Opowieść o grupie maturzystów, ich nierozerwalnej więzi i przyjaźni na śmierć i życie. Staś (Mieczysław Cybulski), Jurek (Mieczysław Milecki), Witold (Mieczysław Węgrzyn) i Wojtek (Stanisław Jaśkiewicz) są kumplami od zawsze. We czwórkę odbywają służbę wojskową. Gdy Jurek dowiaduje się o miłości swojej kuzynki Wandy (Elżbieta Barszczewska), w której jest zakochany, i Stasia, pomiędzy przyjaciółmi wyrasta mur wrogości. Pewnej burzowej nocy, w nieodległej wsi wybucha pożar. Podczas akcji gaśniczej, ratując z płomieni Stasia i Jurka, ginie dowódca chłopców, kapitan Śmigielski (Tadeusz Białoszczyński). Ta historia odmienia Jurka...  

Jest rok 1905. Na ziemiach polskich znajdujących się pod zaborem rosyjskim wybucha rewolucja skierowana przeciwko carskiemu ciemiężcy. Aniuta (Nora Ney), córka generała Pankratowa (Kazimierz Junosza-Stępowski), dowódcy warszawskiej żandarmerii, zakochuje się z wzajemnością w przypadkowo poznanym polskim rewolucjoniście Bolesławie Ratomskim (Franciszek Brodniewicz). Ojciec nalega na jej ślub z rosyjskim oficerem, rotmistrzem hrabią Andriejem Bobrowem (Jerzy Leszczyński) co pomogłoby wzmocnić pozycję generała, któremu przełożeni nie mogą wybaczyć jego małżeństwa z Polką. Aniuta, z miłości dla ojca,  zgadza się i niebawem mają zostać ogłoszone zaręczyny. Jednak w dziewczynie, która spotyka się z krewną jej matki Anieli, panią Ratomską, jak się okazuje matką jej ukochanego, budzą się dawno zapomniane uczucia. Wstrząśnięta widokiem brutalnie stłumionej manifestacji polskich patriotów, dokonanej przez Bobrowa, zwraca zaręczynowy pierścionek. Jej serce coraz mocniej bije dla polskiej sprawy. Tymczasem tajna organizacja bojowa planuje zamach na powszechnie znienawidzonego generała Pankratowa. Zadanie ma wykonać Bolesław, który nie wie, że Aniuta jest jego córką...