Nie bój się ciemności/film/Nie+b%C3%B3j+si%C4%99+ciemno%C5%9Bci-2010-4907882010
pressbook
Inne
O produkcji
Ponad 30 lat temu w Meksyku mały Guillermo del Toro i jego rodzeństwo straszyli się na wzajem, szepcząc do siebie imię "Saaaaallllllleeeee". Oglądali "Nie bój się ciemności" i film wywarł na nich ogromne wrażenie. "Dla mojego pokolenia to był najstraszniejszy film, jaki widzieliśmy" – mówi del Toro. "Całe moje rodzeństwo się go bało, a ja zapamiętałem go na zawsze." Po wielu latach, pisząc scenariusz do nowej wersji filmu, del Toro inspirował się wszystkim, co przerażało go w dzieciństwie. "Kiedy byłem mały, miałem obsesję na punkcie Wróżki Zębuszki. Zastanawiałem się po co jej te zęby? Czy ona je zjada, a może rysuje nimi swoje malowidła? Co z nimi robi? Żadna odpowiedź mnie jednak nie satysfakcjonowała" – wspomina. Do nowego scenariusza del Toro wprowadził też kilka zmian, między innymi z głównej bohaterki Sally uczynił małą dziewczynkę. "Właścicielem praw do filmu Nie bój się ciemności była firma Miramax. Skontaktowałem się z nimi i zapytałem, czy zechcieliby powierzyć mi produkcję" – opowiada. Projekt został przedstawiony producentowi Markowi Johnsonowi, z którym del Toro od dawna chciał pracować. Kiedy Johnson produkował Opowieści z Narni w Queensland, del Toro szykował się do produkcji Hobbita w Nowej Zelandii. "Niemal 16 lat zajęło mi wyprodukowanie tego filmu w takiej formie, w jakiej chciałem i znalezienie odpowiedniego reżysera, który wniesie do projektu swoją oryginalną osobowość. To właśnie znalazłem w Troyu Nixeyu" – mówi dalej del Toro. Zanim Troy Nixey trafił na plan filmowy jako reżyser, cieszył się karierą rysownika komiksów. W jego dorobku znalazła się seria komiksów Batman, którą Nixey tworzył z Mikiem Mignolą. "Uwielbiam komiksy Nixeya i Mignoli – postanowiłem pójść tym tropem." – wspomina del Toro. Po spotkaniu z Nixeyem Del Toro wiedział już, że znalazł reżysera – "Czułem, że Troy doskonale rozumie dziecięcy świat i ma niezwykle oryginalne podejście do fabuły."
Scenografia
Scenografem "Nie bój się ciemności" był Roger Ford. Troy Nixey miał jednak bardzo konkretną wizję, którą wcześniej dokładnie rozrysował. "Na zewnątrz dom miał sprawiać wrażenie bezpiecznego miejsca. Kręciliśmy przy zachmurzonym niebie, tak by widz sam chciał wejść do środka, gdzie oczywiście czai się zło. To prosty pomysł, ale niezwykle efektywny" – opowiada Nixey. Dziewięcioletnia Bailee Madison miała nie pasować do tej przestrzeni. Sprawiać wrażenie kogoś, kto nagle znalazł się w zupełnie obcym dla siebie środowisku. Aby uzyskać ten efekt, wnętrza zostały tak zaprojektowane, by wydawały się większe, a Sally czuła się w nich mniejsza niż w zwykłym domu, snując się po długich korytarzach czy kładąc się do ogromnego łóżka. Dom położony był godzinę drogi od miasta Melbourne. Ford i jego ekipa przekształciła willę z lat 30-tych w wiktoriańską rezydencję z końca XIX wieku. "To duża posiadłość z ogromnym ogrodem" – mówi Ford. Nie chcieliśmy jednak, aby dom był zbyt przerażający, w tradycyjnym gotyckim stylu – dodaje." Rezydencja miała wręcz zachwycać swoim pięknem – "współczesna rodzina kupiła ją i odnowiła, nie mając pojęcia o jej mrocznej historii. Oczywiście niebawem się o niej dowiedzą i to właśnie chodzi" – śmieje się Ford. Pojawiają się jednak gotyckie akcenty – np. okna z witrażami, zdobione zakończenia rynien czy oryginalne drzwi frontowe zaprojektowane przez pierwszego właściciela posiadłości Emersona Blackwooda, którego w filmie gra Garry McDonald. "Emerson Blackwood był artystą, który rysował dziką naturę. Projektowanie frontowych drzwi było dla nas niezłą zabawą. Umieścił na nich motyw drzewa, ze szkłem we wszystkich kolorach jesieni" – mówi Ford. Ogromne tereny wokół domu były zaadaptowane przez zespół scenografów. Zmieniono roślinność, meble ogrodowe, a nawet oczko wodne ukryte za bujnym żywopłotem. Kiedy Ford odkrył to oczko, zamówił 20 japońskich rybek Koi ze wschodniej Australii, aby stworzyć odpowiednią scenerię do pełnej emocji sceny pomiędzy Kim i małą Sally. Stworzenie wnętrz domu zajęło 14 tygodni. Użyto w nich antycznych mebli, zastosowano gotyckie dekoracje, perskie dywany, gobeliny, myśliwskie trofea. Uzupełnieniem tej całości była piwnica odkryta przez Sally w początkowych scenach filmu – miejsce, z którego uwolnione zostają tajemnicze istoty. Piwnica była ulubionym planem całej ekipy, choć zauważono też, że w tym miejscu atmosfera w zespole robiła się gęsta i napięta. "Piwnica jest zdecydowanie w moim klimacie" – przyznaje Troy Nixey. "Kocham te stare cegły, tę głębię, w którą się schodzi – jest niemal jak loch. Zrobiliśmy specjalnie bardzo wysokie schody, żeby uzyskać wrażenie schodzenia głęboko w dół, ciemne korytarze, w których kryje się przyczajone zło. W centrum umieściliśmy stary popielnik, który jest dużo starszy niż rezydencja i w którego głębi zginął Blackwood. Sam kształt popielnika odzwierciedla tę ideę – przypomina otwartą paszczę." "Kiedy po raz pierwszy zeszłam do tej piwnicy, poczułam się nieswojo – wspomina Katie Holmes. "Tak oczywiście miało być. Widząc to miejsce, myślisz – wow, to rzeczywiście wygląda, jakby nikogo tu od dawna nie było, od razu chce się tam posprzątać – myślę, że cel scenografii został osiągnięty."
