Akcja filmu toczy się w XVII wieku. Hanusz jest odważnym chłopcem, który mam pod swoją pieczą tajemniczy kamień, zwany "okiem proroka". Pewnego dnia postanawia uwolnić z rąk tureckich swojego ojca. Wyrusza mu na pomoc.

Uporządkowane życie chłopa Kaziuka burzy młoda nauczycielka, która zostaje przydzielona do niego na kwaterę.

Kochanka Krzakoskiego zachodzi w ciążę. Liczący na karierę dyrektor z pomocą swojego kolegi usiłuje udowodnić żonie zdradę, aby zyskać pretekst do rozwodu.

Młody doktor medycyny odrzuca możliwości kariery i poświęca się pracy społecznej.

Maciej Boryna, majętny gospodarz w średnim wieku, żeni się młodą i piękną Jagną Paczesiówną.

Krystyna i Marysia zostają porwane przez Tatarów. Na poszukiwania dziewczyn wyruszają dwaj młodzieńcy.