Spojlery zaznaczone w tekście, omijać je, kto nie widział filmu.

Jimmy "Popeye" Doyle, główny bohater Francuskiego Łącznika w istocie jest brudny. Nie chodzi oczywiście o ubłocone ubranie czy ziemię za paznokciami (choć i te pewnie się mu zdarzały) ale o metody jego działania i charakter. Jimmy jest nowojorskim policjantem z biura antynarkotykowego i nie stroni od ciosów poniżej pasa, ostrych słów, bijatyk, zastraszania, a nawet strzałów w plecy. Jest przy tym bardzo skuteczny, choć nie spektakularny. Zmienia się to jednak, gdy razem z partnerem - Sonnym Russo wpadają na ślad wielkiej transakcji narkotykowej między gangsterami z USA i Francji.
Dlaczego film akcji, który w gruncie rzeczy jest stu-minutowym pościgiem, czy to pieszo, czy samochodami bądź tramwajami, zdobywa 5 oscarów, szereg innych nagród, stałe miejsce na listach najlepszych filmów wszechczasów oraz staje się klasyką kina i po 30 latach jest oglądany i podziwiany przez nowe pokolenia?
Żeby to zrozumieć, musimy cofnąć się kilka lat wstecz, mianowicie do jednego z najważniejszych lat w historii kina - roku 1967. Powstaje wtedy Bonnie i Clyde (co ciekawe, również grał w nim Gene Hackman - ten facet ma nosa do arcydzieł, by dodać tylko Bez Przebaczenia do dwóch omówionych) - jeden z głównych powodów zniesienia cenzury w amerykańskim przemyśle filmowym. Oprócz tego, Bonnie i Clyde było wzorem współczesnego filmu akcji - bezkompromisowego, krwawego, wywracającego do góry nogami utarte schematy "trzymania z dobrymi". Rok potem, w słynnym, kontensacyjnym 1968 powstaje pierwszy klasyk policyjnego kina sensacyjnego, czyli Bullit. To, można powiedzieć, przełom formalny - w sposobie realizacji, montażu, reżyserii. To także "esencja kultowości". Trzy lata później, w roku 1971 wychodzą dwa filmy do dziś wyznaczające standard w tworzeniu tego typu kina - kultowy Brudny Harry i niesłusznie zapomniany Francuski Łącznik.
Oczywiście porównania tych dwóch dzieł są nieuniknione, w mojej prywatnej opinii film Williama Friedkina bije dzieło Dona Siegela o głowę - przytłaczając je kreacjami aktorskimi, ciężarem gatunkowym, realizmem oraz realizacją.
Francuski Łącznik ukazuje policjanta jako nie do końca moralnego i prawego człowieka. Popeye lubi podrywać i zabawiać się z młodszymi laseczkami, strzela w plecy, ma informatorów wśród ciemnych typów i jest niesamowicie zdeterminowany - zdarza się, że giną przez to ludzie. Mimo tych przywar, jego postać budzi raczej sympatię widza i kibicujemy mu od początku do końca - jest bowiem niesamowicie ludzki, do tego brawurowo zagrany przez Gene'a Hackmana. I mimo względnie krótkiego czasu seansu i przeładowania filmu scenami akcji, charakter bohatera jest świetnie zarysowany i konsekwentnie zbudowany. Dlatego też nie dziwi nas ostatnia scena, gdzie Popeye z szaleństwem w oczach przeładowuje rewolwer i oddala się w ciemność, strzelając do własnego cienia. Nieco gorzej wypada przy nim postać jego partnera, Sonny'ego Russo, jednak scenarzystom i tak udało się stworzyć całkiem wiarygodną kreację spokojnego, pozostającego nieco w cieniu Popeye'a dobrego gliny.
Cała ta otoczka niejednoznacznej moralności bohatera jest pretekstem do przedstawienia jednej z największych akcji antynarkotykowych w dziejach. I choć film jest w większości artystyczną fikcją, to jego charakter i skrajny realizm przysparzają o szybsze bicie serca. Całość jest bowiem zrealizowana niemal w dokumentalnej formie, przypomina to długi reportaż o pracy policji w USA. Roztrzęsiona kamera, "szarpiąca" muzyka (oba te elementy są jednocześnie odbiciem stanu bohatera - jego niestabilności psychicznej), zdjęcia robione w autentycznych plenerach, wśród "całego tego zgiełku" ( ;) ) nowojorskich ulic - takich rzeczy wcześniej w kinie nie widziano w tak doskonałej formie i w połączeniu z tak świetnym scenariuszem. Dwie sceny pościgów - pierwsza, kiedy Popeye goni uciekający tramwaj, oraz druga, gdy Alain "Francuski Łącznik" Charnier bawi się z nim w kotka i myszkę, to po prostu perełki.
(Spojlery w następnym akapicie)
Cały film ma ponury wydźwięk, uwidoczniony w wielu scenach. Zaczynając od nalotu głównych bohaterów na melinę narkomanów/dilerów, gdzie jedynie aresztują dwie osoby i niszczą trochę prochów, przez kilka przypadkowych i niepotrzebnych śmierci (partner Popeye'a, kobieta z wózkiem, motorniczy) aż do finalnej ucieczki tytułowego łącznika - wszystko to pokazuje marność wszelkich działań policji. Można robić niewielkie kroki naprzód, można zatrzymywać i aresztować pojedynczych ludzi, ale zbrodniczy, w tym przypadku narkotykowy, proceder pędzi jak rozpędzony pociąg i nic nie jest w stanie go zatrzymać...
(Koniec spojlerów).
Podsumowując - film ociera się o wybitność. Ma 36 lat na karku - czasem minimalnie to widać, jednak całość i tak robi niesamowite wrażenie. Wydźwięk pozostaje aktualny, ba! ostatnimi czasy nawet się wzmocnił. I choć można mu zarzucić np. zbyt mały nacisk na psychologię bohaterów, czy zbyt roztrzęsione zdjęcia, to nadal pozostaje najlepszym filmem policyjnym i póki co, nic nie zapowiada tego, by cokolwiek miało w tej kwestii ulec zmianie.
Dodam jeszcze od siebie, że dla mnie Jimmy "Popeye" Doyle jest bardziej kultową (o ile "kultowość" można w jakikolwiek sposób mierzyć ;)) postacią niż Brudny Harry, przy całym moim szacunku do tego drugiego i samego Clinta Eastwooda. Popeye pokazał mi, co to znaczy mieć jaja. Tyle mojego.
Pozdro600