Myślę,że co do pierwszej sceny możesz mieć rację. Na pewno symbolizowało to zakończenie czegoś, mogła to być nadzieja. Jednak w drugiej myślę, że się mylisz lecz też nie jestem przekonany co do mojej interpretacji. Ciało było tak jakby spalone a na początku mówili, że te golemy się wypala i daje magiczną formułę do ust. On dał mu ten numerek. Nie wiem natomiast dlaczego ten człowiek, który przemawia podczas napisów końcowych trzyma ten sam numerek a jest kimś w rodzaju przwódcy.

Wydaje mi się, że jest to oparte na tym micie. Człowiek został wypalony z gliny, a ta glina została ożywiona magiczną formułą. Prócz tego Pernat wyposaża golema w ludzkie życie, duszę, chodzi o ten kłos zboża (który wyrósł z nasion podarowanych przez osobnika w cieniu). W ten sposób wypełniony został ten postulat stworzenia nadczłowieka, przywódcy. Ale to tylko przypuszczenia, świeżo po filmie. Co do okien. Po wyjściu z więzienia, wydaje mi się, okien tam nie było. Były wyrwy, lecz dźwięk pozostał. Może te otwierające się okna symbolizowały samoświadomość Pernata, którą miał na początku. Naukowcy mówili o tym w "wywiadach". Że obiekt ma małą samoświadomość. A później, te wyrwy symbolizowały pełną świadomość tego co się dzieje wokoło, w związku z czym Pernat wiedział, że nie ma dla siebie, jako jednostki, ratunku.

To jest z coś z kabały - wypala się człowieka z gliny i wkłada się mu tajemną formułkę do ust - tak zrobił Pernat. Człowiek, który na końcu przemawia, jest człowiekiem, któremu Pernat włożył formułkę do ust - jest on kopią jego samego. Ujmując to całościowo jest to trzecie "wcielenie" Pernata:
1 - jest to wzór, z którego powstał Pernat (bohater filmu) jest on wynoszony z sali przesłuchań na noszach, Pernat podnosi jego okulry i oddaje strażnikom
2 - jest to bohater filmu
3 - jest to jednostka powstała w wyniku wypalenia z gliny i włożeniu karty przez Pernata - przemawia w ostatniej scenie z filmu.

Warto jest sięgnąć po książkę "Golem" - wtedy znacznie łatwiej się ogląda film, ponieważ wiadomo z czego czerpał reżyser i do czego powinno się odnosić to co się ogląda.

Bardzo sensowne odpowiedzi, rozwiały też część moich pytań.
Co do pytań zawartych w pierwszym poście- orkiestra od początku wydawała mi się odwołaniem do motywu przewodniego w filmie jakim jest podporządkowanie społeczeństwa. Z początku widzimy niezorganizowanych grajków, których dyrygent stara się przywołać do porządku. W ostatnich scenach filmu widzimy już zorganizowaną grupę kroczącą w ślad za przodownikiem. Pernat który do nich dołącza wydaje się podporządkowywać do grupy, jednak na końcu widać oznakę jego buntu- turlający się po ziemi talerz.

Kimś w rodzaju przywódzcy? Obejrzyj film do końca, po napisach jest jeszcze jedna scena.

http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/golem/

Wiele wyjaśnień w przedmiocie Golema, jak powstawał i co widział (i chciał przekazać) autor można przeczytać w książce-wywiadzie z Szulkinem "Życiopis" wyd. Ha-art (sam kupiłem w Matrasie na dworcu centralnym).