Recenzja filmu

Palacz zwłok (1968)
Juraj Herz
Rudolf Hrušínský
Vlasta Chramostová

Czeski Charon

"Palacz zwłok" to arcydzieło w każdym calu, świetnie nakręcone, z niepowtarzalnym klimatem, który, choć nie epatuje przemocą i brutalnością, sprawia, że z każdą kolejną minutą w widzu wzrasta
Druga wojna światowa wyryła piętno w umysłach mieszkańców całej Europy. Sześć lat wojny jak i kilka lat ją poprzedzających  było dla Europejczyków testem, po części ich własnej moralności, a po części ich odporności na agresywne ideologię, które wywyższały jedną nację ponad wszystkie. Wielu ludzi, którzy wcześniej byli przyjaźni i pokojowo nastawieni do obcych nacji, pod wpływem silnej osobowości  cechującej dyktatorów jak np. Adolf Hitler zmieniali swoje przekonania i pogrążali się w odmętach okrutnych ideologii. Przykładem takiego człowieka jest bohater "Palacz zwłok" – postać  mimo wszystko trudna i niejednoznaczna w ocenie.


Główny bohater to normalny mężczyzna w średnim wieku. Stateczny mąż będący od 17 lat w szczęśliwym małżeństwie, ojciec dwójki nastoletnich dzieci, które stara się wychować na jak najlepszych ludzi. Jednym negatywnym aspektem jego osobowości może być nieco upiorna fascynacja śmiercią, a w szczególności kremacją zwłok. Główny bohater upatruje w spaleniu zwłok proces uwalniający nieśmiertelną duszę w tzw. ''eter'', co tym sami czyni go zbawcą dusz. Idea bycia kimś kto pozwala nieśmiertelnym duszą ulotnić się od słabego, śmiertelnego ciała w połączeniu z wpływem z książek o Tybecie buduje w głównym bohaterze jego wizerunek zbawiciela, który oddziela to co słabe i ludzkie od tego co nieśmiertelne i boskie.

Z biegiem filmu wyłania się jednak inny obraz, obraz człowieka podatnego na seksualne pokusy, zaspokajającego swoje potrzeby w domach publicznym oraz człowieka słabego, podatnego na opinię i przekonania osób o silniejszej osobowości, roztaczających aurę sukcesu.  Z każdą kolejną minutą główny bohater ujawnia swoje prawdziwe oblicze –  ze statycznego ojca i męża o liberalnych poglądach i nastawionego patriotycznie do swojego czeskiego pochodzenia, w mężczyznę wyznającego wyższość rasy aryjskiej, z którą zaczyna się utożsamiać. Który zabija własną żonę, gdyż jest ona nieczystego pochodzenia, zabija syna, gdyż jest zbyt zniewieściały i jest za bardzo pod wpływem żydowskich znajomych, oraz próbuje zabić córkę, gdyż odziedziczyła żydowskie geny po matce oraz spotyka się z żydowskim chłopakiem. "Palacz zwłok" pokazuje proces, który zapanował umysłami milionów ludzi żyjących w przeddzień II Wojny Światowej, a mianowicie poddawanie się skrajnemu konformizmowi, gloryfikacji wyższości jednej rasy nad resztą, i zobojętnieniu na przemoc wobec innych ludzi.


Warto zwrócić uwagę na postawę rodziny głównego bohatera. Są oni całkowicie podporządkowani Karelowi, nawet w momencie zagrożenia zachowują oni bierną postawę wobec jego działań. Przywodzić to może na myśl politykę appeasementu stosowaną przez Wielką Brytanię i Francję wobec nazistowskich Niemiec, a której to "ofiarą" została między innymi przedwojenna Czechosłowacja. Podobnie jak wyżej wymienione państwa, rodzina Kopfrkinglów biernie przygląda się poczynaniom Karela co w obu przypadkach doprowadziło do tragedii.


"Palacz zwłok" to arcydzieło w każdym calu, świetnie nakręcone, z niepowtarzalnym klimatem, który choć nie epatuje przemocą i brutalnością sprawia, że z każdą kolejną minutą w widzu wzrasta niepokój. Genialna kreacja aktorska Rudolfa Hrušínský'ego  dodatkowo potęguje mroczny klimat filmu, sprawiając, że mimo upływu niemalże 50 lat od premiery "Palacz zwłok" nadal fascynuje i hipnotyzuje swoją formą, ale też bogatą treścią, przestrzegając kolejne pokolenia przed potęgą wpływu silnych osobowości nad społeczeństwem. 
1 10 6
Czy uznajesz tę recenzję za pomocną?
"Palacz zwłok" to film, który zaskakuje. Zaskakuje, gdy przypomnieć sobie czechosłowackie produkcje z... czytaj więcej
"Czeski film" przyjęło się mówić w naszej pięknej ojczyźnie o czymś, w czym nie wiadomo o co chodzi, nie... czytaj więcej

Pobierz aplikację Filmwebu!

Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
phones