Skoro znasz się na filmach noir, to może byłbyś w stanie napisać mi, podpowiedzieć kilka, twoim zdaniem, atrakcyjnych tytułów, po które warto sięgnąć w ramach tego typu kina. Oczywiście kilka głośnych klasyków przy okazji już widziałem, a ponieważ tego jest dość dużo, wolałbym na razie kierować się wyborem tylko tych lepszych. Pozdrawiam.

Sokół Maltański, Laura, He walked by night, Big Heat, Third Man, Nagie miasto, Wielki sen, Lady in the Lake, Asfaltowa Dżungla, Kobieta w oknie, Bulwar Zachodzącego Słońca, Death on Arrival, Dom przy 92 ulicy, tak na początek

dzięki :)) połowę z tej wyliczanki nie znam, więc twoje podpowiedzi na pewno się przydadzą.

wczoraj miałem okazję obejrzeć Laurę i jestem zdania, że to trochę nietypowy film-noir. po pierwsze kobieta fatalna wcale taką nie jest (a już na pewno nie z własnej woli), po drugie zakończenie jakby nie było, okazało się w miarę szczęśliwe. a przecież, wydaje mi się, że ten gatunek słynie z depresyjnych motywów i niemożliwości spełnienia się bohaterów.

1. Faktem jest, że Laura jest nietypowym filmem noir. Że też od niej akurat zacząłeś ;) mogłem jej nie podawać w poprzednim poście, bo faktycznie nieco się wyłamuje ze schematu, który kojarzy się z filmem noir.
2. Druga sprawa jest taka, że depresyjny nastrój, femme fatale i złe zakończenie to jedne z wielu, wielu elementów składających na nurt. Po setce seansów filmów noir pewnie zauważysz inne (o ile będziesz się w to dalej wgłębiał).

Na początek małe sprostowanie. Tych filmów noir oglądałem więcej niż kilka :)) Problem w tym, że najczęściej były to stricte klasyki, które nie zawsze trafiały mi do gustu, lub w ostateczności uznawałem je zaledwie za przyzwoite. Być może to wskazuje, że po prostu nie przepadam za tym gatunkiem filmu, ale z drugiej strony trudno nie docenić jego wkładu w Kino.
Dlatego od czasu do czasu ryzykuję i sięgam po jakiś kąsek z tamtej epoki :D I dlatego chcąc poznać kolejne filmy, chcę równocześnie zminimalizować ryzyko rozczarowania. Poprosiłem o kilka wskazówek, w kwestii dobrych tytułów, bo już nieraz przekonałem się, że prawdziwe perły często leżą pośród mroków niewiedzy szerszej publiczności. Najczęściej dlatego, że nie grali w nich znani aktorzy, albo że nie były to tak dobrze wypromowane tytuły, by przebiły się do pierwszej ligi klasyki lat 40-tych.
Posiłkując się filmwebową statystyką odhaczyłbym nieco ponad 30 filmów z gatunku noir. Choć być może jest tego więcej, albo mniej (osobiście "Bulwar" nie nazwałbym filmem noir (wbrew wszystkim klasyfikacjom), a "Chinatown" jest po prostu dziełem wtórnym). Idąc dalej tym tokiem myślenia, byłbym raczej za rygorystycznym zawężaniem granic tego gatunku niż ich rozszerzaniem (zwłaszcza o takie elementy, które bardziej pasują do typowego dramatu). Aczkolwiek wszystko to jest kwestią określonej, umownej konwencji (ram czasu, stylu, doboru bohaterów i miejsca akcji).

