Film jest adaptacją epopei Adama Mickiewicza. Odejście od oryginału zaznacza się m.in. w warstwie językowej, choć postaci nadal będą mówiły wierszem. Dialogi, opracowane przez Piotra Wereśniaka, są skrócone i zagęszczone.
Znikną liczne opisy przyrody, tak charakterystyczne dla "Pana Tadeusza". Zastąpi je obraz. "Pan Tadeusz" jest utworem poetyckim, przeznaczonym do czytania, ale w żadnym z dzieł polskiej literatury nie widać tylu obrazów przyrody, ludzi i zdarzeń, jak tutaj.
Zmieni się też kolejność wydarzeń przedstawionych przez Mickiewicza w poemacie. Głównym bohaterem "Pana Tadeusza" będzie Jacek Soplica. To na nim skupi się akcja filmu. W centrum wydarzeń pozostawać będzie, jak mówi Andrzej Wajda, postać zbrodniarza, który ukryty nawet przed własnym bratem i synem, pod zakonnym kapturem, odpokutowuje swoje grzechy, będąc równocześnie sprężyną powstańczych przygotowań na Litwie.
W końcowej części filmu pojawi się też Narrator - Adam Mickiewicz, piszący na obczyźnie dla współrodaków oddalonych od kraju. Jego głos będzie towarzyszyć wszystkim scenom Epilogu. Będzie go także słuchać grono kilkunastu osób zgromadzonych w paryskim mieszkaniu poety.

"Pan Tadeusz" opowiada o nadziejach na pokonanie rosyjskiego zaborcy i odzyskanie własnego państwa, jakie na krótko rozbudził w Polakach cesarz Francuzów, Napoleon Bonaparte. Bohaterem tytułowym jest "młody panek" z rodu Sopliców, zakochany w młodziutkiej Zosi, wnuczce Stolnika z rodu Horeszków, a uwodzony przez starszą od nich obojga Telimenę. Kluczową postacią filmu "Pan Tadeusz" w reżyserii Andrzeja Wajdy, nakręconego według Mickiewiczowskiego poematu jest jednak Jacek Soplica - zabójca Stolnika, a następnie pokutnik i tajny emisariusz, który ukrywając się nawet przed własnym synem i bratem, jako Ksiądz Robak przygotowuje w Soplicowie na Litwie zbrojne powstanie przeciw rosyjskiemu zaborcy. (Litwa, złączona od 1569 r. unią realną z Polską i odtąd dzieląca jej losy, po rozbiorach Polski została włączona do Rosji). Przygotowania te zostają w dużej mierze pokrzyżowane przez Klucznika Gerwazego, dawnego sługę Stolnika i świadka jego śmierci, który chcąc tę śmierć pomścić kieruje energię wywoloną w miejscowej szlachcie przeciw Soplicom. Zainspirowany przezeń "ostatni zajazd na Litwie" przyspiesza wybuch antyrosyjskiej rebelii. Jej uczestnicy odnoszą wprawdzie chwilowe zwycięstwo nad wrogiem, ale schronienia przed zemstą cara muszą szukać za granicą, gdzie pozostaną zapewne do końca swoich dni.

Ekranizacja naszej narodowej epopei. Po zakończeniu edukacji w mieście 18-letni Tadeusz Soplica (Michał Żebrowski) wraca do rodzinnego majątku. Jego stryj pragnie wyswatać go z Zosią Horeszkówna, by w ten sposób zażegnać trwający od wielu lat konflikt między rodzinami i odkupić winy swojego brata, hulaki i zdrajcy narodowego, Jacka Soplicy. Tadeusz wpada jednak w sidła podstarzałej Telimeny. Tymczasem okoliczna szlachta, podburzona przez Gerwazego, szykuje się do zajazdu na Sopliców....

Jest rok 1811. Tadeusz Soplica wraca po ukończeniu nauk do rodzinnego dworku w Soplicowie, na Litwie. Gospodarzem posiadłości jest stryj i opiekun młodzieńca, Sędzia. Wydaje się, że dom jest zupełnie pusty, jego mieszkańcy wybrali się do pobliskiego lasu. Zwiedzając stare zakamarki, Tadeusz trafia do dawnego pokoju dziecinnego, w którym spotyka Zosię. Świeżość i uroda dziewczyny podbijają serce młodzieńca.

"Pan Tadeusz" opowiada o nadziejach na pokonanie rosyjskiego zaborcy i odzyskanie własnego państwa, jakie na krótko rozbudził w Polakach cesarz Francuzów, Napoleon Bonaparte. Bohaterem tytułowym jest "młody panek" z rodu Sopliców, zakochany w młodziutkiej Zosi, wnuczce Stolnika z rodu Horeszków, a uwodzony przez starszą od nich obojga Telimenę.
Kluczową postacią filmu "Pan Tadeusz" w reżyserii Andrzeja Wajdy, nakręconego według Mickiewiczowskiego poematu jest jednak Jacek Soplica - zabójca Stolnika, a następnie pokutnik i tajny emisariusz, który ukrywając się nawet przed własnym synem i bratem, jako Ksiądz Robak przygotowuje w Soplicowie na Litwie zbrojne powstanie przeciw rosyjskiemu zaborcy...