Odszedł Jan A.P. Kaczmarek. Oto słynne filmy z jego niezapomnianą muzyką

Filmweb

W wtorek w wieku 71 lat po długiej chorobie zmarł wybitny kompozytor oraz laureat Oscara Jan A.P. Kaczmarek. Aby uczcić pamięć artysty, postanowiliśmy przypomnieć Wam pięć świetnych filmów, których integralną częścią była jego niezapomniana muzyka.

Filmy z muzyką Jana A.P. Kaczmarka

Adrian Lyne

Francja

Niemcy

USA

Dramat

Richard Gere

Diane Lane

"Niewierna" nakręcona w 2002 roku – czyli w złotej erze psychologicznych thrillerów erotycznych – wzbudziła mieszane recepcje. Historia małżeństwa w średnim wieku, które przeżywa kryzys z powodu romansu granej przez Diane Lane kobiety z dużo młodszym kochankiem, z jednej strony chwalony był za sceny namiętnych uniesień i znakomite aktorstwo, z drugiej – widzowie zarzucali mu brak świeżości w podejściu do tematu (chociaż obecna ocena 7,2 na Filmwebie przy ponad 36 tysiącach oddanych głosów zachęca do ponownego seansu). Jedno jednak nie podlegało sporom odbiorców już w momencie premiery – oryginalne kompozycje Jana A.P. Kaczmarka. Pełna uniesień, porywów i napięcia buduje tu obraz wewnętrznych konfliktów bohaterki i niezaspokojonych (aż w końcu zaspokojonych) pragnień. Wielu uważa, że tego filmu nie byłoby bez muzyki. I trudno się z tym nie zgodzić.

Agnieszka Holland

Belgia

Francja

Wielka Brytania

Włochy

Biograficzny

Dramat

Romans

Leonardo DiCaprio

David Thewlis

Jan A.P. Kaczmarek pracował z Agnieszką Holland kilkukrotnie: zilustrował swoją muzyką również "Plac Waszyngtona" (1997) i "Trzeci cud" (1999). My stawiamy jednak na "Całkowite zaćmienie" (1995), opowieść o wzajemnej fascynacji między Paulem Verlaine'em (David Thewlis) i Arthurem Rimbaudem (Leonardo DiCaprio). Holland kruszy tu pomnik stawiany buntownikom, demaskując mielizny artystycznej pozy i wyciągając z historii dwóch poetów wnioski aktualne do dziś. Muzyka Kaczmarka tymczasem - z jej misterną aranżacją i liryczną melodyką - oddaje zarówno emocjonalne uniesienia jak i intymne chwile tej skomplikowanej relacji, wtórując odtwórcom dwóch popisowych głównych ról.

Petr Zelenka

Czechy

Francja

Polska

Dramat

Psychologiczny

Ivan Trojan

Igor Chmela

"Bracia Karamazow" to jedno z zapomnianych arcydzieł współczesnego kina. Nakręcony w Nowej Hucie film Petra Zelenki opowiada o czeskiej grupie teatralnej przeprowadzającej na terenie huty próby do spektaklu na bazie powieści Fiodora Dostojewskiego. To fascynująca opowieść o ścieraniu się artystycznych wizji, próbach zrozumienia mistrzowskiej literatury oraz wpływie, jaki na interpretowanie sztuki mają osobiste doświadczenia. Zelenka jest mistrzem w kreśleniu portretu człowieka ukazanego w całej chwale i pokorze, wielkości i marności. Doskonałym partnerem reżysera w tym dziele okazał się właśnie Jan A.P Kaczmarek. Polski kompozytor na potrzeby "Braci Karamazow" wzbił się na wyżyny swojego artystycznego kunsztu. Muzyka do tego filmu to jedno z najwspanialszych dokonań w jego karierze.