Wg mnie (i kilku innych badaczy) film noir nie jest gatunkiem, lecz nurtem. To pewien okres w kinie, uwarunkowany społecznymi, historycznymi, artystycznymi, ekonomicznymi czynnikami, silnie zaznaczający swoją obecność wśród wielu gatunków. Piętno "czerni" widać zarówno w kinie niezależnym jak i studyjnym.
Film noir to pewien sposób myślenia o kinie i realizowania filmów - najpierw amerykańskich, ale potem również spoza USA. Film noir wynika z piętna wojny, wielkiej depresji, kryzysu ekonomicznego, braku środków finansowych, kodeksu Haysa. Filmem noir określa się dzieła, które wyrażają negatywne i pesymistyczne myślenie o jednostce i jej relacji ze społeczeństwem. Film noir bada problemy uciekających, ukrywających się ludzi (bohaterowie Laury, Bulwaru), podejmuje temat eskapizmu, balansowania na granicy społeczeństwa. Stąd też duży udział filmów "miejskich" w klasyfikacji tytułów. Życie na krawędzi miasta, wśród slumsów, w tanich, obskurnych hotelach doskonale wpisuje się w problematykę podejmowaną przez noir. Cyniczni detektywi nie są wyznacznikami filmu noir, lecz barometrami służącymi do chłodnej oceny problemów społeczeństwa. FIlm noir to zawsze film współczesny, dotyczący Ameryki lat 40 i 50 (Chinatown jest zaliczany do neo-noir, czyli stylistyczne przedłużenie nurtu, który rozpłynął się około roku 1958, z filmem Dotknięcie Zła), poruszający problematyki społecznej - stąd duża ilość fabuł o detektywach rozwiązujących sprawy dotyczących rozpadu relacji międzyludzkich, kradzieży, zniknięć, przestępstw, morderstw itp. Tytułowy "Sokół Maltański" nie jest celem prowadzenia filmu. Ten materialny bożek wyraża problemy ludzi, którzy nade wszystko upodobali sobie pieniądze i nie cofną się przed niczym, aby je zdobyć. Dziennikarze i policjanci z filmów noir badają sprawy ludzi, którzy w pogoni za marzeniami stracili moralność (Nagie miasto i motyw zabitej aktorki). Bohaterowie tych tytułów uciekają przed problemami, żeby odnaleźć kolejne - nie da się bowiem uciec od problemów codzienności i życia. W późniejszym okresie film noir wyrażał nawet obawy o atomowym zagrożeniu, dotykał problematyki ponadkontynentalnego zagrożenia (Kiss me deadly). Powojenne tytuły nawiązywały do wczesnych podstaw teorii Freuda (dualizm natury człowieka, jego dążenie do zaspokojenia podstawowych potrzeb jak seks i posiadanie). Filmy noir często mylone są z czarnym kryminałem - gatunkiem filmowym. Nurt filmu noir to okres w kinie, kiedy wojna, kryzys i inne zagrożenia odbijały się negatywnie na psychice ludzi i kondycji społeczeństwa - czasem łącznie, czasem rozdzielnie. W niektórych filmach wpływy te widać jawnie, w innych nie ma nawet o nich mowy. Te drugie klasyfikuje się jako noir z innych przyczyn, bardziej estetycznych - np. charakterystyczne operowanie trójpunktowym systemem oświetlenia, kadrowanie bez nacisku na silne punkty (w dużym uproszczeniu), posługiwanie się metaforami i niedopowiedzeniami do opowiedzenia o problemach (w Laurze charakterystyczna jest obecność luster i barokowa scenografia - nie wydaje Ci się, że odbicia lustrzane wyrażają podwójną naturę ludzkiej osobowości?), umieszczanie wielu elementów w cieniu (konotacje tego zabiegu są niezliczone, żeby powiedzieć tylko o tym, że niektóre rzeczy pozostają ukryte, niewidoczne) i wiele, wiele innych. Nastrój i forma setek filmów zrealizowanych w latach 40 i 50 stała się nader widoczna dopiero po ich ponownym przywołaniu przez francuskich krytyków, już po wojnie. Oglądając te filmy jeden za drugim, rzuciło im się w oczy wiele podobieństw, tak też powstało sformułowanie "film noir".

Bogatszy o te wiedzę może teraz oglądać filmy noir z innym nastawieniem i zwracać uwagę na inne elementy :)

Wyliczanka jest dluga, ale moim faworytem jest zdecydowanie "Wielki sen" - kapitalne aktorstwo, dialogi i fabula, ktorej...sam tworca nie pojmowal:D