Przez lata miałem problem ze zrozumieniem "Interstellaru", myśląc, że Nolanowi zabrakło pomysłów i zamknął temat "miłością, która pokonuje czas i przestrzeń", ale tak nie jest! Dopiero przeczytanie książki "Interstellar i nauka", w której konsultant filmowy z zakresu fizyki, Kip Thorne, noblista, wyjaśnia film swoim naukowym spojrzeniem, sprawiło, że zacząłem rozumieć, o co tu chodzi. Najważniejsze jest to, że "Interstellar" jest fikcją, ale założeniem scenarzysty i reżysera było, żeby nawet najbardziej fantastyczne pomysły fabularne można było oprzeć na domysłach czy hipotezach z zakresu fizyki teoretycznej. Tematem interesuje się amatorsko, nie pozjadałem wszystkich rozumów i mogę się mylić przy niektórych sprawach, ale wydaje mi się, że ogólnie wreszcie zrozumiałem, o co chodzi w tym filmie. Lekturę książki Thorne'a przed obejrzeniem "Interstellar" polecam wszystkim (ale tylko tym, którzy już oglądali, bo książka to jeden wielki spoiler), a tym, którzy chcą obejrzeć pierwszy raz, niezwłocznie polecam wziąć się za książkę po seansie.

Nie będę opisywał całego filmu, bo większość uważnych widzów w dużej mierze rozumie, co się dzieje przez większość czasu. Zresztą, gdybym chciał napisać pigułkę łączącą film z książką, trzeba byłoby popełnić tekst o, nomen omen, gargantuicznym rozmiarze, co nie pasuje do recenzji/eseju na temat dzieła sztuki, dlatego lepiej po prostu przeczytać "Interstellar i naukę", która jest przystępna i zwięzła. Ale tak: w fabule jest dużo prawdy naukowej, całkiem sporo hipotez i trochę domysłów. Tego ostatniego najwięcej jest w finale, gdzie Nolan musiał fantazjować, bo o hipotetycznym piątym wymiarze nauka wie już naprawdę niewiele. O co więc chodzi w "Interstellar"? Cooper wpada w czarną dziurę i poza horyzontem zdarzeń trafia do hipersześcianu zbudowanego przez istoty hiperprzestrzenne, czyli tajemniczych "onych". Pokonanie tam dziesięć miliardów lat świetlnych zajęło Cooperowi kilka minut, przez co znalazł się w piątym wymiarze za pokojem Murph i wysłał do niej poprzez sygnały grawitacyjne wiadomość (bo nie mógł trafić do naszej brany, mógł tylko zostawić wiadomość) zawierającą dane na temat fizyki kwantowej od TARSA z czarnej dziury, które pomogą Murph dokończyć równanie profesora Branda i dzięki okiełznaniu, kontrolowaniu anomalii grawitacyjnych, wysłać ludzkość do kosmosu, aby stworzyć bezpieczną kolonię. Po wykonaniu misji hipersześcian niosący Coopera przez hiperprzestrzeń zamyka się i wtedy Cooper dostrzega Endurance pędzący przez tunel czasoprzestrzenny i "dotyka" jej ręki. Hipersześcian wyrzuca Coopera gdzieś w miejscu, gdzie zostaje znaleziony przez wysłanników nowo powstałej kolonii (tutaj mocne niedopowiedzenie w fabule, bo po przerwie widzimy już Coopera w kolonii kosmicznej). Cooper spotyka starą Murph i wyrusza na poszukiwanie Brand, która jest gdzieś tam w kosmosie. To wszystko.

Fabuła jest dogłębnie przemyślana, scenariusz precyzyjny, realizacja z niesamowitą dbałością o detale (choćby wizualizacja Gargantui czy cichy wybuch w kosmosie), aktorstwo na najwyższym poziomie, o muzyce to już nawet nie wspomnę, bo trzeba byłoby napisać jakiś pean. Muszę też podkreślić warstwę dramatyczną tekstu. Film aż kipi od emocji, są tu same trudne relacje, skomplikowane losy i strasznie ciężkie wybory. Jest wysoka stawka, ale są i subtelne tony, które nadają kształt tej historii.

Na koniec jeszcze raz zachęcam do przeczytania "Interstellar i nauka". Wiem, że to dziwnie brzmi, że co to za film, skoro żeby go pojąć, trzeba przeczytać książkę uzupełniającą, ale wierzcie – to świetna, przystępna lektura, która otworzy Wam oczy. Zdaję sobie sprawę, że nawet to, co w skrócie napisałem o finale filmu jest trudne do ogarnięcia bez poznania książki (a bazowałem tam na moim zrozumieniu książki), dlatego tym bardziej zachęcam do jej poznania, żeby wyrobić sobie własną opinię i może zrozumieć to jeszcze lepiej.

Kosmos to niesamowity temat, który powinni drążyć filmowcy, pisarze i inni artyści, ale przede wszystkim naukowcy, fizycy, astrofizycy i... my, zwykli śmiertelnicy. Czarna materia, czarne dziury, inne galaktyki, to największa Tajemnica, z jaką możemy obcować. Może tam jest Bóg. Może coś innego, czego nawet nie możemy sobie wyobrazić. To wszystko wydaje się tak odległe i niemożliwe do poznania, ale pamiętajmy, że kiedyś niemożliwe były loty pomiędzy państwami, rozmowy wideo z kimś na drugim końcu świata czy sztuczna inteligencja, która napisze uczniowi wypracowanie na język polski. Poza tym rozszerzanie wiedzy na temat Wszechświata jest cholernie rozwijające pod kątem intelektualnym, a intelektu nam trzeba, jeśli chcemy kiedyś osiągnąć różne, zdawałoby się, niemożliwe cele.

"Intestellar" to film science fiction, w którym jest dużo science. I to jest piękne. Najpiękniejsze jest to, że temat Kosmosu jest tak fascynujący, że można o nim zrobić tak wspaniały, tajemniczy film. A Nolan zrobił to po prostu wybitnie. To chyba najlepszy jego film.