Sam Cooke jest uznawany za ojca muzyki soul. Prócz soulu bliskie mu były również takie gatunki jak gospel czy R&B. Urodził się jako Samuel Cook w Clarksdale w stanie Mississippi 22 stycznia 1931 roku. Karierę muzyczną rozpoczął w wieku 6 lat, kiedy zaczął występować z rodzeństwem pod szyldem "The Singing Children". W wieku 14 lat został głównym wokalistą zespołu Highway QC's. W 1950 roku dołączył do gospelowej grupy The Soul Stirrers, z którą współpracował przez kolejne 6 lat, stając się sławnym wśród młodej publiczności. 

W 1956 roku wydał swój pierwszy singiel "Lovable". W 1957 roku artysta dodał "e" do swojego nazwiska, żeby zaznaczyć nowy etap w swoim życiu. W tym samym roku podpisał kontrakt z wytwórnią Keen Records i wydał singiel "You Send Me", który odniósł duży sukces komercyjny i cieszył się popularnością wśród czarnej i białej publiczności. W 1958 roku wystąpił na słynnym koncercie "Cavalcade of Jazz". W tym samym roku wypuścił na rynek pierwsze dwa debiutanckie albumy: "Sam Cooke" i "Encore". W 1962 roku wydał "Twistin' the Night Away", który stał się jednym z najlepiej sprzedających się krążków muzyka. Dwa lata później stworzył swoje opus magnum - album "Ain't That Good News". Powstawał on pod wpływem utonięcia półtorarocznego syna artysty. Na krążku znajduje się sztandarowy utwór Cooke'a - "A Change Is Gonna Come". Jest to też ostatni album wydany za życia artysty.

Cooke był jednym z pierwszych czarnoskórych muzyków, którzy poza muzyką zajęli się jej biznesową stroną. W 1961 roku artysta założył wytwórnię płytową oraz wydawnictwo muzyczne. Poza działalnością muzyczną czynnie angażował się w ruch praw obywatelskich.

Cooke był dwukrotnie żonaty. Z drugiego małżeństwa z Barbarą Campbell miał troje dzieci: Lindę, Tracy i Vincenta, który utonął we wczesnym dzieciństwie.

Cooke zmarł 11 grudnia 1964 roku, zastrzelony w pokoju w Hacjenda Motel w Los Angeles. Do zabójstwa przyznała się manager motelu Berta Franklin, która powiedziała, że zrobiła to w obronie własnej, gdyż muzyk napastował ją seksualnie. Policja znalazła ciało artysty ubrane tylko w buty i kurtkę, bez bielizny i potwierdziła zeznania kobiety, jednak okoliczności śmierci budzą do dziś wątpliwości.

W 1986 roku muzyk został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. W 1999 roku otrzymał nagrodę Grammy za życiowe osiągnięcia. W 2004 roku magazyn Rolling Stone umieścił go na szesnastym miejscu listy najlepszych artystów wszech czasów, a w 2008 roku na czwartym miejscu w rankingu na najlepszych wokalistów wszech czasów.