Festiwale i nagrody, Filmy
Najlepsze filmy o średniowieczu. Top 15 filmów, które warto zobaczyć
Filmweb / 04-06-2020 10:05
Wieki średnie, ale kino świetne. Przepraszając za ten suchy żart, zapraszamy Was do lektury kolejnego rankingu. Tym razem w menu produkcje historyczne. Będzie o wojnach, królach, zdradach, polityce i dworskiej miłości (a także o demonach i morderczych królikach). Słowem - o wszystkim, czym "oddycha" filmowe średniowiecze.
Sprawdźcie też nasze inne rankingi, m.in. najlepsze filmy religijne, najlepsze filmy o wampirach, najlepsze filmy dla dzieci czy najlepsze filmy o kosmosie.
Dokonując wyboru, podróżowaliśmy po całym świecie - od Japonii, przez USA, po Szwecję. Znajdziecie tu szacowną klasykę kina ("Siódma pieczęć"), a także szacowną klasykę kina ("Rycerz Króla Artura"). Będzie komediowo ("Monty Python i Święty Graal"), przygodowo ("Robin Hood. Książę złodziei") i horrorowo ("Armia ciemności"). Miecze w dłoń, przyłbice w dół - zaczynamy!
Sprawdźcie też nasze inne rankingi, m.in. najlepsze filmy religijne, najlepsze filmy o wampirach, najlepsze filmy dla dzieci czy najlepsze filmy o kosmosie.
RANKING NAJLEPSZYCH FILMÓW O ŚREDNIOWIECZU
Dokonując wyboru, podróżowaliśmy po całym świecie - od Japonii, przez USA, po Szwecję. Znajdziecie tu szacowną klasykę kina ("Siódma pieczęć"), a także szacowną klasykę kina ("Rycerz Króla Artura"). Będzie komediowo ("Monty Python i Święty Graal"), przygodowo ("Robin Hood. Książę złodziei") i horrorowo ("Armia ciemności"). Miecze w dłoń, przyłbice w dół - zaczynamy!
1
Drodzy państwo, miejmy to z głowy. Znajdziecie poniżej filmy, które mówią więcej o historii. Są produkcje na podstawie literatury, która uszlachetnia filmową materię. A nawet dzieła, które zmieniły historię kina. Jednak ryk wściekłości Williama Wallace'a , prawdopodobnie najlepszy pep-talk w dziejach kina oraz epika gigantycznego formatu to sprawy, z którymi trudno dyskutować - tego filmu nie da się nie kochać. Historia XIII-wiecznego zrywu Szkotów przeciwko Anglikom to po dziś dzień wzór historycznego eposu oraz heroicznej, niepodległościowej narracji. Za i przed kamerą - Mel Gibson. Na drugim planie m.in. Sophie Marceau i Brendan Gleeson.
2
Być może dziś perspektywy filmowe zabawy w relatywizm narracyjny nie są niczym zaskakującym, jednak w 1950 roku "Rashomon" Akiry Kurosawy rewolucjonizował sposób opowiadania ruchomymi obrazami. Historię bandyckiego napadu na samuraja oraz jego żonę poznajemy z perspektywy czterech postaci - i wszystkie przekazują ją w zupełnie inny sposób. To oczywiście przede wszystkim opowieść o naturze prawdy oraz "obiektywnych" narzędziach poznania, lecz trudno zignorować historyczne tło oraz rozegraną w tle narrację o feudalnej kulturze. Arcydzieło kina i prawdopodobnie najlepszy film japońskiego mistrza.
3
Monty Python i Święty Graal
Monty Python and the Holy Grail
1975
1h 31m
Do trzech policzysz. Ani do czterech, ani do dwóch. Pięć jest wykluczone!...Arturiańskie legendy znają wszyscy, ale chyba nikt nie wykrzesał z nich tak potężnej, ekranowej energii. Historia szalonej odysei w celu odnalezienia tytułowego reliktu to przede wszystkim absurdalna, komediowa jazda. Ale to również zaskakująco bogaty i nakreślony z dbałością o detale, średniowieczny świat (oddanie realiów epidemii do dziś jest chwalone przez historyków okresu). Święty granat, krwiożerczy królik, Czarny Rycerz, "powierzchowna rana" - co scena, to klasyk. A u sterów oczywiście nieodżałowana grupa Monty Python - John Cleese, Terry Jones, Eric Idle, Graham Chapman, Terry Gilliam i Michael Palin.
4
Męczeństwo Joanny d'Arc
La passion de Jeanne d'Arc
1928
1h 54m
Żelazna klasyka kina - nie tylko niemego. A przy okazji jeden z najlepszych filmów o naturze poświęcenia. Święta Joanna D'Arc, narodowa bohaterka Francji i średniowieczna męczennica, była bohaterką wielu powieści i filmów - w tym wystawnego eposu Luca Bessona z Millą Jovovich w roli głównej. Nikt jednak nie uczynił z niej takiej ikony wielkiego ekranu jak Duńczyk Carl Theodor Dreyer. I to ikony w sensie dosłownym - za sprawą awangardowego kadrowania oraz uczynienia narracyjnym centrum twarzy wybitnej aktorki Marii Falconetti proces, skazanie i śmierć Joanny D'Arc to hagiograficzna perła.