Lasse Hallström

USA

Wielka Brytania

Dramat

Richard Gere

Joan Allen

Postawmy sprawę jasno: "Mój przyjaciel Hachiko" to jeden z bardziej wzruszających filmów w historii kina. Historia przyjaźni łączącej poczciwego profesora (Richard Gere) oraz tytułowego psa rasy akita doprowadzi do łez nawet największych twardzieli. Średnia 8.0 przy ponad 180 tysiącach głosów oddanych na naszym portalu mówi sama za siebie. Jak słusznie zwrócił uwagę recenzent Filmwebu, "Hachiko" z łatwością przebija bariery ochronne – przełamuje cynizm i ironiczny dystans, rozbrajając je prostą opowieścią o uczuciach. Spora w tym zasługa czułej, nostalgicznej muzyki Jana A.P. Kaczmarka, która w kluczowych scenach potęguje ekranowe emocje.

Marc Forster

USA

Wielka Brytania

Dramat

Johnny Depp

Kate Winslet

Producenci "Marzyciela" mieli się obawiać, że polski kompozytor napisze przytłaczające, depresyjne utwory. Takiej interpretacji sprzyjałaby zresztą fabuła filmu. Biografia twórcy "Piotrusia Pana" to opowieść o sile wyobraźni, która pozwala schronić się przed dramatem codzienności: śmiercią ojca, chorobą matki, rozwodem, konfliktem z producentami teatralnymi. Aby udowodnić, że jest właściwą osobą na właściwym miejscu, Jan A.P. Kaczmarek błyskawicznie skomponował utwór, na własny koszt wynajął chór i orkiestrę, po czym wysłał nagranie do studia. Napisałem wtedy najbardziej optymistyczny utwór w swoim życiu. Tak optymistyczny, że nigdy go nie wydałem, bo nie miałem odwagi. Ale był tak przekonujący, że ten film natychmiast dostałem – mówił w wywiadach. Jego poruszające, pełne nadziei kompozycje nie tylko stanowiły doskonały kontrapunkt dla przedstawionych w produkcji wydarzeń. W przepiękny sposób ilustrowały uczucia tytułowego "Marzyciela" i młodych ludzi, ich wspólne przygody i rodzącą się więź. Nic dziwnego, że przekonały także członków Amerykańskiej Akademii Filmowej, którzy przyznali mu Oscara.

Nie tylko "Marzyciel". Najważniejsze filmy z muzyką Jana A.P. Kaczmarka

Największą sławę przyniosła Janowi A.P. Kaczmarkowi muzyka do filmu "Marzyciel" – opowiadającego o Jamesie Barriem, autorze "Piotrusia Pana", dramatu w reżyserii Marca Forstera. Kompozycje te zostały nagrodzone Oscarem.

Muzyka Jana A.P. Kaczmarka ilustrowała zarówno polskie, jak i zagraniczne produkcje. Współpracował on m.in. z Magdaleną Łazarkiewicz ("Białe małżeństwo"), Lechem Majewskim ("Ewangelia według Harry'ego"), Agnieszką Holland (m.in. "Całkowite zaćmienie", "Plac Waszyngtona", "Trzeci cud"), Jerzym Bogajewiczem ("Boże skrawki") czy Jerzym Kawalerowiczem ("Quo Vadis"). Na uwagę zasługują także kompozycje napisane do "Aimee i Jaguara" Maksa Färberböcka, "Niewiernej" Adriana Lyne'a, miniserialu "Wojna i pokój" czy "Mojego przyjaciela Hachiko" Lassego Hallströma.

W ostatnich latach muzykę autorstwa Jana A.P. Kaczmarka mogliśmy usłyszeć m.in. w "Magnezji" Macieja Bochniaka czy "Śmierci Zygielbojma" Ryszarda Brylskiego. W 2022 roku przyniosły mu one dwie nominacje do Orłów. Rok później odebrał tę nagrodę za całokształt twórczości. Jego filmografię zamyka opowiadający o kaliskim ośrodku renowacji fortepianów i pianin dokument "Dusza zaklęta w fortepianie", który dwa lata temu zadebiutował podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego.

Jan A.P. Kaczmarek na festiwalu Transatlantyk

Przypominamy krótki wywiad, którego Jan A.P. Kaczmarek udzielił nam w 2014 roku podczas gali otwarcia czwartej edycji festiwalu Transatlantyk. Był on jego pomysłodawcą i dyrektorem.