Wg mnie Franciszek był właśnie przez cały czas humanistą, w tym sensie, że w centrum jego zainteresowań stał człowiek. Poprzez fizykę i biologię starał się poznać odpowiedzi na podstawowe pytania egzystencjalne: skąd się wzięliśmy? czym jest życie? jaki jest jego cel? czy istnieje dusza ludzka? czy jest istotne to, co robimy?

Myślę, że nie jest to manifest przeciwko umysłom ścisłym. Zanussi nie odmawia sensu istnieniu nauki, pokazuje tylko jej ograniczenia. Nie pokazuje drogi, która dałaby odpowiedź na pytania głównego bohatera. Poza tym, nie każdy może być "humanistą". W pewnym momencie Franciszek odwiedził klasztor, zaczął się interesować przeżyciami mistycznymi, jednak nie było to dla niego wystarczające. On chciał poznać prawdę obiektywną, opartą na dowodach. Taką, której nie może dać religia.

W filmie pada również pytanie o to, czy naukowcy mają prawo wypowiadać się publicznie na tematy ogólnospołeczne i "humanistyczne". Zanussi zdaje się odpowiadać: dlaczego nie? Jako ludzie mają do tego prawo, jednak fakt zajmowania się nauką wcale nie daje im monopolu na wiedzę.

Innym istotnym wątkiem jest zderzenie idealizmu i ambitnych planów młodego człowieka z realiami życia. Franciszka uporczywie nurtują pytania, których rozwiązaniu chce podporządkować życie. Wszystko zdaje się iść zgodnie z planem: dostaje się on na wymarzone studia i zaczyna pracę naukową. Okazuje się jednak, że dalej nie pójdzie już tak prosto. Studia zmuszają go do specjalizacji i nie dają gotowych rozwiązań, przychodzi życie rodzinne i problemy ze zdrowiem... Pod koniec filmu bohater zdaje sobie sprawę, że nie zdoła zrealizować swojego ambitnego planu.

Dla mnie film był doskonały w tym sensie, że dał mi materiał do przemyśleń, impuls do refleksji. Bohaterowie "Iluminacji" stawiają pytania, z którymi widz sam musi się zmagać. Do tego film jest pomysłowo zrobiony i nie przynudzający. Podobała mi się eseistyczna, paradokumentalna forma - widać, że reżyser również ma wykształcenie "ścisłe" i starał się w "naukowy" sposób zilustrować pytania zadane w filmie.

Ostatnia refleksja nad formą filmu: rzadko mamy do czynienia z dziełem, którego akcja rozciąga się w czasie na wiele lat, a jednocześnie jest rzetelnym, chronologicznym zapisem rzeczywistości. To jakby intelektualna telenowela w półtoragodzinnej pigułce. Dzisiaj już się takich filmów nie kręci.

Po twojej wypowiedzi widać że humanista nigdy nie bedziesz:)