Wrzesień 1939 roku. Oddział dowodzony przez młodego oficera zostaje rozbity, a on kontynuuje walkę, przyłączając się do innych jednostek.

Wiejski chłopak Jasio Kunefał pragnie odmiany losu. Chciałby się wyrwać ze swego środowiska. Takie próby już podejmowali wcześniej członkowie jego rodziny i zawsze kończyło się to fatalnie. Jasio odkrywa w sobie talent poetycki, pragnie też uczyć się. Plany te przerywa wybuch II wojny światowej. Kunefał walczy w kampanii wrześniowej. Po wyzwoleniu jako pełnomocnik władzy ludowej dzieli dworską ziemię. Wywołuje to ostre konflikty we wsi. [www.filmpolski.pl]

Akcja tego przygodowo-awanturniczego serialu rozgrywa sie na początku XVII wieku. Scenariusz na podstawie własnego opowiadania "Przypadki starościca Wolskiego" napisał Józef Hen. Postacią wiążącą poszczególne odcinki jest młody starosta jurydyczny, Piotr Wolski (w tej roli Tomasz Stockinger), który z urzędu zajmuje się sprawami naruszania prawa przez samowolną magnaterię i szlachtę znaną z warcholstwa. Za każdym razem Wolski zostaje wciągnięty w perypetie różnych ludzi, którzy są właściwymi bohaterami poszczególnych części.[www.filmpolski.pl]

W 1914 roku wybucha I wojna światowa. Pośród walczących o odrodzenie państwa polskiego są członkowie rodu Pawlaków.

Młody Kuriata obejmuje stanowisko sekretarza Komitetu Miejskiego w Grodowie, gdzie przez wiele lat rządziła skorumpowana klika. Kuriata zaczyna wprowadzać ludzi kompetentnych na funkcje kierownicze, co zostaje przyjęte z entuzjazmem przez robotników chcących zmian na lepsze. Poprzednia ekipa usiłuje stwarzać pozory skorumpowania sekretarza, podsuwając mu mieszkanie, powodując przyjęcie żony Kuriaty na miejsce zasłużonej dyrektorki szkoły, obciążając go odpowiedzialnością za zawinioną przez nich śmierć na budowie. Kuriata początkowo nie widzi możliwości wygrania z kliką, kieruje jednak sprawę do prokuratora. Na skutek pisanych do władz donosów przyjeżdża kontrola partyjna, by sprawdzić działalność młodego sekretarza. Ten, świadom swych błędów, odwołuje się na mityngu do aktywu robotniczego.

Król Kazimierz, będąc na łożu śmierci, wspomina swoje życie i niełatwe panowanie.

Historia oddziału majora Henryka "Hubala" Dobrzańskiego, który po przegranej kampanii wrześniowej nie zamierzał poddać się niemieckim najeźdźcom i kontynuował walkę.

Maciej Boryna, majętny gospodarz w średnim wieku, żeni się młodą i piękną Jagną Paczesiówną.

II wojna światowa. Odział im. Czwartaków stawia czoła hitlerowskiemu okupantowi.

Krystyna i Marysia zostają porwane przez Tatarów. Na poszukiwania dziewczyn wyruszają dwaj młodzieńcy.