Joseph Haydn 

Joseph Haydn - austriacki kompozytor okresu klasycyzmu, jeden z trzech, obok Wolfganga Amadeusza Mozarta i Ludwiga van Beethovena, słynnych klasyków wiedeńskich.
Urodził się 31 marca 1732 r. w Rohrau w Austrii. Od najmłodszych lat przejawiał niezwykłe zdolności muzyczne. Już jako sześciolatek rozpoczął naukę muzyki w Heinburgu, skąd szybko trafił do Wiednia, zostając członkiem chóru katedry św. Szczepana. W Wiedniu kontynuował naukę, doskonaląc się w grze na skrzypcach i fortepianie. W 1748 lub 1749 r. opuścił chór i rozpoczął pracę zarobkową jako muzyk. Pierwszą poważną posadę Haydn objął w 1759 r., zostając nadwornym kompozytorem hrabiego Morzina w Lukavec.
Kariera muzyczna Haydna nabrała właściwego tempa w 1761 r., gdy został zatrudniony w Eisenstadt jako wicekapelmistrz i nadworny kompozytor u arystokratycznej, węgierskiej rodziny Esterhazych. Na dworze tym pracował prawie 30 lat, w czasie których zyskał wielką sławę. Od 1766 r., po śmierci Gregora Josepha Wernera, był głównym kapelmistrzem. Pracodawca Haydna, książę Mikołaj Esterhazy nie szczędził pieniędzy na sztukę, toteż Haydn otrzymywał mnóstwo zleceń. Samych triów na baryton, altówkę i wiolonczelę napisał aż 126. Po wybudowaniu przez księcia teatru, Haydn poświęcił się muzyce operowej, komponując początkowo opery komiczne. W roku 1790 książę Mikołaj zmarł, a jego następca rozwiązał orkiestrę dworską. Cześć olbrzymiej liczby utworów powstałych w okresie pracy u Esterhazych niestety bezpowrotnie przepadła z powodu dwóch pożarów domu Haydna, w których spłonęło wiele rękopisów.
Kolejnym, ważnym etapem w życiu i twórczości kompozytora był wyjazd do Londynu w 1791 r. Tu, głównie pod wpływem muzyki Haendla, zajął się komponowaniem wielkich form muzycznych, takich jak symfonie i oratoria. Osiągnął w tej dziedzinie prawdziwe mistrzostwo, gdyż oratoria "Stworzenie świata" (1798) i "Pory roku" (1801), zostały uznane za szczytowe osiągnięcia tegoż gatunku. Uznanie, jakie zdobył Haydn w Anglii zaowocowało tytułem honoris causa, przyznanym mu przez Uniwersytet Oksfordzki.
Lata 90. XVIII w. upłynęły Haydnowi na licznych podróżach pomiędzy Londynem a Wiedniem oraz ponownej pracy na dworze Esterhazy, dla którego skomponował sześć mszy. Działalność twórczą zakończył w 1803 r., na sześć lat przed śmiercią. Zmarł w Wiedniu 31 maja 1809 r.
Dorobek kompozytorski Josepha Haydna jest ogromny. Liczba jego kompozycji, to 1326 utworów, w tym aż 108 symfonii, 50 koncertów i 24 opery. Oprócz tego napisał wiele krótszych dzieł, które po dziś dzień służą uczniom szkół muzycznych, jako doskonały materiał dydaktyczny (np. sonaty fortepianowe). Styl kompozytorski Haydna, jakkolwiek wierny epoce klasycyzmu, zawiera pewne elementy muzyki barokowej, ale jest także zapowiedzią romantyzmu. O wielkości talentu i sławie Haydna może świadczyć fakt, że nie tylko znał osobiście Mozarta (byli przyjaciółmi) i Beethovena, ale też obaj oni podziwiali jego wyjątkowy geniusz muzyczny.