EnyaI

Jest jedną z dziewięciorga rodzeństwa. Dzieciństwo spędzila w Gweedore w północnej Irlandii. Podobnie jak jej 4 siostry i 3 braci występowała od najmłodszych lat w rodzinnych zespołach folkowych, które zyskały sporą sławę w kręgach milośników ludowej muzyki irlandzkiej. 19-letnia Enya przyłączyła się do rodzinnego zespołu Clannad. Grała w nim także trójka jej rodzeństwa i dwóch krewnych. Od poczatku szkolnej edukacji Enya uczyla sie gry na fortepianie i zglebiala tajniki muzyki klasycznej. Nic wiec dziwnego, ze w zespole nie tylko spiewala, ale i grala na fortepianie. Nagrala z zespolem dwie plyty - "Crann Ull" i "Fuaim" - jezdzila tez w koncertowe trasy. Po dwoch latach jednak rozstala sie z zespolem.

Clannad podbil swiat nieznanymi wczesniej brzmieniami - w piosenkach slychac bylo jezyk nie tylko irlandzki, ale i celtycki, tradycyjne instrumentarium wzbogacaly stare instrumenty, z celtycka harfa na czele. Po rozstaniu się z zespołem Clannad Enya przeprowadzila sie do Artane, dzielnicy Dublina, gdzie wynajela dom z zaprzyjazniona para malzenska. Nicky i Roma Ryan (wczesniej zwiazani z grupa Clannad) sa do dzisiaj wspolautorami wielu jej piosenek. Za namowa menedzera Clannad Enya zajela sie komponowaniem i graniem muzyki filmowej. Pierwsza kasete demo wyslala do znanego producenta Davida Puttnama. Zaowocowalo to zleceniem na muzyke do pelnometrazowego filmu "The Frog Prince". Pozniej byl dokumentalny serial BBC "Celtowie". Nagrywanie muzyki trwalo prawie 10 miesiecy - Enya zagrala sama niemal wszystkie partie instrumentalne i zaspiewala, zamieniajac czasami swoj glos w kilkudziesiecioosobowy chor. Wysilek Enyi oplacal sie. Muzyka na tyle sie udala, ze - wydana zostala na plycie pod tytulem "Enya". Soundtrack trafif na szczyty irlandzkich list przebojow.

Wkrotce po "Celtach" Enya podpisala kontrakt z miedzynarodowa wytwornia WEA. Nagrany dla niej album "Watermark" z przebojowym nagraniem "Orinoco Flow" sprzedal sie w 10 milionach egzemplarzy, zdobyl tytul Platynowej Plyty w 14 krajach. Jeszcze wiekszy sukces odniosla nastepna plyta, wydana w 1991 roku, a zatytulowana "Shepherd Moons". Sprzedana w 11 milionach egzemplarzy ponad pol roku figurowala na liscie przebojow amerykanskiego "Billboardu", uhonorowana zostala tez nagroda Grammy jako najlepszy album muzyki New Age. W 1992 roku Enya wydala ponownie na plycie muzyke z serialu "The Celts", tym razem pod takim wlasnie tytulem. Nagrywajaca i komponujaca wszystko samodzielnie Enya nie wypuszcza swych plyt na rynek zbyt często. Prawie cztery lata jej wielbiciele na calym swiecie czekali na kolejna plyte. Nosila tytul "The Memory of Trees" i przyniosla autorce kolejna nagrode Grammy.

Enya otrzymala nastepna nagrode Grammy za pomoca albumu "A Day Without Rain" wydanego w 2000 roku. Piosenka z tego krazka "Only Time" trafila na sciezke dzwiekowa filmu "Sweet November". Oprocz nagrody Grammy Enya otrzymala takie nagrody, jak: Echo 2002 za najlepszy pop-rock singiel (Only Time), dwie World Music Awards 2001: najlepiej sprzedajacy sie wykowawca irlandzki i New Age oraz trzy World Music Awards 2002: najlepiej sprzedajaca sie artystka, najlepiej sprzedajacy sie artysta New Age oraz najlepiej sprzedajacy sie artysta irlandzki. Przy wszystkich plytach Enyi pomagaja jej irlandzcy przyjaciele - Roma i Nick Ryan. Tak tez bylo z dwoma utworami napisanymi na zamowienie rezysera "Wladcy Pierscieni" Petera Jacksona. Jeden z nich, piosenka "May It Be", zdobyl nominacje do Oscara.

Kompozytorka i wokalistka Eithne Ní Bhraonáin (z angielska: Enya Brennan) pochodzi z gaelickiej części Irlandii (dokładnie okolice Gaoth Dobhair, hrabstwo Donegal). Wychowywała się w licznej rodzinie katolickiej, od pokoleń związanej z muzyką irlandzką. Tak więc, naturalnym krokiem w jej życiu były studia poświęcone muzyce klasycznej – w college'u oraz u prywatnego nauczyciela. Kiedy Eithne skończyła studia, ówczesny manager rodzinnego zespołu Clannad, Nicky Ryan, zaproponował jej przyłączenie się do grupy.

Po niespełna dwóch latach wspierania Clannad wokalem i grą na klawiszach, Eithne odeszła z zespołu. Powodem były kiepskie relacje z dużo starszym rodzeństwem, ale przede wszystkim pragnienie powrotu do muzyki klasycznej. Nicky Ryan, zafascynowany talentem wokalno-instrumentalnym dwudziestoletniej Irlandki, zaproponował jej współpracę, również opuszczając Clannad. Eithne Ní Bhraonáin wyjechała do Dublina, by zamieszkać z Nickiem i jego żoną Romą – i rozwijać własną karierę muzyczną. Tak zaczynała się ścieżka, która miała doprowadzić artystkę do światowej sławy.