Efekty specjalne
Nixey i del Toro współpracowali z Chadem Zarem i Keith Thompson, tworząc tajemnicze złe istoty zwane homunculi. Przez tydzień trwała intensywna burza mózgów, w wyniku której pojawiły się pierwsze projekty. Powstała makieta, która odzwierciedlała wielkość, kolor i skórę stworzenia. "Wiedzieliśmy, że chcemy, aby nie były duże – wspomina Nixey. "Chcieliśmy też, żeby miały w sobie coś, co nawiązuje do tych, z oryginalnej wersji filmu. Zależało nam, żeby były jak najbardziej przerażające. Przerzucaliśmy się pomysłami, rozważaliśmy wiele opcji, dopóki nie stworzyliśmy tego, o co nam wszystkim chodziło i czego rzeczywiście będą się bać następne pokolenia." Zadaniem producenta od efektów specjalnych Scotta Shapiro, który dołączył do ekipy na wczesnym etapie preprodukcji filmu, było urzeczywistnienie tej wizji, a później odtworzenie jej w formie cyfrowej. "Kiedy Miramax zaakceptował makietę, przeszliśmy przez szereg etapów projektowych z firmą Spectral Motion w Los Angeles" – mówi Shapiro. "Od tego momentu Troy, Guillermo oraz producenci pracowali nad szczegółami, które następnie były rzeźbione w glinie, a po zatwierdzeniu, przesłane do firmy Gentle Giant w Los Angeles, gdzie zostały poddane skanowaniu w wysokiej rozdzielczości. Skany oddają każdy szczegół modelu, nawet najmniejsze elementy jego struktury. Powstaje bardzo ciężki model 3D, który jest odbiciem całej rzeźby. Ten model zostaje przetworzony do mniejszej rozdzielczości i w takiej formie przesłany do firmy, która zajmuje się wykończeniem całości". Stworzono osiem głównych typów homunculi, każdy z nich posiadał indywidualne cechy charakterystyczne. Pierwszy został nazwany roboczo, "ten, którego mamy", ponieważ na etapie preprodukcji, był jedynym, na którym pracowała ekipa. Później powstały kolejne, między innymi Jawbone, nazwany tak, ponieważ miał krzywą szczękę. "Troy wymyślił go jako weterana wojennego, którego złamana szczęka zrosła się na polu bitwy" – wyjaśnia Shapiro. "Jest też Growth, który ma czubek głowy w kształcie kalafiora, Dent, który spadł z dziecięcego łóżeczka i ma wklęsłą czaszkę oraz Blackwood, wzorowany na aparycji aktora, grającego rolę rysownika, a także Digit, jego syn." Nixey czerpał inspiracje z wielu źródeł – przede wszystkim ze świata zwierząt i obserwacji ich zachowań w czasie ataku. Oglądał też materiały dokumentujące zachowanie pacjentów szpitala dla umysłowo chorych kryminalistów – "obserwowałem ich ruchy, gesty, tiki. Kiedy przeniosłem je na homunculi, efekt był dość przerażający" – mówi Nixey.
Klimat filmu
Guillermo Del Toro od początku wiedział, że nie chce skrywać homunculi w ciemności. "Uwielbiam filmy, w których pojawiają się tajemnicze istoty. Przez pewien czas możesz zwodzić widza, nie pokazując mu zagrożenia, ale ostatecznie, musisz je ujawnić" – wyjaśnia del Toro. Głównym elementem fabuły jest jednak rodzina i emocje, które narastają pomiędzy jej członkami. Dynamika filmu miała przypominać Ptaki Hitchcocka. "W filmie Hitchcocka ptaki ujawniają napięcia pomiędzy bohaterami, agresję. Podobnie działają homunculi" – mówi del Toro. "Kim i Sally rywalizują ze sobą o uwagę Alexa. W pewnym momencie napięcie między nimi dochodzi do punktu, kiedy demony, które Sally miała w sobie, wypełzają z piwnicy. Sally nie potrafi już nad nimi świadomie panować. Nie bój się ciemności, jak każdy horror, opowiada o tym, co jest głęboko ukryte, gdzieś w podświadomości, dlatego relacje rodzinne są bardzo ważne w budowaniu fabuły". Wzorem były dla nas "Szczęki" – mówi Mark Johnson – "konstrukcja tego filmu jest tak dopracowana, że nawet gdyby pozbawiono go rekinów, nie straciłby tempa i suspensu".
