Film jest opowieścią o wydarzeniach, które rozegrały się w dwóch miejscach: Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych. Narratorem, który przeprowadzi widza od 29 grudnia 1980 do 20 stycznia 1981 roku, będzie historyk z rzeszowskiego oddziału IPN dr Marcin Bukała. Zamiarem twórców jest, aby jego wypowiedzi były jak najbardziej atrakcyjne wizualnie. Nagrano je z wykorzystaniem członków historycznych grup rekonstrukcyjnych, którzy odtwarzają elementy scenerii sprzed 40 lat. Film wzbogacono także o inscenizacje z udziałem aktorów oraz rekonstrukcje wydarzeń z 1981 roku.
Trwa I wojna światowa. 21 lipca 1917 roku komendant Legionów Józef Piłsudski zostaje aresztowany przez rząd Cesarstwa Niemieckiego i osadzony w twierdzy Magdeburg. Jest to dramat osamotnionego człowieka, trzymanego w twierdzy bez możliwości wpływania na działania zbrojne Polaków. Dzięki staraniom Romana Dmowskiego we Francji i Ignacego Paderewskiego w Stanach Zjednoczonych utworzono we Francji polskie wojsko, walczące po stronie państw sprzymierzonych. Wreszcie 10 listopada 1918 roku, po 15 miesiącach niewoli, Piłsudski zostaje zwolniony i przyjeżdża do Warszawy. Po 123 latach niewoli swojego kraju Józef Piłsudski, ogłoszony przez Radę Regencyjną Naczelnikiem Państwa, może ogłosić w radiowej depeszy do rządów wszystkich państw na świecie, powstanie niepodległej Polski.
Historia powstania 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich. Tworzy się on w czasie zawieruchy rewolucyjnej w Rosji, na stepach Kubania. Osią filmu są wspomnienia gen. Konstantego Plisowskiego, pierwszego dowódcy tego pułku.
Dokument opowiada dzieje twórcy polskiego górnictwa i przemysłu naftowego - Ignacego Łukasiewicza (1822-1882). To on wynalazł lampę naftową. To jednak nie wszystkie jego zasługi - bardzo wcześnie związał się z konspiracją patriotyczną, za co był więziony przez władze austriackie. Kiedy został bogatym człowiekiem zaangażował się w działalność charytatywną dla mieszkańców swojego regionu (okolice Rzeszowa i Tarnowa). Film bogato ilustrowany inscenizacjami i ikonografią z epoki.