30. MFF CAMERIMAGE: Recenzujemy "Glass Onion", sequel "Na noże"

Kolejne dni festiwalu EnergaCamerimage dostarczają pokazów nowych najgłośniejszych filmów, a my codziennie dostarczamy Wam relacje z najważniejszych wydarzeń. Po wywiadach z Samem Mendesem, który przyjechał do Torunia z filmem "Imperium światła" (wywiad do obejrzenia TUTAJ) oraz Jeana-Jacques'a Annauda o jego bogatej filmografii (sprawdźcie TUTAJ) mamy dla Was recenzję wyczekiwanego "Glass Onion", czyli drugiej odsłony "Na noże" Ryan JohnsonRiana Johnsona. Tym razem na ekranie obok Daniela Craiga zobaczymy m.in. Edwarda Nortona, Kate Hudson i Dave'a Bautistę. Fragment recenzji Michała Walkiewicz znajdziecie poniżej. Całość – na karcie filmu TUTAJ. 

A pod linkiem TUTAJ przeczytacie recenzje innych filmów pokazywanych na EnergaCamerimage. 

recenzja filmu "Glass Onion", reż. Rian Johnson

Cebulaki

Kto jak kto, ale Rian Johnson zna doskonale znaczenie słowa "dysrupcja", które przez przypadki odmieniają bohaterowie jego najnowszego filmu. Choć z powodzeniem stosowany w społeczno-kulturowo-biznesowej nomenklaturze, to w gruncie rzeczy termin medyczny, oznaczający ujawnienie się strukturalnej wady w prawidłowo dojrzewającym organizmie. Dość powiedzieć, że takim organizmem były dla niektórych "Gwiezdne wojny", zaś dysrupcją – "Ostatni Jedi", czyli film, w którym Johnson zamienił żelazne narracyjne schematy w mus jabłkowy. 

Mówiąc najdelikatniej jak potrafię, nie mogę zrozumieć tej perspektywy, a staram się od kilku lat. Być może dlatego, że w kosmicznym pastuchu, który został joginem, by na jesieni życia zamienić się w jurodiwego, nie dostrzegam ani kumpla, ani przybranego ojca. A może dlatego, że dysrupcja – estetyczna, fabularna, niepotrzebne skreślić – ma dla mnie w kinie niepoliczalną wartość. Tak czy owak, w "Glass Onion", sequelu kryminału "Na noże", reżyser mówi o swoich doświadczeniach z zaskakującą mieszanką ironii i żalu. "Nikt tak naprawdę nie chce, by burzyć system" – przekonuje w jednej ze scen. Nie będę się sprzeczał.


Powieści Agathy Christie, klasyczne czarne kryminały oraz komediowe łamigłówki z kluczem to też jakiś system oraz otaczająca go w popkulturze estyma. Tyle że gwarantująca względne poczucie bezpieczeństwa – tłum z widłami raczej nie zlinczuje żadnego z kontynuatorów tradycji, choćby zglanowali cały panteon mistrzów gatunku. Swoboda interpretacji wpisana jest w samą strukturę tekstu, którego esencją jest, ni mniej, ni więcej, zagadka. Na pierwszy rzut oka "Glass Onion" jest zaledwie powtórzeniem oryginału; opowieścią o rządzących człowiekiem atawizmach z nadbudówką w postaci społecznego komentarza oraz precyzyjnie utkanej, kryminalnej intrygi. Ale jest też czymś zupełnie innym – nie mylić z "głębszym" – co każe zadać pytanie o sedno samej konwencji.

Zamiast jesiennej szarugi – prażące słońce. W miejscu wiktoriańskiej posiadłości pełnej tajemnych pokoi i niedoświetlonych korytarzy – kwitnąca zielenią wyspa ze szklaną twierdzą pośrodku. W pawlaczu dwurzędowe marynarki, golfy i kostiumy okrywające całe ciało. Na widoku zwiewne szale, bikini, krótkie spodenki. Niemal każdy element scenografii pracuje tutaj na centralną metaforę – o ile "Na noże" opowiadało o zbrodniach popełnianych w cieniu, o intrygach planowanych za zamkniętymi drzwiami, o inteligentnym markowaniu złych zamiarów, o tyle "Glass Onion" jest kroniką głupoty, filmem o ukrywaniu się pod latarnią i obnoszeniu z własną niegodziwością. Stąd też tytułowa "Szklana cebula" – górująca nad wyspą, lśniąca kopuła, stępiająca zmysły, optyczna iluzja i zarazem metafora czegoś skomplikowanego, co w gruncie rzeczy jest proste jak cep. Spokojna głowa – w tej iluzji Johnson potrafi uwięzić i nas. 

Całą recenzję Michała Walkiewicza filmu "Glass Onion" można przeczytać TUTAJ.