Nie potrafię odpowiedzieć na pytanie co nie pozwoliło scenarzystom godnie zakończyć tej historii. Czy to była kwestia chęci, a może finansów? Możemy dorabiać ideologię, ale fakty pozostaną faktami: piąty sezon liczy osiem odcinków, a nie jak poprzednie - dwanaście. Jest to dość znacząca różnica, bowiem historia w ostatnim sezonie toczy się innym tempem niż przywykliśmy. Ciężko pozamykać wszystkie ważne wątki, które narastały przez trzymające równy poziom cztery sezony. Chociaż gdyby to był jedyny problem, to pół biedy.
W tym sezonie mamy do czynienia z retrospekcjami z młodości Nucky'ego. Początkowo uznałem je za nieznaczące zapychacze, które mają wydłużyć serial, ale jak później się okazuje, są tutaj ważne. Wytłumaczono wątki, które znaliśmy poprzednio: nienawiść Thompsona do ojca, faworyzowanie młodszego brata, gwałt Komandora na Gillian. Teraz cała historia widziana jest przez nas z szerszej perspektywy. Za to plus.
Minus za końcówkę. Tommy mordercą? Tandetne zagranie, które ma zaszokować widza. Zaszokować samym faktem, że chłopak okazał się postacią, której się nie spodziewaliśmy. Początkowo wygląda to sensownie: syn mści się za ojca. Po chwili namysłu zaczynają rodzić się wątpliwości:
- Tommy miał góra 4 czy 5 lat gdy zginęli jego rodzice. Prawdopodobnie pamięta ich jak przez mgłę, na dodatek niemożliwe jest, aby wówczas rozumiał cokolwiek z otaczającego go świata, całą polityczną grę, ktora się wokół niego rozgrywała.
- Wyłącznie widz wie, że Nucky zabił Jamesa. Nawet matka, Gillian, nie ma na to dowodu! Jak więc Tommy może brać za pewnik, że Thompson zabił jego ojca?
- Kiedy Tommy dowiedział się prawdy od Gillian? Przecież w wieku 5 czy 6 lat został wzięty pod opiekę obcych ludzi, a z babką ma niemiłe wspomnienia. Nawet nie tyle "niemiłe", ile Gillian się zwyczajnie bał! Tymczasem dialog w ostatniej scenie sugeruje, że Tommy zabił Nucky'ego dlatego, że babka wyjawiła mu prawdę.
- Ale jak? Młodego wychowywała inna rodzina, nie widział się prawdopodobnie z babką od wielu lat. Możliwe, że korespondowali, to wszystko. W tych okolicznościach to niewiarygodne, aby Tommy całkowicie uwierzył babci. Na pewno został wychowany przez przybraną matkę z przekonaniem, że Gillian jest zła i niedobra (co jest w gruncie rzeczy prawdą).
- Wygląda to tak: Nucky'ego zostaje zabity przez chłopaka, którego ojciec został domniemanie zamordowany przez tego pierwszego, czerpiąc wiedzę od chorej psychicznie babki, totalnie zawierzając jej osądowi? Biorąc za pewnik jej słowa, mimo faktu, że siedzi w psychiatryku, prawdopodobnie znając całą historię od Julii Sagorsky, kobiety wychowującej go przez lata.
- Dlaczego Tommy nie zabił Thompsona od razu jak go poznał? To by sugerowało, że musi wysondować, czy Nucky zasługuje na śmierć. Jeśli tak, co zadecydowało o tym, że wyciągnął broń i zabił? Czy może tak długo zbierał się za to ciężkie zadanie, że dopiero zdecydował sie na nie po rozmowie na promenadzie? Tam Nucky chce dać chłopcu pieniądze, a wtedy Tommy zadaje pytanie:
- To twoja odpowiedź na wszystko?
Nucky zaś odpowiada:
- Najlepsza, jaką mam.
To wtedy uznał, że Nucky zasługuje na śmierć? Bo jeśli wówczas na promenadzie podjął decyzję o zabójstwie, to ja tego nie kupuję.
- Strasznie mi się to gryzie: Tommy gada coś w stylu "babcia mówiła o tobie w taki sposób, że nie wiem czy opisywała miłość, czy nienawiść". Czyli młody poważa zdanie babci? Na pewno się nim sugeruje. Przejmowalibyście się opinią kogoś psychicznego, którego nie widzieliście od wielu lat? I czy te słowa doprowadziłyby was do tak radykalnych kroków jak morderstwo?
Oczywiście nie wiemy w jaki sposób Tommy był chowany przez przybraną matkę, być może były z nim kłopoty wychowawcze, może młody miał problemy natury psychicznej, spowodowane traumą z dzieciństwa? Może. Ale my nie widzimy tego procesu w serialu, dlatego sami musimy szukać motywu sprawcy! Serial wcale nam w tym nie pomaga, tylko dorzuca kolejne wątpliwości. Nie muszę mieć wszystkiego wyłożonego jak na tacy, ale ja na końcu odniosłem wrażenie, że scenarzyści się pogubili. Można było to zrobić inaczej. Jestem świadom, że śmierć głównego bohatera w gangsterskiej serii to jest zawsze niezłe wyjście, ale poniekąd oklepane.
Fajnie, że retrospekcje zazębiają się z właściwą akcją, widzimy Nucky'ego w kluczowym momencie swojego życia, gdy wydaje Gillian Komandorowi (a tym samym niejako wprawiając machinę losów w ruch). Jednak jest to dla mnie zabieg na siłę, taka "sztuka dla sztuki". Przekaz istnieje po to, aby ładnie wyglądał. Tu i tu promenada, tu i tu Nucky, prowadzący dialog z kimś z rodziny Darmody'ch. Niby ładnie, ale trochę jak wydmuszka: pusta w środku.
No i kwestia ostatniego ujęcia. Nucky chwytający w wodzie monetę. Dzieje się to już po jego śmierci. Ktoś na forum zastanawiał się nad znaczeniem, to ja dorzucę swoje.
Wiele lat wcześniej, podczas "Dnia Neptuna", młody Nucky nie wyławia z morza żadnej monety. Od tego momentu zaczyna się jego żądza pieniądza. Chce być kimś, chce zarabiać. Dopiero z biegiem lat zauważa (za późno, niestety), że bogactwo to wszystko, co posiada, w praktyce jest więc biedny, biedny życiowo. Nigdy nie miał stałej rodziny, wszystko prędzej czy później się sypało. Mabel - umarła. Margaret - odeszła. Sally - zamordowana. Czego się nie dotknął, jak krew w piach. Żadnych biologicznych dzieci. Sam jak palec, pływając w pieniądzach. Młody Nucky uważał, że pieniądze to życie, to spokój. Umierający Nucky wreszcie łapie tę swoją upragnioną monetę z morza, zyskując przepustkę do szczęścia. Ta przepustka objawia się niestety po śmierci. Smutne.