Próg

Film wyjątkowy już choćby dlatego, że to jedyny dokument poświęcony upośledzonym intelektualnie dzieciom, jaki powstał w PRL! Temat ten stanowił wówczas tabu. Można było realizować filmy o głuchoniemych i niewidomych, ale nie o upośledzonych umysłowo. W sytuacji, gdy ten ważny społecznie problem powszechnie marginalizowano, nie dziwi,... Film wyjątkowy już choćby dlatego, że to jedyny dokument poświęcony upośledzonym intelektualnie dzieciom, jaki powstał w PRL! Temat ten stanowił wówczas tabu. Można było realizować filmy o głuchoniemych i niewidomych, ale nie o upośledzonych umysłowo. W sytuacji, gdy ten ważny społecznie problem powszechnie marginalizowano, nie dziwi, że "Próg" został przez ówczesną cenzurę zakwalifikowany jedynie do wąskiego rozpowszechniania. Scenarzystki filmu doskonale zdawały sobie sprawę, jak istotny i trudny temat biorą na warsztat: "Nasz film adresujemy do ludzi myślących i dojrzałych. Prezentujemy wam drastyczny problem, przed którym nie da się uciec." - mówi zza kadru Danuta Halladin w pierwszej scenie filmu. Współczesnego widza, który zna już ten temat z dziesiątków filmów fabularnych i dokumentalnych, "Próg" z pewnością poruszy wnikliwością spojrzenia. Choć przez cały film przyglądamy się niepełnosprawnym dzieciom podczas lekcji w "szkole życia", ich kalectwo schodzi powoli na drugi plan. Dla Halladin ważniejsze okazuje się stworzenie w ramach filmu, będącego reportażem z jednej lekcji, indywidualnych portretów kilkorga małych bohaterów. Z ujęcia na ujęcie coraz lepiej ich rozpoznajemy - Stefana, Basię, Elę, czy Małgosię. Każde z nich zostaje przedstawione jako wyrazista indywidualność. Nim minie kwadrans seansu, zdążymy je poznać i polubić. Szczególnie Stefana, u którego postęp w nauce dokonuje się na naszych oczach. Jakim cudem? Odpowiedzi należy zapewne szukać w wyjątkowej więzi między uczniami a nauczycielką, która jest dla nich niekwestionowanym autorytetem ("Są ludzie, którzy podjęli się przywrócić te dzieci społeczeństwu, by mogły wśród nas znaleźć swoje miejsce, by potrafiły kiedyś samodzielnie żyć"). Ta bliskość jest czasem dosłowna: nauczycielka siada przy dzieciach, by starannie instruować i cierpliwie wspierać każde z nich z osobna w ich żmudnym trudzie nauki. czytaj dalej