Recenzja filmu

Sprawa Kramerów (1979)

Zwykle tematem podobnych filmów są problemy, jakim musi stawić czoła samotna matka. Tym razem jednak ten schemat zostaje odwrócony. To ojciec zostaje postawiony w obliczu trudności porzuconego rodzica i kłopotów, jakie przysparza wychowanie dziecka. Ten obiecujący punkt wyjścia zostaje brawurowo rozwinięty, a reżyser wpisuje w niego również przemianę oddanego jedynie pracy karierowicza w opiekuńczego ojca. Wyzwaniem dla reżysera było to, w jaki sposób pokazać codzienność, aby wywołać zaangażowanie emocjonalne widza. Grany z idealną lekkością przez Hoffmana Ted Kramer jest typowym Amerykaninem. Nie posiada żadnych niezwykłych cech wyróżniających go z tłumu. I tego właśnie ambitnego przeciętniaka spotyka niecodzienne zdarzenie - po powrocie z pracy żona informuje go, że odchodzi i znika w drzwiach. Zanim to wreszcie dotrze do Teda, jesteśmy świadkami wręcz zabawnych zdarzeń świadczących o jego nieporadności, jak choćby przyrządzanie śniadania dla syna. "Sprawa Kramerów" dzieli się na dwie części. Pierwsza przedstawia przemianę wewnętrzną bohatera połączoną z codzienną walką o dobre wychowanie syna. Druga rozgrywa się w sądzie i oparta jest w dużej mierze na dialogach. Obie są równie zajmujące. Największą jednak wartością filmu jest aktorstwo. Dustin Hoffman wykorzystał do roli własne przeżycia, gdyż sam akurat rozwodził się z żoną. "Nie można sobie wyobrazić, jak niszczący jest rozwód, dopóki się go samemu nie przejdzie" - powiedział aktor. Hoffman, bogatszy o te bolesne doświadczenia nadał swemu bohaterowi autentyzmu i dramatyzmu. Ale są też dla równowagi sytuacje komiczne - debiutanckie przyrządzanie francuskich tostów czy natknięcie się Billy'ego na przyjaciółkę taty, pozbawionej jakiejkolwiek odzieży. Nadspodziewanie prawdziwie wypada też Justin Henry. Duży udział miał w tym sam Hoffman, który zaprzyjaźnił się z chłopcem, dużo z nim rozmawiał i przygotowywał go do każdej sceny. Pewnego razu Justin tak bardzo wczuł się w rolę, że Dustin powiedział mu z uznaniem: "Teraz jesteś prawdziwym aktorem". Meryl Streep, mimo roli drugoplanowej, nie odstaje ani na moment. Jej rola przepełniona jest silnymi emocjami, rozdarciem, niespełnieniem i tragizmem. Do niej należy pierwsza scena filmu, gdy żegna się z synem. To również jej uśmiech z końcówki filmu najbardziej zapada w pamięć. Atutami filmu są niewątpliwie wyraziste role drugoplanowe (obok Streep dużo wniosła do filmu Janie Alexander, uznana aktorka teatralna), pewnie prowadzona reżyseria oraz prawdziwie ukazany dramat ojca, zaprawiony miejscami szczyptą humoru. Jednak główną siłą napędową filmu pozostaje Dustin Hoffman. Już przed rozpoczęciem zdjęć wynegocjował niezwykle korzystne dla siebie warunki współpracy - miał wpływ na scenariusz, końcowy montaż i przyzwolenie na daleko idącą improwizację. Wszystko to było mu niezbędne do zagrania tej wymagającej roli. Niezwykle trudno jest bowiem uczynić z postaci zwykłego człowieka kogoś interesującego dla widza. Reżyser filmu powiedział: "To jest najcięższa praca, być samemu modelem dla postaci, które się gra - malować bezlitosny autoportret". Jednak Dustin wyszedł z tego trudnego zadania zwycięsko. Zdobył zasłużonego Oscara, o którym marzył od dawna. Filmowi przyznano jeszcze cztery inne statuetki, potwierdzając jego wysoką jakość. Z czystym sumieniem polecam każdemu, kto nie szuka w kinie efektownych strzelanin i banalnych, jednowymiarowych postaci, ale czegoś więcej - prawdy.