Kilka miesięcy temu księżna Rima Bint Bandar została jako pierwsza kobieta w historii Arabii Saudyjskiej mianowana ambasadorką kraju w USA. Haifaa Al-Mansour, autorka prezentowanego w konkursie weneckiego festiwalu "The Perfect Candidate" i przy okazji pierwsza saudyjska reżyserka, w swoim najnowszym filmie opowiada historię młodej lekarki walczącej o miejsce w radzie gminy. To opowieść o sile kobiecej determinacji i żmudnej pracy u podstaw, jaka wiąże się z wprowadzaniem w życie rewolucyjnych zmian.
Kiedy poznajemy Maryam, bohaterka wydaje się wcieleniem niedawnych reform przeprowadzonych w Arabii Saudyjskiej - do pracy jedzie własnym samochodem, jest cenioną lekarką w lokalnej klinice, zarabia własne pieniądze. Kiedy jednak chce wybrać się na konferencję w Dubaju, na lotnisku okazuje się, że jej pozwolenie na podróżowanie wygasło. Sprawę wyjaśnić może jedynie ojciec, jej prawny opiekun, który właśnie wyjechał w trasę ze swoim zespołem. Okienko z nowymi możliwościami uchyla się, ale tylko odrobinę. Kolega po fachu, którego Maryam chwilę wcześniej zagaduje w kolejce do odprawy, jest wyraźnie zakłopotany sytuacją - w końcu kobieta rozmawia z nim twarzą w twarz, jak równa z równym. Jeden z pacjentów, starszy pan przywieziony z wypadku, na widok kobiety-lekarki dostaje ataku histerii (w końcu za namową wnuka pozwala się zbadać, ale wyłącznie pod warunkiem, że zostanie wcześniej znieczulony). Maryam próbuje wyjaśnić sprawę przeterminowanej przepustki u znajomego urzędnika, który w wyniku nieporozumienia zapisuje ją jako kandydatkę w wyborach do lokalnej rady gminy. Sfrustrowana dyskryminacją, z którą mierzy się na co dzień, kobieta postanawia wystartować.
Podpisany przez Al-Mansour, autorkę m.in. "Mary Shelley" i "Dziewczynki w trampkach" "Perfect Candidate" jest filmem szlachetnym w swoich intencjach. Niestety strategia artystyczna saudyjskiej reżyserki zbyt często rozbija się o scenariuszowe uproszczenia i inscenizacyjne ograniczenia. Al-Mansour stara się uchwycić rozedrganą współczesność swojego kraju, zawieszonego między tradycją a nowoczesnością, opresją a desperacką potrzebą wolności, ale zbyt często rezygnuje z niuansów na rzecz założonej odgórnie tezy. Historia Maryam ociera się momentami o fabularyzowaną instrukcję na temat praw obywatelskich, w której reżyserka krok po kroku tłumaczy widzom (a raczej widzkom), jak zaangażować się w działania lokalnych struktur władzy.
Fabuła łapie wiatr w żagle, kiedy autorka wykorzystuje narrację, by ukazać codzienność Saudyjczyków. Zagląda z kamerą do nowoczesnych biurowców, gdzie obowiązuje odgórnie narzucona przerwa na modlitwę. Pokazuje uroczystości weselne, które podlegają segregacji płci - w jednej chwili kobiety występujące w pełnym makijażu i kolorowych sukienkach zakrywają się nikabami, ponieważ w pomieszczeniu pojawiają się mężczyźni. Podczas spotkania z męską częścią wyborców, Maryam nie może rozmawiać z nimi osobiście i porozumiewa się z publicznością za pośrednictwem kamery nadającej na żywo z namiotu położonego zaledwie kilka metrów dalej. Reżyserka towarzyszy także grupie artystów, którym po raz pierwszy od dekad pozwolono wykonywać muzykę na żywo w miejscach publicznych. Trudno uwierzyć, by sympatyczne brzdękanie starszych panów mogło sprowadzać na nich autentyczne groźby. W Arabii Saudyjskiej jednak niedawne deklaracje obyczajowych zmian (saudyjskie władze zapowiedziały m.in. ogromne inwestycje w sektorze kultury, by zatrzymać w kraju młodych ludzi) nie zawsze pokrywają się z rzeczywistością.
Choć emocjonalnie "Perfect Candidate" ma wszystko na swoim miejscu, toporny reżyserski styl i zbyt dosłowna wykładnia autorskich intencji spycha go w rejony nachalnej szkolnej czytanki. Al-Mansour zadaje ciekawe pytania na temat funkcjonowania tożsamości prywatnej i publicznej w mocno konserwatywnym społeczeństwie, ale zatrzymuje się w pół drogi, zostawia bohaterkom za mało przestrzeni, by mogły funkcjonować jako pełnoprawne postaci. Ostatecznie historia Maryam pozostaje szkicem czekającym na rozwinięcie.
