Zgadzacie się?

Antyutopia to utwór przedstawiający społeczeństwo przyszłości, którego organizacja polega na ograniczaniu wolności jednostki poprzez całkowite podporządkowanie jej systemowi władzy.

Antyutopia stanowi przeciwieństwo utopii, gdyż ukazany w niej doskonały porządek społeczny opiera się najczęściej na całkowitym kontrolowaniu ludzi, czyniącym z nich bezwolne przedmioty, "żywe maszyny". Granica między utopią i antyutopią nie jest jednak sztywna. W obu przypadkach utwory opisują zamknięte, wyizolowane społeczeństwa, przy czym rzeczywistość opisywana w antyutopiach jest nie do przyjęcia przez czytelnika. Najczęściej różnica ta wynika z intencji autora, który tego samego typu światy może opisać w sposób pozytywny lub negatywny.

Antyutopia często jest mylona z dystopią. O ile jednak dystopia wywodzi swoje wizje bezpośrednio z tendencji rozwojowych współczesnej autorowi rzeczywistości, o tyle antyutopia wyprowadza je z przesłanek utopijnych. Jest ona polemiką z utopijnymi wyobrażeniami o świecie doskonałym

Dla przypomnienia.... Rok 1984 – powieść realizująca model antyutopii. Orwell przedstawia tu świat przyszłości podzielony na trzy wielkie mocarstwa. Znajdują się one w stanie ciągłej wojny, przez co panuje atmosfera strachu, niepewności, zagrożenia. Akcja powieści rozgrywa się w Oceanii (USA łącznie z Imperium Brytyjskim), w której władzę sprawuje Wielki Brat. W państwie tym prowadzone są rządy silnej ręki, za które odpowiadają poszczególne komórki władzy. Jest ona zresztą wypaczona – Ministerstwo Prawdy odpowiada za szerzenie propagandy, a Ministerstwo Miłości zajmuję się represjami i uciskiem etc. Bohater dzieła, Winston Smith jest szeregowym pracownikiem agencji rządowej. Jest on przeciwnikiem ustroju, ale swoje nastawienie umiejętnie maskuje. Poznaje Julię i zakochuje się w niej, ale oboje zostają schwytani i rozdzieleni. Poddany „praniu mózgu” Winston wyrzeka się nastrojów antypaństwowych oraz miłości i staje się wiernym obywatelem państwa Wielkiego Brata. Powieść o wydźwięku antytotalitarnym, zwracająca uwagę m.in. na siłę języka jako narzędzia propagandy. Z Roku 1984 Orwella pochodzi wiele sformułowań, jakie weszły do języka potocznego – np. „Wielki Brat patrzy” czy „nowomowa”.