5
Wielka powieść oraz jej wzorowa adaptacja - film, który pozostaje jednym z ciekawszych portretów średniowiecza. Jest połowa XIV wieku. Franciszkanin William z Baskerville (Sean Connery) prowadzi wraz ze swoim pomocnikiem Adso (Christian Slater) śledztwo w sprawie morderstwa w klasztorze benedyktynów. A reżyser Jean Jacques-Annaud prowadzi nas krętymi labiryntami opactwa w stronę Tajemnicy. Grzech, odkupienie, Apokalipsa, religia jako opium dla ludu, jako kij i marchewka - choć film Annauda nieco zubaża wydźwięk powieści Umberto Eco, to wciąż jest dziełem "wielokrotnego użytku". Na drugim planie Ron Perlman w roli, której nie da się zapomnieć.
6
Siódma pieczęć
Det sjunde inseglet
1957
1h 36m
Nawet jeśli nie widzieliście nigdy "Siódmej pieczęci" Ingmara Bergmana, na pewno kojarzycie słynną scenę szachów ze śmiercią. Stawką w tej grze jest życie Antoniusa Blocka (Max von Sydow), rycerza wracającego z wyprawy krzyżowej. Ale stawką w filmie, alegorycznej historii o zapasach z nieuchronnym losem, są oczywiście wielkie abstrakcje. "Siódma pieczęć" to opowieść o wielu rzeczach, między innymi - o śmierci religii, zmetaforyzowanej tu w postaci plagi, "czarnej śmierci". Wiadomo, temat - rzeka. Ale ponieważ Bergman jest w arcymistrzowskiej formie, warto zanurzyć się w tym rwącym nurcie.
Jeśli szukacie czegoś, co ewidentnie nie jest "Siódmą pieczęcią", trafiliście pod właściwy adres. Ash Williams śmieje się śmierci w twarz, a z okrutnym losem walczy dwururką oraz piłą mechaniczną zamontowaną na kikucie dłoni. "Armia ciemności" to domknięcie trylogii "Martwe zło" Sama Raimiego. Domknięcie najbardziej komediowe, autoironiczne i bawiące się konwencją rycerskiego eposu. Demony, ożywione szkielety, wiedźmy, chochliki - temu facetowi wystarczy wskazać cel, a horrorowo-komediowe działa strzelają na całego. W głównej roli jedyny i niezastąpiony Bruce Campbell. W tle - malownicza, średniowieczna Anglia.
8
Ambitny film Justina Kurzela to rzecz zbudowana z dziwacznych paradoksów - forma jest jednocześnie efektowna i surowa, zamysł kameralny i epicki, zaś aktorstwo - stonowane i nadekspresyjne. Począwszy od oryginalnej szekspirowskiej frazy, przez klimat bliski kino grozy, skończywszy na onirycznych, wizyjnych pasażach, "Makbet" jest jedną z najambitniejszych adaptacji klasycznego utworu. Temat wałkowany setki razy wydaje się świeży przede wszystkim dzięki fenomenalnej robocie operatorsko-montażowej, precyzyjnej reżyserii oraz aktorskim popisom. W tytułowej roli - Michael Fassbender. Jako żadna władzy Lady Makbet - Marion Cotillard.
9
Król
The King
2019
2h 13m
Jak pewnie się domyślacie, z filmów na podstawie dzieł Szekspira można by ułożyć kolejną listę. Na papierze, netfliksowy "Król" to kompilacja treści kronik "Henryka IV" i "Henryka V". Na ekranie - angażująca opowieść o średniowieczu bez efektownych filtrów i fabularnych uproszczeń. Historia znana i kochana: główny bohater, Henryk Lancaster, odbiera władzę z rąk ojca i chcąc nie chcąc, musi uchronić państwo przed zagrożeniem ze strony Francji. W roli głównej Timothee Chalamet, a partnerują mu Joel Edgerton, Lily Rose-Depp i Robert Pattinson. Za kamerą twórca "Królestwa zwierząt" David Michod.
10
Królestwo niebieskie
Kingdom of Heaven
2005
2h 25m
Francja
Hiszpania
Niemcy
USA
Wielka Brytania
Włochy
Maroko
Sprawa jest skomplikowana. W producenckiej wersji "Królestwo niebieskie" trudno nazwać jednym z najlepszych filmów średniowieczu - a konkretniej, o XII-wiecznych krucjatach do Ziemi Świętej. Jednak w wersji reżyserskiej to film lepszy o kilka klas. Wycięte sceny budują historyczny kontekst i służą rozbudowywaniu wielowątkowej warstwy fabularnej. Są też ciekawym kontrapunktem dla wystawnego spektaklu - opowieść o Balianie z Ibelinu, kowalu, który staje do walki z Saladynem u bram Jerozolimy, to przede wszystkim kino historyczne w najlepszym, hollywoodzkim stylu. Reżyseruje Ridley Scott. W rolach głównych Orlando Bloom, Eva Green i Edward Norton.
