Poniżej wklejam moje notatki z filmu dokumentalnego o Paradżanowie, bo może kogoś to interesuje a nie ma możności tego obejrzeć. Tłumaczenia na polski z angielskiego oraz z rosyjskiego moje własne. Oznacza to, że mogą być to tłumaczenia niedokładne, bo obu tych języków nie znam biegle. Tak tyle o ile.


PARADŻANOW: REQUIEM

reż Ron Holloway, 1994 r.

- Wierzę w to, że reżyserem trzeba się urodzić.

- Nie da się nauczyć sztuki reżyserskiej, nawet w szkole filmowej. Musisz się z tym urodzić, trzeba to wyssać z mlekiem matki. Mój tato i moja mama mieli dary artystyczne.

- ,,Nakręciłem kiedyś taki krótki film o dzieciach >>Andreish<< (1954 r.). Gdy zobaczył to Dowżenko, powiedział >>Zobaczmy to raz jeszcze!<<. Pierwszy raz w historii tej szkoly egzaminator zobaczył film dwa razy.'' To był egzamin i Dowżenko pokłócił się ze znanym krytykiem o nazwisku Yurienyew. Y. mówił, że ten filmik przypomina za bardzo ,,Zwenigorę'' Dowżenki. Dowżenko upierał się, że P. nie widział tego filmu, P. potwierdził.

- Dalej P. wspomina o polskim malarzu Matejce, który stylował się na renesansie. I o konflikcie Dowżenki z Savhenką. Ten ostani zmarł młodo, bo w wieku 43 lat i śmierć ta Dowżenkę głębogo dotknęła.

- Gdy mialęm 7 lat, mama czytała mi bajkę ,,Aszik Kerib'' napisaną przez Lermontova (...) Pamiętam, że płakalem.

- P. mówi, że ten, kto grał Aszika K. to był 22-letni Kurd, huligan, co kradł auta i bił policjantów. Był chrześcijaninem, a grał muzłumanina.

- Ci, co robili filmy socrealistyczne, posprzedawali własne dusze.

- o ,,Cieniach zapomnianych przodków'': Film ten nie tylko był po ukraińsku, ale w dialexie zwanym huculskim. Powiedziano mi, bym zdabingował film na rosyski. Jednak kategorycznie im odmówiłem.

- potem mówi o tym, że więźniowie mu się spowiadali, że w więzieniu (4 lata i 11 miesięcy siedział) malował, trochę nowel stworzył i 4 scenariusze. I że robienie w tamtych czasach w ZSRR filmu to za każdym razem strach o swoją pracę, strach przed tym, że zabiorą ci film.

- Jestem Armeńczykiem z Gruzji, robię filmy na Ukrainie

- Jeśli ktoś mi mówi ,,Twoje filmy przypominają filmy Pasoliniego'', to czuję się lepiej, oddycham łatwiej. Pasolini to dla mnie Bóg. Bóg estetyki. Mistrz stylu, mistrz patosu, mistrz epoki. On przeszedł samego siebie. Wystarczy spojrzeć na jego ,,Króla Edypa''. Wierzę, że jest to absolutnie genialne dzieło. Jego aktorzy, jego czucie kobiecości, męskości

- Nie chcę nikogo niczego uczyć. Ktokolwiek będzie mnie naśladował, będzie stracony

- (światowa prapremiera ,,Aszik Kerib'' w Monachium, przemowa do publiczności) Kocham ten film. Jestem dumny z tego, ze nie zdobył on Złotego Lwa, czy Srebrnego Pawia. Wolę pokazać mój film publiczności w Monachium. Mam coś ważnego do powiedzenia o tym filmie. Bardzo lubię ten film. Każdy artysta musi wiedzieć kiedy umrze. Chciałbym umrzeć po tym filmie. Dedykuję go świętej pamięci mojemu przyjacielowi Andriejowi Tarkowskiemu. Proszę wszytskich o uczczenie pamięci Andrieja Tarkowskiego minutą ciszy. (podczas tej przemowy P. płacze, a tłumaczka tłumaczy na niemiecki, po chwili przyrwy P. robi znak krzyża) Amen. (na końcu smutna pieśń i wspólna fota T. i P. pokazana w ten sposób, że najpierw widzimy T., potem jego rękę, potem rękę P., całego P. i na końcu obu w jednym kadrze)

- jeszcze dopiszę, że P. mówił o tym, że chciałby w USA film zrobić, o Indianach nawijał, i że Niemcy mają przeszłość wspólną, teraz podzieleni murem, ale przyszłość też wspólna, o ,,Fauście'' mówił (wywiad w Niemczech nagrany), że Lenin to urodzony aktor był. Na końcu dalej ta melodia, po prawej napisy, po lewej P. z zabandażowanym palcem opowiada jakieś anegdoty towarzyszom (nie wiemy jakie), oni się śmieją.