Film opowiada o losach zesłanych w latach 40. XX wieku na Syberię. Opowieść prowadzona jest z perspektywy młodego Staszka Doliny, który trafił do obozu z całą rodziną.
Po klęsce Napoleona, z którym Polacy wiązali tyle nadziei na odzyskanie swego państwa, zapanowała czarna noc niewoli. Polska została wymazana z karty Europy, ale żyła w sercach i umysłach Polaków. Walczono o nią dalej w różny sposób, różnymi metodami, zależnie od tego, pod jakim zaborem znajdowały się dawne obszary kraju. W literaturze, dramaturgii, później w filmie większe odbicie i rezonans znajdowała walka patriotów polskich z bronią w ręku, np. w powstaniu listopadowym czy styczniowym przeciwko caratowi. Stosunkowo mało się wie i mało znana była ogółowi walka o wyzwolenie ludu Wielkopolski, która znajdowała się pod pruskim zaborem. A była to właśnie „najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”. Wieloodcinkowa filmowa saga pod tym samym tytułem ukazuje na przykładzie losów kilku rodzin z Wielkopolski walkę Polaków z naporem germanizacyjnym w Poznańskiem w okresie od 1815 do 1918 roku. Film, aczkolwiek ma i fikcyjne wątki fabularne, oparty jest na faktach i przedstawia losy autentycznych, historycznych postaci.
Po niesłusznym odebraniu prawa do wykonywania zawodu lekarza, Roman Bognar przeprowadza się na wieś, by znaleźć prawdziwego sprawcę eutanazji i odzyskać swoje dobre imię.
"Zezem" to cykl miniatur telewizyjnych, ujętych w formę humorystycznego "wykładu", ilustrowanego scenkami fabularnymi. W roli prelegenta występuje znany satyryk Jan Tadeusz Stanisławski, podający się za profesora nieistniejącej dziedziny wiedzy o nazwie mniemanologia stosowana. Przedmiot owej fikcyjnej nauki jest jednak jak najbardziej realny - wady i nawyki Polaków. Pod koniec lat siedemdziesiątych cykl "Zezem" cieszył się sporą popularnością. [www.filmpolski.pl]