Wyspa wielkiej nadziei

Wzruszający film o bólu i nadziei, nakręcony w Sanatorium Dziecięcym Olin w Otwocku. Dokument otwiera ujęcie nakręcone z samolotu. Zza chmur wyłaniają się drewniane pawilony. Komentarz: "Tam w dole leży wyspa siedmiuset chorych dzieci. Tak chorych, że zdawać by się mogło, że nie ma już dla nich nadziei." Karetka przywozi choreWzruszający film o bólu i nadziei, nakręcony w Sanatorium Dziecięcym Olin w Otwocku. Dokument otwiera ujęcie nakręcone z samolotu. Zza chmur wyłaniają się drewniane pawilony. Komentarz: "Tam w dole leży wyspa siedmiuset chorych dzieci. Tak chorych, że zdawać by się mogło, że nie ma już dla nich nadziei." Karetka przywozi chore dziecko. Pielęgniarki wnoszą je na salę operacyjną. Za chwilę rozpocznie się zabieg. Słychać dźwięk przygotowywanych narzędzi chirurgicznych i  widać niepokój na twarzy czekającej na operację dziewczynki. Zanim będziemy świadkami zmagań Janeczki z bólem i stresem narrator oprowadzi nas po sanatorium pokazując jego dzień powszedni. Kamera spogląda w twarze chorych na gruźlicę kości dzieci, przypatruje się porannej gimnastyce i lekcji prowadzonej pośród szpitalnych łóżek. Mali pacjenci wycinają i sklejają z kolorowego papieru miniaturowe modele z napisem "Domek mamusi". Najbardziej poruszająca scena pojawia się pod koniec filmu. Powracamy w niej do dziewczynki, którą poznaliśmy na początku. Janeczka leży na brzuchu spoglądając w kamerę. Jest przytomna, lekarze znieczulili tylko operowane miejsce. Zza zasłony skrywającej jej plecy dochodzi szczęk narzędzi chirurgicznych. Aby odwrócić uwagę dziecka od zabiegu lekarz prosi, aby powiedziała wiersz. Dziewczynka deklamuje "Kaczkę dziwaczkę" Jana Brzechwy. Spoglądamy w jej twarz, po której raz po raz przebiega grymas bólu i niepokoju, głos łamie się, do oczu napływają łzy. Janeczka mimo to ani na moment nie przerywa recytacji. Lekarz uspokaja, że to już ostatnie minuty operacji... Nadzieja spełnia się w ostatniej, radosnej scenie filmu. Po udanej kuracji inna dziewczynka po raz pierwszy w życiu sama staje na własnych nogach. Pierwsze kroki, radość odmalowana na rozpromienionej twarzy. Całkiem inaczej niż w filmach "czarnej serii" tu finał jest pogodny, a problem zastąpienia drewnianych baraków nowoczesnym budynkiem sanatorium, zostaje zaledwie zasygnalizowany. Dla Konrada Eberhardta, wybitnego krytyka filmowego, "Wyspa wielkiej nadziei" reprezentowała dokumentalną "poezję konkretu". Pisał: Od 1956 roku film dokumentalny zaczyna wyraźnie żeglować w kierunku poetyckich skrótów ukazywanej rzeczywistości. Dlatego też szereg filmów dokumentalnych powstałych już w okresie rozkwitu tego gatunku żyje w pamięci często tylko jednym, najbardziej charakterystycznym kadrem... Dla Eberhardta, takim obrazem był "wykrzywiony cień zdeformowanego przez gruźlicę kostną dziecka w "Wyspie wielkiej nadziei". Film Poręby zachwycił krytyków, którzy przyznali mu swoją doroczną nagrodę dla najlepszego filmu krótkometrażowego, Syrenkę Warszawską. "Wyspa wielkiej nadziei" znalazła się, obok filmów Polańskiego, Łomnickiego, Borowika, Karabasza i Ślesickiego, oraz Lenicy i Borowczyka w programie "Polish Voices" zaprezentowanym w Londynie we wrześniu 1958 roku w ramach przeglądu Free Cinema. więcej