Kiedy poznajemy Maryam, bohaterka wydaje się wcieleniem niedawnych reform przeprowadzonych w Arabii Saudyjskiej - do pracy jedzie własnym samochodem, jest cenioną lekarką w lokalnej klinice, zarabia własne pieniądze. Kiedy jednak chce wybrać się na konferencję w Dubaju, na lotnisku okazuje się, że jej pozwolenie na podróżowanie wygasło. Sprawę wyjaśnić może jedynie ojciec, jej prawny opiekun, który właśnie wyjechał w trasę ze swoim zespołem. Okienko z nowymi możliwościami uchyla się, ale tylko odrobinę. Kolega po fachu, którego Maryam chwilę wcześniej zagaduje w kolejce do odprawy, jest wyraźnie zakłopotany sytuacją - w końcu kobieta rozmawia z nim twarzą w twarz, jak równa z równym. Jeden z pacjentów, starszy pan przywieziony z wypadku, na widok kobiety-lekarki dostaje ataku histerii (w końcu za namową wnuka pozwala się zbadać, ale wyłącznie pod warunkiem, że zostanie wcześniej znieczulony). Maryam próbuje wyjaśnić sprawę przeterminowanej przepustki u znajomego urzędnika, który w wyniku nieporozumienia zapisuje ją jako kandydatkę w wyborach do lokalnej rady gminy. Sfrustrowana dyskryminacją, z którą mierzy się na co dzień, kobieta postanawia wystartować.
Podpisany przez Al-Mansour, autorkę m.in. "Mary Shelley" i "Dziewczynki w trampkach" "Perfect Candidate" jest filmem szlachetnym w swoich intencjach. Niestety strategia artystyczna saudyjskiej reżyserki zbyt często rozbija się o scenariuszowe uproszczenia i inscenizacyjne ograniczenia. Al-Mansour stara się uchwycić rozedrganą współczesność swojego kraju, zawieszonego między tradycją a nowoczesnością, opresją a desperacką potrzebą wolności, ale zbyt często rezygnuje z niuansów na rzecz założonej odgórnie tezy. Historia Maryam ociera się momentami o fabularyzowaną instrukcję na temat praw obywatelskich, w której reżyserka krok po kroku tłumaczy widzom (a raczej widzkom), jak zaangażować się w działania lokalnych struktur władzy.
Fabuła łapie wiatr w żagle, kiedy autorka wykorzystuje narrację, by ukazać codzienność Saudyjczyków. Zagląda z kamerą do nowoczesnych biurowców, gdzie obowiązuje odgórnie narzucona przerwa na modlitwę. Pokazuje uroczystości weselne, które podlegają segregacji płci - w jednej chwili kobiety występujące w pełnym makijażu i kolorowych sukienkach zakrywają się nikabami, ponieważ w pomieszczeniu pojawiają się mężczyźni. Podczas spotkania z męską częścią wyborców, Maryam nie może rozmawiać z nimi osobiście i porozumiewa się z publicznością za pośrednictwem kamery nadającej na żywo z namiotu położonego zaledwie kilka metrów dalej. Reżyserka towarzyszy także grupie artystów, którym po raz pierwszy od dekad pozwolono wykonywać muzykę na żywo w miejscach publicznych. Trudno uwierzyć, by sympatyczne brzdękanie starszych panów mogło sprowadzać na nich autentyczne groźby. W Arabii Saudyjskiej jednak niedawne deklaracje obyczajowych zmian (saudyjskie władze zapowiedziały m.in. ogromne inwestycje w sektorze kultury, by zatrzymać w kraju młodych ludzi) nie zawsze pokrywają się z rzeczywistością.
Choć emocjonalnie "Perfect Candidate" ma wszystko na swoim miejscu, toporny reżyserski styl i zbyt dosłowna wykładnia autorskich intencji spycha go w rejony nachalnej szkolnej czytanki. Al-Mansour zadaje ciekawe pytania na temat funkcjonowania tożsamości prywatnej i publicznej w mocno konserwatywnym społeczeństwie, ale zatrzymuje się w pół drogi, zostawia bohaterkom za mało przestrzeni, by mogły funkcjonować jako pełnoprawne postaci. Ostatecznie historia Maryam pozostaje szkicem czekającym na rozwinięcie.
Moja ocena:
5
Czy uznajesz tę recenzję za pomocną?
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
