opuszczał. Wolf miał jednak niebywałe szczęście, bo znalazł się w grupie 200 psów, które wróciły do kraju i należał do nielicznych, których nie uśpiono.
Niektórzy żołnierze przedłużali służbę w Wietnamie, byle tylko dalej być ze swym psem. Inni łamali regulamin, aby nie awansować i zostać w jednostce. – Mogli zapomnieć imię kolegi, z którym walczyli, ale na pewno nie imię psa, z którym pracowali – przekonuje Michael Lemish, historyk zajmujący się losami czworonogów w Wietnamie. Po wojnie robili wszystko, aby przekazać społeczeństwu wiedzę o tamtych wydarzeniach i niezwykłym psim oddaniu. Powołano liczne stowarzyszenia i fundacje, wspierano budowę pomników. Wielu weteranów nosi na ręku przerobione obroże – jedyne pamiątki po swych psich partnerach.
Pozostawione w Azji psy zostały przekazane Wietnamczykom. Niestety często kończyły na ich stołach. Nieliczne uciekły i do końca swych dni błąkały się po dżungli. Wszystkie jednak żyją do dzisiaj we wspomnieniach żołnierzy.