Jerzy Passendorfer, reżyser "Janosika" nie żyje

PAP /
https://www.filmweb.pl/news/Jerzy+Passendorfer%2C+re%C5%BCyser+%22Janosika%22+nie+%C5%BCyje-9997
Zmarł Jerzy Passendorfer - wybitny reżyser, znany z filmów o tematyce okupacyjno-wojennej oraz popularnego serialu telewizyjnego "Janosik" - poinformował Związek Artystów Scen Polskich. 8 kwietnia reżyser skończyłby 80 lat - czytamy w serwisie PAP.

Urodzony w Wilnie Jerzy Passendorfer ukończył w 1951 roku studia filmowe na wydziale reżyserii na FAMU w Pradze.
W czasie wojny, w latach 1943-1945, występował w konspiracyjnym teatrze w Krakowie, po czym rozpoczął naukę aktorstwa w Studium Dramatycznym Starego Teatru. Był założycielem Polskiego Teatru Akademickiego w Krakowie. W 1946 roku ukończył Kurs Przygotowania Filmowego i rozpoczął pracę jako operator w krakowskiej ekipie Polskiej Kroniki Filmowej. Studia rozpoczął w Łodzi, kontynuował je w Pradze.

W Czechosłowacji zrealizował kilka filmów oświatowych. Od 1953 roku pracował jako asystent reżysera filmów fabularnych - na przykład u boku Leonarda Buczkowskiego w "Przygodzie na Mariensztacie". Od 1957 roku był samodzielnym reżyserem - jego pierwszym filmem jest "Skarb kapitana Martensa" zrealizowany na podstawie książki Janusza Meissnera "S/T Samson wychodzi w morze".

Na początku lat 70. był szefem artystycznym zespołu filmowego Tor (1971-1972), potem - Panoramy(1972-1975). W latach 1974-1979 był dyrektorem Instytutu Polskiego w Wiedniu, na początku lat 80. - dyrektorem Biura Współpracy z Zagranicą Telewizji Polskiej (1980-1983).

W latach 80. pełnił także funkcję prodziekana ds. artystycznych na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Był współzałożycielem i dwukrotnie wiceprezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W latach 90. był posłem na Sejm.

Najwięcej filmów zrealizował w latach 60. i 70. Pod koniec lat 50. wyreżyserował "Zamach" - wojenny dramat psychologiczny rekonstruujący udany zamach AK na szefa policji SS, generała Kutscherę, zwanego "katem Warszawy". Otrzymał za ten film nagrodę za reżyserię na festiwalu filmowym w Meksyku.

Nad kilkoma scenariuszami współpracował z Wojciechem Żukrowskim. "Wszystko zaczęło się od tego, że przeczytałem z zapartym tchem jego powieść 'Skąpani w ogniu'. Czytałem i przed oczami miałem obrazy, gotowy materiał na film. Nigdy wcześniej mi się to nie zdarzało. Zadzwoniłem do niego z prośbą o przetworzenie książki na potrzeby scenariusza filmowego. Tak zaczęła się nie tylko nasza długa współpraca, ale i wielka przyjaźń" - mówił w jednej z rozmów.

"Skąpani w ogniu" (1963) to film przedstawiający proces osiedlania się napływowej ludności w zachodniej części Polski, na "Ziemiach Odzyskanych" - obraz walk politycznych, konfliktów narodowościowych, osobistych dramatów. Passendorfer otrzymał za ten film nagrodę ministra obrony narodowej I stopnia.

We współpracy z Żukrowskim powstały także "Barwy walki" (1964) - film opowiadający o skomplikowanej sytuacji politycznej polskiego ruchu oporu pod koniec wojny w Górach Świętokrzyskich, wyróżniony przez ministra kultury i sztuki nagrodą II stopnia, oraz "Kierunek Berlin" (1968) - obraz ostatnich tygodni drugiej wojny światowej - berlińskiej ofensywy wiosną 1945 roku, uhonorowany nagrodą ministra obrony narodowej.

W pierwszej połowie lat 70. powstało najbardziej popularne dzieło Passendorfera - serial telewizyjny, a potem film kinowy "Janosik" - opowieść o legendarnym tatrzańskim zbójniku, który łupił możnych i stawał w obronie biednych.

W 1986 roku powstały "Mewy (fragmenty życiorysu)" - współczesny dramat będący próbą penetracji marginesu przestępczego z polskiego Wybrzeża.

Trzy lata temu wystąpił jako aktor w jednym z odcinków serialu "Dom" - wcielił się w postać dyrektora szpitala w Będzinie. Zmarł w czwartek w Domu Aktora w podwarszawskim Skolimowie.