Pierwsza myśl, która nasunęła mi się po obejrzeniu tego dynamicznego i bardzo sprawnie zrealizowanego filmu, to to, że jest w nim już chyba wszystko. Tajemniczy mściciel, kilka gatunków bandytów (zbrodniarz, szaleniec), szeryf Wayatt Earp, historia gen. Custera, Indianie, kawaleria, karciarze i rzecz jasna fetyszystycznie traktowana tytułowa broń. Jednocześnie nie czuje się obciążenia tą przewijającą się przez ekran nawałnicą. Wręcz przeciwnie: jest tu jakaś lekkość przechodzenia z epizodu do epizodu oraz świetnie skonstruowane napięcie, zwłaszcza w pierwszej połowie filmu.
Każda z postaci została potraktowana ciekawie, poświęcono jej odpowiednią uwagę. "Winchester 73" jest galerią świetnych ról: od głównej, kreowanej oczywiście przez Jamesa Stewarta, przez jego rozsądnego przyjaciela (Millard Mitchell), aż do kreacji drugoplanowych, czy wręcz epizodycznych: Wayatt Earp (Will Geer), handlarz bronią (James Millican?), podstarzały sierżant z północy (Jay Flippen), szalony Waco Johnnie Dean (Dan Duryea)... Można tu także wypatrzyć nieco zaskakujące decyzje obsadowe: Rocka Hudsona jako wodza Indian i młodziutkiego Tonego Curtisa, któremu pozwolono wypowiedzieć jedną małą kwestię...
Sam pomysł filmu był prosty, a zarazem całkiem efektowny: przedstawienie Odysei Dzikiego Zachodu (w tle rzeczywiste wydarzenia i postacie), poprzez śledzenie jak tytułowy karabin przechodzi z rąk do rąk. Niesie ze sobą porządnie i śmierć, ale jednocześnie prawdziwą legendę, w której skupia się mit Ameryki. Nie mamy wątpliwości, że we właściwych rękach zacznie pełnić funkcję wzniosłego symbolu, niczym św. Graal w rękach rycerza o czystym sercu, sir Galahada. Kto się nim okaże?...
Film naprawdę warto zobaczyć. Jest to western jak najbardziej klasyczny, ale nie znaczy to, że nudny i schematyczny. W tym wypadku sprawna żonglerka utartymi strukturami wyszła niezwykle dynamicznie i porządnie. No i te role...