Zdjęcia
"To znakomity temat dla operatora – powiedział autor zdjęć, Oliver Stapleton – z jednej strony jest to kino gatunkowe, a z drugiej opowieść o emocjach i relacjach pomiędzy bohaterami." Stapleton chciał utrzymać plenery w szarej tonacji, wnętrza natomiast w ciepłej kolorystyce. Światło miało wyraźnie wpadać do domu i piwnicy z zewnątrz. Aby uzyskać efekt mroku, stosował szarość i czerń, unikał zaś często używanego w horrorach koloru niebieskiego. Nixey chciał, żeby wraz z upływem akcji, w kadrze było coraz więcej ciemności. Ostatecznie, aby nie zaciemnić obrazu, stosowano czerń na krawędziach. Zdjęcia trwały 12 tygodni. W czasie kręcenia filmu ekipa ściśle współpracowała z Scottem Shapiro i zespołem specjalistów od efektów specjalnych. Sceny, w których pojawiają się homunculi wymagały wcześniejszej wizualizacji. "Tworzymy komputerową animację każdej sceny, według wskazówek reżysera" – wyjaśnia Stephen Jones. "Na tej podstawie ekipa planuje efekty specjalne i wszystkie dalsze działania niezbędne do nakręcenia sceny." Na planie stosowano też modele wielkości homunculi pozwalające aktorom zlokalizować miejsca, w których pojawią się efekty specjalne, a także umożliwiające operatorowi zaplanowanie oświetlenia i kompozycję kadru. Na etapie postprodukcji ich miejsce zajęły komputerowe wersje homunculi.
Obsada
Już przy pierwszych rozmowach na temat obsady twórcy filmu widzieli Katie Holmes i Guya Pearce’a w rolach Kim i Alexa. Nie byli jednak pewni, czy uda im się zdobyć tę parę. Del Toro wspomina: "Pierwsze nazwisko, o którym pomyślałem to Guy Pearce, z kolei Troy od razu pomyślał o Katie Holmes. W obu przypadkach nie mieliśmy pewności, czy uda nam się ich pozyskać dla naszego projektu." "Od początku wiedzieliśmy, że Katie Holmes będzie idealna do roli Kim – opowiada Mark Johnson. Umówiliśmy się z nią w hotelu Beverley Hills. To było wspaniałe spotkanie, po którym już wiedzieliśmy, że chce z nami pracować." O Bailee Madison Johnson usłyszał od Natalie Portman – "powiedziała, że powinienem przyjrzeć się tej dziewczynce. Rzeczywiście okazała się niezwykła, jest aktorką, ale nie stara się grać, po prostu jest sobą." Jak mówi Del Toro – "Bailee, spadła producentom z nieba." "Takie dzieci są rzadkością, bardzo trudno znaleźć niezmanierowaną dziewięciolatkę, grającą instynktownie, tak jak Bailee. To niesamowite widzieć ich troje w naszym filmie i wiedzieć, że to na nich stawialiśmy od początku" – dodaje.
Postprodukcja
Postprodukcja filmu trwała 7 miesięcy. Zastosowano ponad 200 efektów specjalnych, nad którymi pracowało koło 300 specjalistów. "Zrobiliśmy konkurs czterech firm" – mówi Mark Johnson. "Iloura wygrała ten konkurs, bo widzieliśmy w nich prawdziwe zaangażowanie i wiedzieliśmy, że tak samo jak my, będą chcieli zrobić wszystko, żeby stworzyć jak najlepsze efekty specjalne do tego filmu. To, że oglądając film, mamy dreszcze, jest w dużym stopniu ich zasługą." Twórcy filmu świadomie wyznaczyli granicę wiekową – 13 lat. Nie bój się ciemności ma straszyć, ale nie jest to brutalny slasher. Fani horroru z całą pewnością znajdą tu coś dla siebie – "zobaczą historie, które pamiętają ze swojego dzieciństwa, opowiedziane na nowo przez Guillermo del Toro" mówi Nixey. Reżyser podkreślił, że podoba mu się interakcja z fanami gatunku, którzy już na wczesnym etapie produkcji kibicowali filmowi w Internecie. "Mają nadzieję, że film będzie dobry i bez skrupułów wyrażą swoją opinię na forum, jeśli im się nie spodoba. Czujesz tę presję, ale jednocześnie masz nadzieję, że jeśli spełniasz swoją wizję i pracujesz z takim zespołem, masz szansę stworzyć naprawdę fantastyczny film."
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.