11
Robin Hood: Książę złodziei
Robin Hood: Prince of Thieves
1991
2h 23m
Złodziejskie państwo w państwie, czyli las Sherwood, zaprasza. "Książę złodziei" - film dwóch Kevinów, Reynoldsa i Costnera, to dziś klasyk naszego dzieciństwa/wczesnej/późnej młodości. Oceny krytyków wahały się już w momencie premiery, ale jeśli idzie o popkulturowe wizerunki słynnego banity, mało kto może się równać z Costnerem. A konkurencja pozostaje silna: Sean Connery, Russell Crowe, Errol Flynn, czy ... Cary Elwes w równie znanych i kochanych "Facetach w rajtuzach". Chwaląc łotrzykowski, przygodowy klimat, rewelacyjny czarny charakter (nieodżałowany Alan Rickman!) i pamiętne sceny, nie zapomnijmy o kultowej piosence Bryana Adamsa. To "nasz" Robin Hood.
12
Jedyna animacja na liście, ale za to jaka! Złoty środek pomiędzy Disneyem a Pixarem, pomiędzy epickim musicalem a dojrzałą opowieścią o inicjacji w dorosłość. Takich historii było wiele, ale "Merida" - na ekranie i poza nim - wybija się na niezależność. Animacja jest przepiękna (te włosy!), przesłanie mądre, a scenariusz nie obraża niczyjej inteligencji - ani dzieciaków, ani dorosłych. I choć filmu Marka Andrewsa i Brendy Chapman nie postawimy obok najwybitniejszych dokonań studia, to kwestia oceny jest bezdyskusyjna: twórcy filmu, podobnie jak bohaterka, nigdy nie tracą z oczu celu.
13
Valhalla: Mroczny wojownik
Valhalla Rising
2009
1h 30m
Krew, mrok i mgła. Z grubsza, bo Nicolas Winding Refn potrafi ulepić z samego "klimatu" coś więcej niż stylistyczną błyskotkę. Historia wojownika wikingów, który wyrusza ku nieznanym brzegom, to jedno z arcydzieł filmowego minimalizmu. A przy okazji jeden z najlepszych filmów o średniowieczu jako piekle na ziemi. Heroiczne dziedzictwo wikingów zostało wytatuowane na ciele głównego bohatera, ale nic nie uchroni go przed egzystencjalną pustką, mrozem, maruderami i innym zagrożeniami bezbożnego świata. W roli samotnego twardziela Mads Mikkelsen. To właściwy człowiek na właściwym miejscu.
14
Róża i Miecz
Flesh+Blood
1985
2h 6m
Holender Paul Verhoeven to jeden z najbardziej niedocenionych klasyków w dziejach kina, a jego "Ciała i krwi" nikt przy zdrowych zmysłach nie ustawi obok "RoboCopa", czy "Nagiego instynktu". To jednak pierwszorzędna, krwawa pulpa - tyle że rozegrana w konwencji średniowiecznego romansu. Szlachcic Arnolfini chce odzyskać miasto, z którego go wygnano i nie cofnie się przed niczym, by sięgnąć celu. Niestety, po zbrojnym przejęciu grodu, wchodzi w konflikt z zatrudnionym do tego zadania najemnikiem Martinem (Rutger Hauer). Reszta to już przemoc, seks, ciało i krew. W idealnie odmierzonych proporcjach. Mówiąc krótko, temat stworzony dla Verhoevena.
15
Rycerz króla Artura
First Knight
1995
2h 14m
Na koniec lżejsza nuta. Jak dobrze wiemy, Hollywood to królestwo melodramatu. Nic więc dziwnego, że nawet arturiańską legendę da się zamienić w ckliwe love story. W rolach kochanków oczywiście Lancelot (Richard Gere) i piękna Ginewra (Julia Ormond), a jako zazdrosny mąż, sam król Artur (Sean Connery). Oczywiście, nie samym romansem człowiek żyje, więc są tu również zbrojne potyczki, leśne przygody, trochę gadania o honorze i rycerskich cnotach. Ale jeśli idzie o lekkie, niezobowiązujące opowieści o średniowieczu, rycerzach, galopujących koniach i nieszczęśliwych kochankach, oto dobre miejsce, by zacząć. Za kamerą - to było kiedyś spore zaskoczenie - specjalista od szalonych komedii, Jerry Zucker.
powiązane artykuły
Festiwale i nagrody, Filmy
"Męczeństwo Joanny d’Arc" otworzy Timeless Film Festival Warsaw
Seriale, Filmy
Wybieramy najlepsze filmy i seriale o czarodziejach
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