Pierwszym zleceniem dla Eithne był soundtrack do filmu Davida Puttnama "The Frog Prince". Muzykę skomponowaną przez nią rozpisano jednak na orkiestrę, więc do czasu współpracy z BBC przy serialu dokumentalnym "The Celts", artystka nie mogła wprowadzać takich aranżacji muzycznych, jakie chciała. Soundtrack z serialu o Celtach został wydany już jako osobny album, zatytułowany "Enya" (a w 1992 r. wznowiony jako "The Celts"). Oryginalne brzmienia piosenek takich jak "I Want Tomorrow", "The Celts" czy nastrojowa wokaliza o legendarnej Boadicei zdobyły gorące uznanie Roba Dickinsa, szefa wytwórni Warner Music UK, który podpisał kontrakt z Enyą.

Rok później, czyli w 1988, Enya podbiła uszy i serca melomanów na całym świecie solowym albumem "Watermark". Słynny singel "Orinoco Flow" stał się istnym znakiem rozpoznawczym artystki. Krążek zyskał niespodziewanie wielką popularność (10 milionów sprzedanych egzemplarzy), w wielu krajach otrzymał tytuł Platynowej Płyty i przyniósł Enyi pierwszą prestiżową nagrodę IRMA – Najlepsza Artystka Irlandzka. Subtelna, pełna niekonwencjonalnych rozwiązań muzyka łączy w sobie elementy muzyki klasycznej, ludowej irlandzkiej i New Age; zapoczątkowała modę na ten ostatni gatunek. "Watermark", jak i wszystkie kolejne albumy, jest efektem współpracy trójki wizjonerów i perfekcjonistów: Enyi, która komponuje i wykonuje wszystkie utwory, Nicka Ryana – producenta i inżyniera dźwięku oraz Romy Ryan – autorki tekstów lirycznych piosenek.

W listopadzie 1991 r. Enya wydała "Shepherd Moons". Album z singlami "Caribbean Blue" i "Book Of Days" przyniósł kolejny sukces: ponad 2 miliony sprzedanych płyt już w pierwszym roku, następne wyróżnienie od IRMA (Najlepsza Artystka Irlandzka), pierwsze miejsca w rankingach USA i Wielkiej Brytanii oraz – pierwszą nagrodę GRAMMY za Najlepszy Album New Age. "Shepherd Moons" jest kontynuacją stylu "Watermark", wzbogacony został jednak o nowe, słodsze i delikatniejsze dźwięki. Następny rok oglądał wspomnianą już reedycję albumu "Enya", z drobnymi zmianami opublikowaną jako "The Celts". Kolejny album, "The Memory Of Trees" został zrealizowany w 1995 r. Otrzymał tytuł Platynowej Płyty w ponad ośmiu państwach, zajął dziewiąte miejsce w amerykańskich rankingach i przyniósł Enyi drugą nagrodę GRAMMY jako Najlepszy Album New Age. Krążek wyróżnia się muzyką poważniejszą, filozoficzną, z nawiązaniami do kultury Dalekiego Wschodu. Dwa lata później ukazały się kompilacje podsumowujące dotychczasowy dorobek artystki: "The Best Of Enya: Paint The Sky With Stars" oraz "A Box Of Dreams". Wielu krytyków zaczęło głosić wyczerpanie stylów Enyi.

Pięć lat później, już w nowym studiu (Enya wraz z Ryanami zamieszkała w posiadłości Ayesha w Dublinie), powstał album zatytułowany "A Day Without Rain", zawierający słynną piosenkę "Only Time". Nowatorska i potwierdzająca talent Irlandki kompilacja otrzymała wiele nagród, m.in. już trzecią Najlepszy Album New Age GRAMMY, oraz trzy wyróżnienia World Music Awards za najlepiej sprzedający się album i artystę. Krążek osiągnął rekordową liczbę 12 milionów sprzedanych płyt (w Polsce 20 tysięcy sztuk oraz miano Złotej Płyty).

W 2001 r. Enya została poproszona o napisanie dwóch piosenek do pierwszej części filmu "Władca Pierścieni" Petera Jacksona. Artystka, od dawna będąca fanką powieści J.R.R. Tolkiena, zgodziła się. Skomponowała i zaśpiewała utwory "Aníron" oraz "May It Be", które ukazały się w soundtracku do "Drużyny Pierścienia". Piosenka "May It Be", okrzyknięta "łagodnym przebojem", przyniosła Enyi ogromną popularność, otrzymała nominację do Oscara i nagrodę BFCA za Najlepszą Piosenkę.

Jesienią 2005 r. odbyła się w Paryżu uroczysta premiera albumu "Amarantine". Krążek jest kontynuacją stylu poprzedniego, choć w odmiennym, nostalgicznym nastroju, z mocniej wyeksponowanym mezzo-sopranem Enyi. Zdobył dla niej czwartą nagrodę GRAMMY i World Music Awards za najlepiej sprzedającą się artystkę. Po trzech latach Enya wypuściła na rynek siódmy album studyjny w swoim dorobku, zatytułowany "And Winter Came". Zawiera on utwory w nastroju rozważań zimowych oraz wykonania tradycyjnych kolęd. Bonusowa piosenka "Miraculum" (czyli "Cud") stanowi uhonorowanie 20-lecia albumu "Watermark" – pierwszego kamienia milowego Enyi na drodze muzyki.